کم خونی(Anemie)وکمبودآهن

کلیه ی بیماری های خونی اعم ازکم خونی ، غلظت خون و یا هر نوع بیماری دیگر که منشا آن خون است ، از ازدیاد حجم رطوبت و فضولات داخل خون اتفاق می افتاد به این صورت که وقتی حجم رطوبت بالا رود بدن توانایی تولید را ندارد از دو جنبه یک به دلیل اینکه رگها توان پذیرایی از خون بیشتر را ندارد و ظرف مقدار خون پر است و دوم اینکه مایعات سردی را در عضو ها بالا می برد و باعث این می شود که سردی غالب شده و توان تولید را کم کند یعنی فردی که علائم پرخونی دارد ولی وقتی آزمایش می دهد نشان می دهد که این فرد کم خون است .

لابد برایتان سوال  پیش آمده ، مگر میشود کم خونی از ازدیاد خون باشد؟؟؟

قبل از اینکه وارد بحث شویم بهتر است ابتدا کم خونی را توضیح دهیم.

👈👈منظور از کم خونی زمانی است که شما گلبول قرمز خون سالم و کافی برای رساندن اکسیژن به سایر بافت های بدن را ندارید. پس  باید این تصور که با شنیدن کلمه ی کم خونی ، کمبود کل حجم خون (مایع خون) در ذهن ما تداعی می شود ، را دور بیندازیم ، و بدانیم شمارش گلبول های قرمز خون به نسبت کل خون است که ما را کم خون یا نرمال محسوب می کند.

پس گاهی نسبت حجم کل خون به گلبولهای قرمز خیلی بیشتر است و به همین دلیل فرد را کم خون می نامند با وجود اینکه خون زیادی دارد.

✔️حال اگر قوت خون نیز کم شده باشد فرد دچار فقرآهن نیز شده است. زمانی  که بدن دچار کمبود آهن شود ، تولید گلبول قرمز و هموگلوبین که کارش انتقال اکسیژن به بافت ها و ماهیچه هاست، مختل می شود . به مرورگلبول های قرمز از بین رفته و فرد دچار کم خونی می شود.

 

✅✅علت ایجاد کم خونی و کمبود آهن:

۱-مهمترین علت ضعف هضم است.

زمانی که هضم ضعیف باشد، معده برای بالا بردن هضم بیشتر فعالیت می کند و جذب خون بیشتری از بدن انجام می دهد که باعث ایجاد کم خونی میگردد و علاوه بر آن غذایی که باید هضم شود تا کبد بتواند خون صالحی از آن جذب کند برای بدن این اتفاق نمی افتد چون غذایی که هضم نشده باشد توان دفع مواد مغزی را ندارد که کبد آنها را جذب کند . از این رو اگر هضم درست شود بدن هیچ نیازی به قرص خون و قرص های ویتامین ندارد چون در گندم و بسیاری از مواد غذایی که امروز در سبک زندگی افراد وجود دارد سرشار از آهن ، خون و مواد ویتامینه میباشد ولی چون هضم درست نیست باعث کم خونی می گردد .

❌❌علتهای ضعف هضم (درنتیجه کم خونی):

☑️خوب نجویدن غذا.

همین که غذا خوب جویده نشود باعث عدم جذب مواد مغذی مانند آهن و ویتامین ها و...که برای ساخت هموگلوبین و گلبول قرمز نیاز است می شود. و فقرآهن باعث ضعف هموگلوبین و در نهایت نارسایی اکسیژن به بافتها می شود و به مرور کم خونی عارض می شود.

✔️✔️موید این حرف در کمتر مبتلا شدن به فقرآهن و کم خونیِ افرادی است که از نان خشک همراه غذا استفاده میکنند. همراه  شدن نان خشک باغذا ، نیاز به جویدن بیشتر و بالا بردن قدرت هضم دارد برای همین بزاق بیشتری ترشح می کند در دهان و هضم بسیار بالایی خواهد داشت ولی غذا های فسد فودی که جویدن زیاد نیاز ندارد هم ارزش غذایی پایینی پیدا خواهد کرد و هم مصرف مایعات بعد از آن را بیشتر خواهد کرد چون غذا در معده هضم نمی شود و عطش برای نوشیدنی ها بیشتر می شود که به وسیله مایعات غذا را هضم نشده از معده خارج کند ولی بعد از نان خشک بدن نیازی حس نمی کند که نوشابه یا مایعات دیگر طلب کند چون هضم بالایی خواهد داشت و به همین دلیل بدن آهن و مواد مغذی بیشتری جذب میکند و دچار فقرآهن و کمبود ویتامین ها نمی شود.

✔️✔️ مویدی دیگر: چرا درقدیم با وجود اینکه مکمل و قطره های مختلف از بدو تولد به نوزادان داده نمی شد ، کمبودآهن و کم خونی خیلی خیلی کمتر شایع بود یا شاید بتوان گفت به ندرت به چشم می خورد ؟؟؟؟

علت این امر خیلی ساده است.

درگذشته مادرها به جای بیسکوئیت و خوراکی هایی که جویدن نیاز ندارد مثل پفک و پاستیل ، با زیرکی به عنوان میان وعده دست کودکانشان نان خشک میدادند . چون نان خشک برای هضم شدن به تلاش و وجویدن خیلی بیشتری نسبت به بیسکوئیت نیاز داشت ، کودکان از لحاظ جذب مواد مغذی و آهن مشکلی نداشتند ، بنابر این دچار فقرآهن و کم خونی نمی شدند.

_حتی پدر و مادرهای گذشته برخلاف امروزی ها که سرلاک را به همراه آب یا شیر به کودک می دهند و کودک بدونه هیچ تلاشی برای جویدن غذا را به راحتی قورت میدهد و هضم معده را از بین می برد ، از سویق که تفت داده شده و نیازی به هضم ندارد استفاده میکردند ، ضمن اینکه سویق را داخل پارچه یا کیسه های پلاستیکی دست کودک میدادند تا برای خوردنش تلاش کند و مجبور باشد به جویدن و کم کم استفاده کردن از آن، که همین کارساده هضم را قوی میکرد حتی بسیاری از مادر ها که می خواستند در زمانی که طفل آنها دندان در نیاورده به او غذا بدهند به جای میکس کردن غذا آن را می جویدند و به کف سق بچه ها می گذاشتند که این دو حرکت بسیار مهم انجام میداد تا هضم بیشتر شود اول اینکه با براق دهان مادر مخلوط می شد و هضم بهتری ایجاد می کرد و دوم اینکه وقتی غذا یا خرما و یا چیزی دیگر به کف سق بچه می کذاشتند بچه ها بجای جویدن مجبور می شدند که مکیدن را جایگزین جویدن کنند و غذا را بمکند و بزاق بیشتری ترشح کند تا بتوانند هضم بهتری داشته باشند .

در واقع با یک خوراکی مقوی از دو راه به قوت هضم کمک میکردند.

❌❌❌❌نکته ایی بسیارمهم درشایع شدن کم خونی و فقرآهن در کودکان ، سالمندان و افراد بیمار:

علاوه بر مواردی که بیان شد، این که برای کودکان از بدو تولد و سالمندان با بالا رفتن سن  و در بیماران برای بهترشدن بیماری از قطره ها و قرص های مکمل ویتامین و آهن و...استفاده می شود ، نه تنها مفید نیست بلکه برایشان مضرهم هست.

زیرا خود این کار باعث ضعف هضم که علت اصلی کم خونی است می شود.

علت آن است که هرچقدر آهن، ویتامین ها و پروتئن ها در بدن کم باشد ، معده تلاش میکند با هضم بیشتر و بهترآن را از راه غذای مصرفی به دست بیاورد . همین که این مواد بدونه تلاش به بدن برسد ، به مرور معده را ضعیف و هضم را کمتر و تنبل تر خواهد کرد.

☑️سردی معده.

که از همان زیاد نوشیدن آب و خوب نجویدن غذا عارض می شود.

یکی از مضرات زیاد نوشیدن آب سرد شدن معده است . معده ی سرد غذا را خوب هضم نمی کند و غذای هضم نشده وارد روده شده و یا جذب نمی کند و یا اگر هم جذب کند غذایی که زیاد در روده مانده و فاسد شده را هشم می کند یعنی غذا هضم نشده ولی به دلیل فسادی که ایجاد کرده نرم شده و توسط کبد جذب می شود . یعنی کبد خون آلوده و فاسد تولید می کند و این خون ضعیف همه ی بدن را بیمار کرده و باعث کم خونی می شود و چهره فرد روز به روز سیاه تر و تیره تر می شود این تیرگی به دلیل تولید خون ناصالح می باشد .

☑️پرخوری.

زیاد خوردن غذا نه تنها باعث بالا رفتن مواد مغذی بدن و پرخونی نمی شود بلکه هر چقدرغذا کمتر باشد ، جذب بالاتر می رود ، چون وقتی غذا سبک و با فاصله استفاده شود ، هضم به راحتی و در مدت زمان بیشتری انجام می شود . پس قدرت هضم بالا رفته و آهن و مواد مغذی بیشتری به بدن رسیده و کم خونی برطرف می شود.

به زبان دیگر غذا وقتی کمتر وارد معده شود بدن بهتر می تواند فرصت برای هضم داشته باشد مثل زمانی که شما مواد کمتری داخل یک دیگ برای پخت می ریزید زودتر پخته می شود تا اینکه هجم آن را زیاد کنید از همین رو است که در ماه مبارک رمضان اکثر افراد چاق تر می شوند چون بدن فرصت برای هضم بهتر دارد و غذا را خوب جذب می کند .

☑️پخت و پز با وسایلی که به جای پخت غذا و لطیف کردن مواد مغذی غذا برای هضمِ کامل ، تنها با فشار هوا غذا را متلاشی کرده و هضم سخت تر و ثقل به همراه می آورد. مانند  استفاده از هواپز ، زودپز و....

❓❓یک سوالی مهم: آیا افراط درآب نوشیدن بر روی کم خونی اثر گذار است یا نه ؟؟؟

دومین علت کم خونی زیاد نوشیدن آب است.👇👇

۲ -زیاد نوشیدن آب.

زیاد آب نوشیدن باعث میشود که این آب جایگاه خون را تصاحب کند. به زبان ساده ترآب جایگزین خون می شود. بنابر این خون افزایش یافته و حجم گلبولهای قرمز نسبت به کل خون کم شده و در آزمایش خون ، کم خونی تشخیص داده می شود.

۳- خام خواری و گیاه خواری به مدت طولانی.

یکی دیگر از علتهایی که باعث زیاد شدن کم خونی و فقرآهن در جوامع امروز شده است ، سبک غذا خوردن جدید با عنوان رژیم گیاه خواری است. در این رژیم از خوردن گوشت جانوران و بعضا شیر و لبنیات و تخم مرغ و حتی عسل که خاستگاه جانوری دارد ، خودداری می شود. چون گیاه یک غذای کامل نیست و بدن ما به گوشت نیاز دارد و انرژی بدن و عضله سازی آن از طریق مصرف گوشت دریافت می شود. پس قطع مصرف گوشت و ادامه ی رژیم گیاه خواری می تواند به سرد مزاجی، سردی معده ، ضعف هضم و نهایتا کم خونی بیانجامد.

۴-پخت و پز در ظروف نامناسب.

گاهی پختن غذا در ظروفی مثل چدن های خراشیده شده یا آلومینیوم و... نه تنها باعث از بین رفتن آهن و ویتامین موجود درغذا و کم خونی می شوند بلکه مواد مضر و خطرناکی مانند سرب را وارد غذا می کنند.

۵- استفاده از قرص های ضد بارداری.

استفاده از قرص های ضد بارداری از جمله علتهای زیاد شدن کم خونی در جامعه ی امروزی است.

۶-رژیم های سخت.

متاسفانه به علت رواج پیدا کردن فشن و مُد و تبلیغات رسانه ای همه به‌ دنبال لاغری و خوش اندامی هستند ، غافل از اینکه رژیم های سخت و لاغری بیش از حد باعث دریافت نا کافی مواد مغذی به ویژه آهن می شود که همین امر می تواند باعث کم خونی شود.

✅✅علائم کم خونی و کمبود آهن.

بسیاری از علائم مهم و شایع کم خونی ممکن است با بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته شوند ولی شایع ترین علائم کم خونی

☑️خستگی مداوم.

احساس خستگی یکی از شایع ‌ترین علائم فقر آهن و کم خونی است که علت آن به رطوبت زیاد بدن و خون بر می گردد که بیش از نیمی از افراد مبتلا به کم خونی آن را تجربه می‌کنند. چرا که بدن برای تهیه هموگلوبین که در گلبول‌های قرمز یافت می‌شود، به آهن احتیاج دارد. هموگلوبین که وسیله ی حمل اکسیژن در بدن است اگر کارش را خوب انجام ندهد بافت‌های و ماهیچه های بدن ضعیف می شوند و فرد دچار احساس خستگی می شود.

ضمنا برای اینکه خون غنی از اکسیژن باشد ، قلب باید بیشتر کار کند که می‌تواند شما را خسته کند.

 ☑️ رنگ پریدگی پوست و داخل پلک پایین.

پوست رنگ پریده و رنگ پریدگی قسمت داخلی پلک‌های پایین از دیگر نشانه های کم خونی و  فقر آهن است و در صورت مشاهده باید برای درمان کم خونی اقدام کرد.

علت رنگ قرمز خون ، هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز است. بنابراین پایین بودن هموگلوبین خون در هنگام کمبود آهن که عامل تولید هموگلوبین است ، باعث می‌شود تا از قرمزی خون کم شود. به همین دلیل ممکن است رنگ سالم و گلگون خون در افراد مبتلا به کمبود آهن از بین برود. علت زرد شدن و رنگ پریدگی بیشتر به دلیل ریزش صفرا به جای خون است که بعضا یا به علت رطوبت است که بدن صفرا را بالا می برد تا دفع رطوبت کند و خون سوخته می شود و یا به دلیل نبود هجم خون است که بدن صفرا را به جای آن در خون جایگزین می کند و رنگ بدن تغییر خواهد کرد .

اغلب این اولین موردی است که پزشکان به عنوان نشانه‌ای از کمبود آهن به دنبال آن هستند.

☑️ریزش مو و شکنندگی ناخن ها.

کاملاً طبیعی است که روزانه مقداری مو هنگام شستشو و شانه زدن بریزند، اما اگر بیشتر از حد معمول باشد یا به همراه بعضی نشانه های دیگر می توان آن را از علایم کم خونی و کمبود آهن محسوب کرد.

از آنجا که پوست و مو در هنگام کمبود آهن اکسیژن کمتری از خون دریافت می‌کنند، می‌توانند خشک و آسیب‌ پذیر شوند. در موارد شدیدتر ریزش مو اتفاق می‌افتد.

☑️تپش قلب.

❌❌نکته: تپش قلب نیز مربوط به مشکلات معده و هضم ضعیف است. چون معده برای هضم بیشتر فعالیت میکند به قلب فشار بیشتری وارد شده و فرد دچار تپش قلب میگردد . در موارد کم خونی شدید ، این مساله می‌تواند منجر به بزرگ شدن قلب و نارسایی قلبی شود.

☑️تنگی نفس.

هموگلوبین، سلول‌های قرمز خون را قادر می‌سازد تا اکسیژن را در بدن منتقل کنند.

هنگامی که بدن به علت فقر آهن با مشکل هموگلوبین پایین خون مواجه باشد ، میزان اکسیژن‌ رسانی نیز پایین می آید . زمانی که ماهیچه‌ها اکسیژن کافی برای انجام فعالیت‌های طبیعی مانند پیاده روی را دریافت نکنند ، سرعت تنفس افزایش می‌یابد زیرا بدن سعی می‌کند اکسیژن بیشتری به دست آورد.

به همین دلیل تنگی نفس یکی از علائم پایین بودن اکسیژن خون و در نتیجه از نشانه های کم خونی است.

☑️تمایل عجیبی به مصرف مواد غیر خوراکی مانند خاک ، یخ ، چسب و کاغذ و....

نکته: مبتلایان به کم خونی فقر آهن اغلب دچار سندرم پیکا می‌شوند؛

سندرمی که در اثر آن، این افراد تمایل عجیبی به مصرف مواد غیر خوراکی مانند خاک، یخ، چسب و کاغذ دارند.

✔️علت این ناراحتی باکمبوداکسیژن و مشکلات ماورایی رابطه ی مستقیم دارد. همانطور که میدانید هر جا کمبود اکسیژن باشد تسلط شیطان بیشتر می شود. به همین علت است که این سندرم بعد از رفع مشکلات کم خونی و مصرف خوراکی هایی که دفع شیطان و اجنه میکند به راحتی درمان می شود. جالب است بدانید که جایگاه شیطان در بدن انسان خون انسان می باشد و همین امر باعث می شود میکروب و شیطان که به خون حمله کنند فرد دچار کم خونی و کم بود آهن شود و علاقه فرد به خوردن خاک و چیز هایی که حرام است و شیطان دوست دارد زیاد شود .

☑️سرگیجه و سردرد.

معمولا سردرد در کم خونی و فقرآهن با سرگیجه همراه است. وعلت آن نرسیدن اکسیژن کافی به مغز است (به دلیل ضعف هموگلوبین که ازکمبودآهن است). به همین دلیل رگ‌های خونی در مغز متورم شده و باعث فشار و سردرد می‌شوند.

☑️پوکی استخوان که ازعوارض کم خونی شدید است.

☑️خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست ها و پاها.

☑️در کم خونی های شدید گود شدن روی ناخن و پوسته پوسته شدن ناخن.

☑️ضعف و احساس کمبود انرژی.

☑️خستگی زودرس و مفرط.

☑️احساس خواب آلودگی.

☑️پوسته پوسته شدن یا خارش پوست.

☑️رخوت و بی حالی.

☑️بی قراری و ناراحتی.

☑️ترک گوشه لب‌ها.

☑️سردی دست و پاها.

☑️کاهش حافظه.

☑️کاهش خونریزی ماهیانه یا گاهی افزایش آن.

☑️لاغری مفرط.

☑️کم‌اشتهایی که از علائم شایع کم‌خونی در کودکان است.

☑️حالت تهوع

☑️ضعف درپاها

و.......

 

✅✅انواع کم خونی

۱- نارسایی و کمبود آهن :

کم خونی فقر آهن شایع ترین نوع  کم خونی است.

آهن برای انسان ضروری است تا هموگلوبین تولید کند.

از دست دادن خون، رژیم غذایی نامناسب و عدم توانایی بدن برای جذب آهن از غذا می تواند منجر به کمبود آهن شود. در نتیجه ، بدن شما قادر به تولید هموگلوبین کافی نیست، که منجر به کم خونی می شود.

۲-کم خونی ها به علت از دست دادن خون یا از بین رفتن گلبول های قرمز خون ایجاد می شود .

نکته: اما شایعترین علت کم خونی در جهان فقر آهن است.

۳- وجودانگل در بدن که باعث کم خونی می شود.

۴- از بین رفتن یا به اندازه ی کافی تولید نشدن گلبولهای قرمز خون.

۵-اختلال در هموگلوبین.

همانطور که متوجه شدید کم خونی انواع مختلف و علتهای متفاوتی دارد که هر کدام میتواند متعادل و یا شدید باشد.

از لحاظ شدت و ضعف در کم خونی نوع پنجم می توان آن را به تالاسمی مینور و ماژور تقسیم کرد.

تا لاسمی یک بیماری خونی است، که در آن محل ساخت سلول های خونی در بدن ، یعنی مغز استخوان ، دچار مشکل می شود. به عبارت دیگر هموگلوبین در بدن به اندازه کافی ساخته نمی شود. به همین دلیل کم خونی و نقص در اکسیژن رسانی پیش می آید.

❌برخلاف گفته های طب شیمیایی و امروزی ، تالاسمی مینور به را حتی قابل درمان است. و ریشه ی ژنتیکی ندارد.

اما اکنون این سوال پیش می آید: پزشکان امروزی می گویند که اگر دو فرد مبتلا به تالاسمی مینور (حالت خفیف) با هم ازدواج کنند ، به احتمال ۲۵% فرزند آن ها دچار تالاسمی ماژور (حالت شدیدتر) می شود.آیا این حرف صحت دارد؟؟ حتما اتفاق خواهد افتاد ؟؟ آیا قابل درمان نیست؟؟

همانطورکه گفتیم برای درمان تالاسمی مینور راه حل وجود دارد ، پس می توان احتمال ماژور شدن فرزند دو نفر که هر دو مینور هستند را تا حد چشمگیری کاهش داد یا کاملا از بین برد.

متاسفانه طب نوین بیان میکند که تالاسمی مینور قابل کنترل صد درصد نیست و تالاسمی ماژور بیماری خطرناکی است و مشکلات زیادی را برای فرد مبتلا به همراه دارد. اما در طب سنتی و اسلامی نه تنها برای تالاسمی مینور درمان بیان شده ، بلکه تالاسمی ماژور هم قابل درمان است.

❌❌نکته مهم: کم خونی مینور و ماژور در طب سنتی اسلامی ارثی نیست. هم قابل درمان است و هم قابل پیشگیری.