گلبولهای سفید خون

در آزمایش خون سه بخش سلولی خون مورد بررسی قرار می گیرد که شامل گلبولهای سفید (WBC)، گلبولهای قرمز (RBC) و پلاکت (PLT) هستند. به گلبولهای سفید Leukocyte نیز می گویند.

در جامعه امروزی بسیار کم اتفاق می افتد از فردی پرسیده شود که تا به حال آزمایش خون داده است و جواب منفی بدهد. آزمایش شمارش سلول های خون (cell blood count) یا هموگرام که در برگه آزمایش و اصطلاحات پزشکی با عنوان CBC شناخته شده است. فاکتور CBC  در آزمایش اولین و مهم ترین فاکتور در آزمایش خون است.

این آزمایش با اهداف مختلفی انجام می شود.گاهی اوقات پزشک برای اطلاع از وضعیت عمومی سلامت بدن فرد و آگاهی از وجود بیماری های مختلف دستور انجام این آزمایش را می دهد.

در آزمایش CBC  چه چیزهایی بررسی می شود

• درصد حجم گلبولهای قرمز.
• تعداد گلبولهای سفید و گلبولهای قرمز.
• غلظت هموگلوبین خون.
• بررسی تعداد پلاکت ها.
• کم خونی و کمبود آهن.
• کمبود مواد معدنی و ویتامین ها مخصوصا ویتامین B12.
• عفونت هایی با منشا انگلی، ویروسی و باکتریایی، اختلالات مغز استخوان و مفاصل.
• هم چنین اطلاع از بیماری های خونی و سرطان.

این آزمایش بیشتر برای افرادی که با علائمی مانند تب، تنگی نفس و دردهای شکمی یا وجود درد در شکم، فشار خون، وجود کبودی یا خونریزی در بدن هستند، توسط پزشک تجویز می شود.

به شکل خون گیری از طریق سیاهرگ در بزرگسالان و در نوزادان از انگشتان و یا مویرگ های آن ها انجام می شود.

اگر پس از دریافت نتیجه تعداد سلول های خونی ( گلبول قرمز، گلبولهای سفید و پلاکت ) بالاتر یا پایین تر از اندازه مشخص شده باشد ممکن است نشان دهنده یک بیماری باشد.

گلبولهای سفید و وظیفه آنها

گلبولهای سفید یا لکوسیت ها (leukocytes) به عنوان سربازان بدن هستند که از بدن در برابر بیماری های عفونی، و مهاجمان خارجی محافظت می کنند.گلبولهای سفید خون از سلول هایی در مغز استخوان به نام سلول های بنیادی خونساز تولید می شوند و در همه جای بدن به خصوص در خون و دستگاه لنفاوی یافت می شوند.

گلبولهای سفید دارای هسته هستند که آن را از سایر سلولهای خونی، از جمله گلبولهای قرمز بدون هسته و پلاکتها متمایز می کند.گلبولهای سفید تقریبا 1% از کل حجم خون یک انسان بزرگسال را تشکیل می دهد وتعداد آن کمتر از گلبولهای قرمز است.

گلبولهای سفید به سه دسته تقسیم می شوند:

1. انوزینوفیل ها: حدود 1تا 5 درصد از حجم گلبولهای سفید را تشکیل می دهند و با بیماری های آلرژی، حساسیت ها (گل و خاک)، عفونت و بیماری های انگلی مرتبط هستند. هنگامی که این بیماری ها وارد بدن شود تعداد انوزوفیل ها در خون افزایش پیدا می کند.
2. نوتروفیل ها: هنگامی که عفونتی وارد بدن شود اولین بخشی که برای از بین بردن آن ها تلاش می کنند و وارد عمل می شوند نوتروفیل ها هستند. 55 تا 73 درصد از حجم گلبولهای سفید را تشکیل می دهد و هم چنین به عمل گردش جریان خون کمک می کنند. نوتروفیلها خاصیت بیگانه خواری دارند و در عفونتهای حاد مثل آپاندیسیت حاد، در خون افزایش می یابند.این ماده در مغز استخوان ساخته می شود. چرک های موجود در آبسه و جوش ها عمدتا تشکیل شده از نوتروفیل ها هستند.
3. بازوفیل ها: بازوفیل ها کمترین درصد حجم گلبولهای سفید را در خون را دارند. تقریبا مقدار طبیعی آن ها بین 5/0 تا 1 است. اگر تعداد بازوفیل ها بالا تر از حد طبیعی افزایش یابد می تواند نشان دهنده وجود یک بیماری در خون، بیماری خود ایمنی در بدن، یا مشکلات تیروئیدی، یا گاهی عفونت باشد. بازوفیل ها به عنوان یک ماده رقیق کننده خون و همچنین از خارج شدن خون از بدن جلوگیری می کند.

تعداد طبیعی گلبولهای سفید

تعداد طبیعی گلبولهای سفید در هر فرد متفاوت است

• در بزرگسالان 50000-10000.
• در نوزادان 6200-17000.
• در کودکان زیر دوسال 900-3000 میلی متر مکعب.

تعداد گلبولهای سفید در بدن دائما در حال تغییر هستند. بیشترین تعداد گلبولهای سفید در زمانی که فرد در حال انجام فعالیت فیزیکی یا تحرک زیاد و ورزش است و کمترین آن زمانی است که فرد در حالت استراحت باشد.

افزایش تعداد لکوسیتها در مقایسه با دامنه مرجع آزمایش خون را لکوسیتوز می گویند که این وضعیت زمانی طبیعی است که بخشی از پاسخ های ایمنی معمول بدن باشد که اغلب اتفاق می افتد، اما این افزایش تعداد می تواند که منشا نئوپلاستیک یا خود ایمنی داشته باشد که نشان دهنده بیماری است.

کاهش قابل توجه لکوسیتها در مقایسه با دامنه ها ی مرجع، لکوپنی نامیده میشود که نشان از ضعف دستگاه ایمنی است.