شبکه های اجتماعی
فروش ویژه
299.000 تومان
مقالات اخیر

پیشگیری و درمان جذام

پیشگیری و درمان جذام

آنچه در این مقاله خواهید خواند

جذام در طب اسلامی اهمیت فراوان دارد به طوری که در طب اسلامی بیماری شاخص جذام است. سختی و درمان و پیشگیری بقیه بیماری ها با جذام سنجیده می شود.

دیدگاه طب جدید

جذام یک عفونت باکتریایی مزمن و پیشرونده است که توسط باکتری مایکوباکتریوم لپرا ایجاد می‌شود. در درجه اول بر اعصاب اندام‌ها، پوست، پوشش بینی و دستگاه تنفسی فوقانی تأثیر می‌گذارد.

دیدگاه طب سنتی اسلامی

زمانی که درباره پیشگیری از جذام صحبت می شود، پیشگیری بسیاری از بیماری ها و شاید تمام بیماری ها است. بدین معا که با پیشگیری از بیماری جذام در حقیقت از تمامی بیماری ها پیشگیری شده است. در روایات درموارد بسیاری جذام مطرح شده، گویا همه چیز حول جذام می چرخد.

بخشی از پیشگیری ها اختیاری است. همان کارها و مصرف داروها و غذاهایی که انسان باید اولویت بدهد تا مبتلا به جذام نشود. در ادامه درباره پیشگیری های غیر اختیاری و نشانه های بیماری جذام صحبت می کنیم.

پیشگیری غیر اختیاری

  • زیاد عطسه زدن (کثرت العطاس)

در روایات اهمیت زیادی برای عطسه ذکر شده، هم در رابطه با سلامتی و هم در رابطه با جنبه های دیگر، مثلا در روایات آمده است که عطسه نشان صداقت و درستی صحبت است.

در روایت آمده است:

هُوَ أَمَانٌ  مِنَ  الْمَوْتِ  ثَلَاثَةَ أَيَّام، عطسه برای سه روز امان از مرگ است. (وسائل الشیعه، شیخ حرعاملی، ج12، ص89)

عطسه یک ایمنی و نشانه است که شخص عطسه کننده تا سه روز زنده است. یا اینکه اگر بیمار عطسه کند نشانه بهبودی او است:

الْعُطَاسُ لِلْمَرِيضِ  دَلِيلُ  الْعَافِيَةِ وَ رَاحَةٌ لِلْبَدَن، عطسه زدن برای بیمار نشانه عافیت و راحتی بدن است. (الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج2، ص656)

اما عطسه در سرما خوردگی به جهت این است که خود سرما خوردگی نوعی درمان است. در روایت دیگر آمده است:

الْعُطَاسُ  يَنْفَعُ  فِي الْبَدَنِ كُلِّهِ مَا لَمْ يَزِدْ عَلَى الثَّلَاثِ فَإِذَا زَادَ عَلَى الثَّلَاثِ فَهُوَ دَاءٌ وَ سُقْم، عطسه زدن برای کل بدن مفید است مادامی که از سه تجاوز نکند و اگر از سه بیشتر شد مرض و بیماری است. (الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج2، ص656)

خود عطسه یک مشکل محسوب می شود اگر از سه تجاوز کند یا اینکه نشانه بیماری است. در یک روایت آمده است که آیا نمی بینید که به واسطه عطسه کل بدن می لرزد؟ نشان این است که عطسه برای کل بدن مفید است. در روایت دیگر آمده است:

كَثْرَةُ الْعُطَاسِ  يَأْمَنُ صَاحِبَهَا مِنْ خَمْسَةِ أَشْيَاءَ أَوَّلُهَا الْجُذَامُ وَ الثَّانِي الرِّيحُ الْخَبِيثَةُ الَّتِي تَنْزِلُ فِي الرَّأْسِ وَ الْوَجْهِ وَ الثَّالِثُ يَأْمَنُ نُزُولَ الْمَاءِ فِي الْعَيْنِ وَ الرَّابِعُ يَأْمَنُ مِنْ شِدَّةِ الْخَيَاشِيمِ  وَ الْخَامِسُ يَأْمَنُ مِنْ خُرُوجِ الشَّعْرِ فِي الْعَيْنِ قَالَ وَ إِنْ أَحْبَبْتَ أَنْ يَقِلَّ عُطَاسُكَ فَاسْتَعِطْ بِدُهْنِ الْمَرْزَنْجُوشِ قُلْتُ مِقْدَارُ كَمْ قَالَ مِقْدَارُ دَانِقٍ  قَالَ فَفَعَلْتُ ذَلِكَ خَمْسَةَ أَيَّامٍ فَذَهَبَ عَنِّي، زیاد عطسه کردن برای صاحب آن از پنج چیز امینی می آورد که اولین آن ها جذام است، باد خبیثی که در سر و صورت نازل می شود (لقوه) (مکارم الاخلاق، طبرسی، ص355)

آیا عطسه مصنوعی (مثلا با انفیه عطسه به واسطه استفاده از انفیه) خاصیت عطسه حقیقی را دارد؟

بعید نیست که عطسه مصنوعی مفید باشد. چون عطسه، انواع میکروب ها را از بدن دور می کند. اگر عطسه مصنوعی از سه بیشتر شود، شاید بیماری نباشد، زیرا ما می دانیم که بیماری نیست.

کثرت العطاس با کثرت «سه عطسه» معنا می شود، به نحوی که سه عطسه زده شود و مثلا دو ساعت بعد سه عطسه دیگر زده شود. شاید هم کثرت العطاس به معنای این باشد که در یک مورد بیشتر از سه عطسه زده شود. یعنی کثرت هم با تعداد دفعات ایجاد می شود و هم با تعداد عطسه.

پیشگیری و درمان جذام

  • موی بینی

نَبَاتُ  الشَّعْرِ فِي  الْأَنْفِ  أَمَانٌ مِنَ الْجُذَام، یعنی روییدن مو در بینی امان از جذام است. (الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج6، ص479)

موهای داخل بینی مانند صافی عمل می کند به خصوص اگر آب بینی روی آن باشد. گرد و خاکی که به موهای بینی می چسبد به صورت فضولات از بینی خارج می شوند.

روییدن مو امر غیر اختیاری است ولی شاید اختیاری بودن آن هم اراده شود، زیرا اگر مو را کوتاه کنیم بیشتر می روید. پس می شود کاری کرد که رشد موهای بینی زیاد شود.

در روایت آمده است موهایی از بینی را که ظاهر می شود بگیرید زیرا برای زیبایی بهتر است.

  • سرما خوردگی

لَا تَكْرَهُوا أَرْبَعَةً فَإِنَّهَا لِأَرْبَعَةٍ لَا تَكْرَهُوا الزُّكَامَ فَإِنَّهُ أَمَانٌ مِنَ الْجُذَامِ، از چهار چیز ناراحت نشوید زیرا مفید هستند از سرما خوردگی ناراحت نشوید زیرا ایمنی از جذام است. (الخصال، شیخ صدوق، ج1، ص210)

بیماری هایی هستند که برای بدن مفید هستند و نباید درمان شوند. یکی از بیماری های مفید سرما خوردگی است. البته چنانچه سرما خوردگی با تب همراه باشد نیازمند درمان است.

  • چهل ساله شدن

إِذَا بَلَغَ  الْمُؤْمِنُ  أَرْبَعِينَ  سَنَةً آمَنَهُ اللَّهُ مِنَ الْأَدْوَاءِ الثَّلَاثَةِ الْبَرَصِ وَ الْجُذَامِ وَ الْجُنُونِ، اگر مومن به چهل سال برسد خداوند او را از برص و جذام و جنون ایمن می کند. (الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج8، ص107)

البته این مسئله سه شرط دارد. مومن، چهل ساله بودن و عمل به آنچه معصومین (ع) فرموده اند. بعید نیست که اگر بنا بر مخالفت داشته باشد به جهت تاوان این کار، مبتلا به این بیماری ها شود.

پیشگیری و درمان جذام

پیشگیری اختیاری

  • حوقله در هر صبح

در روایت آمده است:

مَنْ قَالَ  بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ  لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ ثَلَاثَ  مَرَّاتٍ  حِينَ  يُصْبِحُ  وَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ حِينَ يُمْسِي لَمْ يَخَفْ شَيْطَاناً وَ لَا سُلْطَاناً وَ لَا جُذَاماً وَ لَا بَرَصاً قَالَ أَبُو الْحَسَنِ ع وَ أَنَا أَقُولُهَا مِائَةَ مَرَّة، هر کس هنگامی که صبح و شب می کند سه مرتبه بگوید بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ  لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ از هیچ شیطانی و از سلطان و جذام و پیسی نمی ترسد امام کاظم فرمود که من این ذکر را صد مرتبه می گویم. (المحاسن، برقی، ج1، ص41)

  • حوقله بعد از نماز

در روایت آمده است:

إِذَا صَلَّيْتَ  الْمَغْرِبَ  وَ الْغَدَاةَ فَقُلْ  بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ* لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ سَبْعَ مَرَّاتٍ فَإِنَّهُ مَنْ قَالَهَا لَمْ يُصِبْهُ جُذَامٌ وَ لَا بَرَصٌ وَ لَا جُنُونٌ وَ لَا سَبْعُونَ نَوْعاً مِنْ أَنْوَاعِ الْبَلَاء، هنگامی که نماز مغرب و نماز صبح خواندی هفت مرتبه بگو بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ* لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ زیرا هر کس این ذکر را بگوید جذام و پیسی و جنون و نه هفتاد نوع بلاء به او اصابت نمی کند. (الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج2، ص528)

  • ریزه غذاها

در روایت آمده است:

رَأَى النَّبِيُّ ص أَبَا أَيُّوبَ  الْأَنْصَارِيَ  يَلْتَقِطُ نُثَارَةَ الْمَائِدَةِ فَقَالَ ص بُورِكَ لَكَ وَ بُورِكَ عَلَيْكَ وَ بُورِكَ فِيكَ فَقَالَ أَبُو أَيُّوبَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ لِغَيْرِي قَالَ نَعَمْ مَنْ أَكَلَ مَا أَكَلْتَ فَلَهُ مَا قُلْتُ لَكَ أَوْ قَالَ مَنْ فَعَلَ ذَلِكَ وَقَاهُ اللَّهُ الْجُنُونَ وَ الْجُذَامَ وَ الْبَرَصَ وَ الْمَاءَ الْأَصْفَرَ وَ الْحُمْق، پیامبر ابا ایوب را مشاهده کرد که ریزه غذاهای سفره را می خورد فرمود خداوند به تو و در تو و بر تو برکت عنایت فرماید ابو ایوب عرض کرد غیر من چه؟ فرمود هر کس آنچه تو کردی انجام دهد برای او نیز برکت است و هر کس کار تو را انجام دهد خداوند او را از جنون و جذام و پیسی و آب زرد و حمق نگه می دارد. (مکارم الاخلاق، طبرسی، ص146)

  • برآورده کردن حاجت مومن

در روایت آمده است:

قَضَاءُ حَاجَةِ الْمُؤْمِنِ  تَدْفَعُ  الْجُنُونَ وَ الْجُذَامَ وَ الْبَرَصَ، برآورده کردن نیاز مومن جنون و جذام و پیسی را دفع می کند. (الکافی، کلینی، ط دارالحدیث، ج7، ص290)

دفع به معنای پیشگیری است.

  • سوره نحل

در روایت آمده است:

مَنْ قَرَأَ سُورَةَ النَّحْلِ  فِي كُلِّ شَهْرٍ كُفِيَ الْمَغْرَمَ فِي الدُّنْيَا وَ سَبْعِينَ نَوْعاً مِنْ أَنْوَاعِ الْبَلَايَا أَهْوَنُهُ الْجُنُونُ وَ الْجُذَامُ وَ الْبَرَصُ، اگر کسی در هر ماه سوره نحل را بخواند از تاوان و مشکل دنباله دار در دنیا و همچنین از هفتاد نوع بلا که ساده ترین آن ها جنون و جذام و پیسی است کفایت داده می شود. (ثواب الاعمال، شیخ صدوق، ص107)

جذام در بیماری ها محوریت دارد. بنابراین شاخص بیماری ها جنون و جذام و پیسی است.

پیشگیری و درمان جذام

  • صدقه

در روایت آمده است:

إِنَّ الصَّدَقَةَ لَتَدْفَعُ  سَبْعِينَ بَلِيَّةً مِنْ بَلَايَا الدُّنْيَا، صدقه هفتاد نوع از بلاهای دنیا را دفع می کند. (الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج4، ص6)

  • تهلیلات از قرآن

در روایت آمده است:

عَلَّمَنِي  حَبِيبِي  رَسُولُ  اللَّهِ  ص دُعَاءً وَ لَا أَحْتَاجُ مَعَهُ إِلَى دَوَاءِ الْأَطِبَّاءِ قِيلَ وَ مَا هُوَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ قَالَ سَبْعٌ وَ ثَلَاثُونَ تَهْلِيلَةً مِنَ الْقُرْآنِ مِنْ أَرْبَعٍ وَ عِشْرِينَ سُورَةً مِنَ الْبَقَرَةِ إِلَى الْمُزَّمِّلِ مَا قَالَهَا مَكْرُوبٌ إِلَّا فَرَّجَ اللَّهُ كَرْبَهُ وَ لَا مَدْيُونٌ إِلَّا قَضَى اللَّهُ دَيْنَهُ وَ لَا غَائِبٌ إِلَّا رَدَّ اللَّهُ غُرْبَتَهُ وَ لَا ذُو حَاجَةٍ إِلَّا قَضَى اللَّهُ حَاجَتَهُ وَ لَا خَائِفٌ إِلَّا آمَنَ اللَّهُ خَوْفَهُ وَ مَنْ قَرَأَهَا فِي كُلِّ يَوْمٍ حِينَ يُصْبِحُ آمَنَ قَلْبَهُ مِنَ الشِّقَاقِ وَ النِّفَاقِ وَ دَفَعَ عَنْهُ سَبْعِينَ نَوْعاً مِنْ أَنْوَاعِ الْبَلَاءِ أَهْوَنُهَا الْجُذَامُ وَ الْجُنُونُ وَ الْبَرَصُ وَ أَحْيَاهُ اللَّهُ رَيَّاناً وَ أَمَاتَهُ رَيَّاناً وَ أَدْخَلَهُ الْجَنَّةَ رَيَّاناً وَ مَنْ قَالَهَا وَ هُوَ عَلَى سَفَرٍ لَمْ يَرَ فِي سَفَرِهِ إِلَّا خَيْراً وَ مَنْ قَرَأَهَا كُلَّ لَيْلَةٍ حِينَ يَأْوِي إِلَى فِرَاشِهِ وَكَّلَ اللَّهُ بِهِ سَبْعِينَ مَلَكاً يَحْفَظُونَهُ مِنْ إِبْلِيسَ وَ جُنُودِهِ حَتَّى يُصْبِحَ وَ كَانَ فِي نَهَارِهِ مِنَ الْمَحْفُوظِينَ وَ الْمَرْزُوقِينَ حَتَّى يُمْسِيَ وَ مَنْ كَتَبَهَا وَ شَرِبَهَا بِمَاءِ الْمَطَرِ لَمْ يُصِبْهُ فِي بَدَنِهِ سُوءٌ وَ لَا خَصَاصَةٌ وَ لَا شَيْ ءٌ مِنْ أَعْيُنِ الْجِنِّ وَ لَا نَفْثِهِمْ وَ لَا سِحْرِهِمْ وَ لَا كَيْدِهِمْ وَ لَمْ يَزَلْ مَحْفُوظاً مِنْ كُلِّ آفَةٍ مَدْفُوعاً عَنْهُ كُلُّ بَلِيَّةٍ فِي الدُّنْيَا مَرْزُوقاً بِأَوْسَعِ مَا يَكُونُ آمِناً مِنْ كُلِّ شَيْطَانٍ مَرِيدٍ وَ جَبَّارٍ عَنِيدٍ وَ لَمْ يَخْرُجْ عَنْ دَارِ الدُّنْيَا حَتَّى يُرِيَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي مَنَامِهِ مَقْعَدَهُ مِنَ الْجَنَّةِ

یعنی حضرت علی فرمود پیامبر به من دعائی آموخت که با آن به دوائی احتیاج پیدا نخواهم کرد عرض شد آن چه دعائی است؟ فرمود سی و هفت تهلیل از قرآن است و از بیست و چهار سوره است از بقره تا مزمل هیچ مکروبی نیست که با خواندن آن کرب آن برطرف می شود و مدیون دینش ادا می شود و غائب بر می گردد و صاحب حاجت حاجتش برآورده می شود و کسی که ترس دارد ایمن می شود و کسی که هر روز صبح بخواند از شقاق و نفاق و هفتاد نوع بلاء ایمن می شود که ساده ترین آن ها جذام و جنون و برص است. سیراب زندگی خواهد کرد و از دنیا می رود و سیراب داخل بهشت می شود و در سفر به غیر از نیکی چیز دیگری نمی بیند و هر کس شب هنگام رفتن به رخت خواب بخواند هفتاد ملک برای حفاظت او موکل می شود و روز بعدش نیز جزو محافظت شده ها و روزی داده ها خواهد بود و هر کس این آیه ها را بنویسد و با آب باران بشوید و بخورد به هیچ بیماری و معلولیت و نقصی مبتلا نمی شود و مبتلا به آسیب ها و مکرهای جنیان محفوظ خواهد ماند و کل بلایا و بیماری ها از او دفع خواهد شد و رزق و روزی در بهترین حال خواهد بود و از هر شیطانی و جبار و ظالمی ایمن خواهد بود و از دنیا نمی رود مگر اینکه جایگاه او در بهشت نشان داده می شود. (بحارالانوار، مجلسی، ج92، ص287)

محور جذام است. این مطلب بسیار مهم است که باید مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد، که چرا اصل و محور بیماری ها جذام است؟ از این روایت استفاده می شود که اگر از جذام پیشگیری بشود از تمام دیگر بیماری ها پیشگیری می شود.

  • آب آسمان

درباره آب آسمان آمده است:

…وَ لَا الْجُنُونُ وَ لَا الْجُذَامُ وَ الْبَرَص …، کسی که آب باران (داروی پیامبر) بنوشد مبتلا به جنون و جذام و پیسی نمی شود. (مهج الدعوات، سیدابن طاووس، ص357)

  • سوره یس

در روایت آمده است:

مَنْ قَرَأَ يس فِي  عُمُرِهِ  مَرَّةً … لَمْ يُصِبْهُ فَقْرٌ وَ لَا غُرْمٌ وَ لَا هَدْمٌ وَ لَا نَصَبٌ وَ لَا جُنُونٌ وَ لَا جُذَامٌ، کسی که در طول عمر خود یک بار سوره یس بخواند …. مبتلا به فقر و بدهی و ریز آوار روی او و خستگی و دیوانگی و جذام نمی شود. (ثواب الاعمال، شیخ صدوق، ص111)

  • کرفس

أَنَّهُ يُورِثُ  الْحِفْظَ وَ يُذَكِّي الْقَلْبَ وَ يَنْفِي الْجُنُونَ وَ الْجُذَامَ وَ الْبَرَص، کرفس حافظه را تقویت می کند و قلب را تیز هوش می کند و جنون و جذام و برص را نفی می کند. (بحارالانوار، مجلسی، ج59، ص284)

  • خاک مدینه

در روایت آمده است:

تُرْبَةُ الْمَدِينَةِ مَدِينَةِ رَسُولِ  اللَّهِ ص تَنْفِي الْجُذَام، یعنی خاک مدینه رسول خدا (ص) جذام را نفی می کند. (طب الائمه، ابن سابور الزیات، ص105)

البته به نظر می رسد منظور، سکونت در مدینه باشد.

  • نماز اول ماه رجب

در این روایت شاید منظور درمان هم باشد:

يَا سَلْمَانُ أَ لَا أُعَلِّمُكَ شَيْئاً مِنْ  غَرَائِبِ  الْكَنْزِ قُلْتُ بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ إِذَا كَانَ أَوَّلُ يَوْمٍ مِنْ رَجَبٍ تُصَلِّي عَشْرَ رَكَعَاتٍ تَقْرَأُ فِي كُلِّ رَكْعَةٍ فَاتِحَةَ الْكِتَابِ مَرَّةً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ غَفَرَ اللَّهُ لَكَ ذُنُوبَكَ كُلَّهَا مِنَ الْيَوْمِ الَّذِي جَرَى عَلَيْكَ الْقَلَمُ إِلَى هَذِهِ اللَّيْلَةِ وَ وَقَاكَ اللَّهُ فِتْنَةَ الْقَبْرِ وَ عَذَابَ يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَ صَرَفَ عَنْكَ الْجُذَامَ وَ الْبَرَصَ وَ ذَاتَ الْجَنْب

یعنی ای سلمان آیا به تو از عجائب گنج بیاموزم؟ عرض کردم بله فرمود هنگامی که اول رجب شد ده رکعت نماز می خوانی که در هر رکعت یک بار سوره فاتحه و سه مرتبه سوره توحید می خوانی خداوند گناهان تو را تا زمانی که قلم نوشته باشد تا امشب می آمرزد و از فتنه قبر و عذاب روز قیامت نگه داشته می شوی و از تو جذام و برص و درد پهلو برداشته می شود. (اقبال الاعمال، سیدابن طاووس، ج2، ص637)

  • سنجد

در روایت آمده است:

… يَقْمَعُ عِرْقَ الْجُذَام، خوردن سنجد ژن جذام را سرکوب می کند. (الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج6، ص361)

ژن جهش پیدا می کند. ژن در حال عادی خوب و ستون بدن است و اگر از حالت عادی خارج بشود مضر است و سنجد جهش ژن را سرکوب می کند.

پیشگیری و درمان جذام

درمان جذام

علت و درمان جذام طبق آیات و روایات به همراه نسخه های طب اسلامی و روش های طبیعی این بیماری گاهی از پدر و مادر به کودکانشان و از بیماران، به همسایگان آنان انتقال می یابد، همچنین با وضعیت نامطلوب مسکن و تغذیه نیز مرتبط است. دوره نهفتگی بیماری جذام، احتمالا ۲ تا ۱۰ سال است ولی می تواند تا ۲۰ سال یا بیشتر به طول انجامد.

علت جذام نوعی عفونت و ضغف سیستم ایمنی است. برای درمان کامل، ضمن اصلاح مزاج، اصلاح خون، اصلاح تغذیه و رفع علل مشترک امراض موارد زیر را نیز عمل نمایید. جذام از شدیدترین امراض عفونی است که سیستم ایمنی نمی تواند با آن مقابله کند.

نسخه آیت الله تبریزیان:

  • مصرف حداقل ۳ بسته از داروی شافیه (مرکب۷).
  • ۱۰ بسته داروی سیدالادویه (مرکب۱۰) طب اسلامی.
  • ۲ بسته داروی امام کاظم «علیه السلام».
  • ۶ بسته داروی صاف کننده خون. پس از تمام شدن داروی صاف کننده خون حجامت عام، حجامت روی پا و حجامت ساق پا انجام شود.
  • حدود ۵ بسته از داروی پوستی مالیدنی.
  • خوردن شاهی به خصوص در شب زمستانی توصیه می شود.

از این نسخه باید طور کامل و منظم استفاده شود تا به اذن خداوند درمان صورت گیرد.

در کنار مصرف این داروها؛ مشکلات خونی، تغذیه، اسباب معنوی و سایر ریشه های این بیماری باید برطرف گردد.

نکته مهم اینکه جذام یکی از شدیدترین عفونت ها و تضعیف کننده های سیستم ایمنی و تضعیف کننده تصفیه کننده های بدن مانند کبد، طحال و کلیه است. پس باید اعمالی که باعث تقویت سیستم ایمنی و تقویت پاکسازی کننده های بدن مانند کبد، طحال و تقویت عمومی می شوند، انجام شود.

روایات، اعمال و توصیه ها

  • خوردن ریزه های سفره

روزی پیامبر اکرم «صلی الله علیه»: ابو ایوب انصاری را دیدند که ریزه های فرو ریخته از سفره را برمیگیرد و می خورد، لذا به وی فرمودند: بهره مند از برکت و غرق در برکت و سرشار از برکت باشی.

ابوعیوب عرض کرد: این، بر دیگران هم است؟!

حضرت فرمودند: آری، هرکس آنچه را که تو می خوردی را بخورد، آنچه را من به تو گفتم برای او نیز خواهد بود. سپس فرمودند هرکس چنین کند، او را از ابتلا به جنون و جذام و پیسی و آب زرد و ساده لوحی نگه دارد. (بحار الانوار: ج ۶۶، ص ۴۳۱)

  •  با چوب ریحان خلال نکنید

امام کاظم «علیه السلام» فرموده اند: با چوب و شاخه ریحان خلال نکنید که رگ جذام را تحریک می کند. (کافی: ج ۶، ص ۳۷۷)

  •  سنجد

ابن بکیر می گوید از امام صادق «علیه السلام» شنیده ام که درباره سنجد فرموده اند: گوشت آن مایه رویش گوشت و پوست آن مایه رویش پوست و هسته آن مایه رشد استخوان است. و گذشته از این ها کلیه ها را گرم و معده را پالایش می کند و از ابتلا به بواسر و چکیدن بی اختیار ادرار حفظ می کند. دو ساق پا را محکم و عرق جذام ریشه کن می سازد. (کافی: ج ۶، ص ۳۶۱)

  •  کرفس

درباره کرفس آورده اند که مایه تقویت حافظه و هوشمندی عقل بوده و جنون و جذام و پیسی را می زداید. (فردوس ج ۵، ص ۳۷۰)

  •  تره تیزک

امام صادق «علیه السلام» فرموده اند: هرکس شبانه تره تیزک بخورد، از ناحیه بینی به جذام دچار شده و چندان خون از آن برآید که وی را ناتوان گرداند. (کافی: ج ۶، ص ۳۶۸)

  • سوره نحل

امام باقر «علیه السلام» فرموده اند: هرکس در اول هر ماه سوره نحل را بخواند در دنیا شخص بدهکار را کفایت کند و از ابتلا به هفتاد گونه بلا که راحت ترین آن جنون، جذام و پیسی باشد، در امان باشد و در روز واپسین در بهشت عدن که وسط بهشت باشد جای گیرد. (ثواب الاعمال: ۱۰۷)

  •  شانه زدن

امام صادق «علیه السلام» فرموده اند: شانه زدن گونه ها و دندان ها را محکم می کند. و شانه زدن ریشه وبا را می زداید و شانه زدن پیشانی اندوه سینه ها را می برد و شانه زدن ابرو مایه ایمنی از جذام است و شانه زدن سر بلغم را قطع می کند. (بحار الانوار: ج ۶۲، ص ۲۰۳)

می توانید نوعی شانه با دندانه درشت درست کنید و بدن و محل درد را به خوبی با آن شانه و ماساژ دهید. مخصوصا گوش و زیر پا و سر را که برای همه بیماری ها مفید است.

جذام و خوره

امیرالمونین «علیه السلام» درباره روغن فرمودند: پوست را نرم، فکر و اندیشه را زیاد، مجاری آب را باز، چرک و ضبری را زدوده و رنگ پوست را روشن می کند. (خصال: ص ۶۱۱)

  •  نوره

رسول خدا «صلی الله علیه» فرموده اند: هرکس نوره کشد و با حنا خضاب کند خداوند وی را تا مرتبه دیگر، از سه بیماری جذام، برص و خوره در امان بدارد. (ثواب الاعمال: ص ۲۱)

نوره کشیدن در روز چهارشنبه و جمعه سبب ابتلا به پیسی است. (خصال: ص ۲۷۰)

  •  حنا

امام صادق «علیه السلام» فرموده اند: حنا زدن پس از نوره، مایه ایمنی از جذام و برص است. (من لا یحضره الفقیه: ج ۱، ص ۱۲)

در حدیث دیگری آمده است: حنا بوی بد را زدوده، طراوت چهره را افزوده، دهان را خوشبو کرده و فرزند را زیبا می کند. (کافی: ج ۶، ص ۴۸۴)

  •  آویشن و سیاه دانه

در کتاب مکارم الاخلاق در فصل نانخواه آمده است: روزی رسول خدا «صلی الله علیه» گوارنده غذا و آویشن و سیاه دانه را طلبیدند. ایشان هرگاه تخم مرغ یا غذای زیان داری می خوردند آن مواد را به همراه نمک به صورت خشک می خوردند و غذای خود را با نمک آغاز کرده و می فرمودند: هرگاه این را بخورم دیگر باکی از خوردن هیچ غذایی ندارم. و همواره می فرمودند: معده را تقویت و بلغم را قطع می کند و مایه ایمنی از جذام و کج شدن فک است. (بهار الانوار: ج ۶۶، ص ۲۴۴)

  •  سنا

امام صادق «علیه السلام»: فرموده اند: اگر فایده سنا را می دانستند، قیمت هر مثقال آن به دو مثقال طلا می رسید. سنا مایه ایمنی از پوست، پیسی، جذام، جنون، فلج و کج شدن فک است. همراه با آن کشمش سرخ بی دم و هلیله کابلی زرد و سیاه، از هر کدام به یک اندازه تهیه و سه درهم از آن را ناشتا و سه درهم دیگر را پیش از خواب بخور. سنا آقای داروها است. (مکارم الاخلاق: ج ۱، ص ۴۰۹)

  •  حوک (ریحان کوهی)

امام صادق «علیه السلام»: حوک سبزی پیامبران است. بدان که در آن، هشت ویژگی است؛ هضم کننده است، گرفتگی های عروق و مجاری را می گشاید، آروغ را خوش بو می سازد، دهان را بوی خوش می بخشد، غذا را دوست داشتنی می سازد، درد و بیماری را از درون بدن بیرون می کشد، امان انسان از جذام است و چون در درون انسان جای گیرد، همه بیماری ها را فرو می نشاند. (الکافی: ج ۶، ص ۳۶۴، ح ۴ / مکارم الاخلاق: ج ۱ ص ۳۸۸، ح ۱۳۰۹)

  •  دعا

پیامبر خدا «صلی الله علیه»: خطاب به انس: آیا نمی خواهی دعایی به تو بیاموزم که هرگاه نماز صبح گزاردی، آن را سه بار بگویی تا خداوند؛ جذام، پیسی، سست اندامی و کوری را از تو دور کند؟

(بگو خداوندا! از پیشگاه خویش مرا راه نمای، از فضل خود بر من فرو بار، از رحمت خویش نعمتی سرشارم ده و از برکات خود بر من نازل فرمای.) (قل اللهم اهدنی من عندک، و أفض علی من فضلک و أسبغ علی من رحمتک، أنزل علی من برکاتک) (المتقی الهندی: ج ۲، ص ۱۴۵)

  •  ساییدن ناخن ها

امام صادق «علیه السلام»: کوتاه کردن ناخن ها در روز جمعه، از جذام، پیسی و کوری ایمن می دهد. اگر هم نیازی به کوتاه کردن نبود، آن ها را بسای. (الکافی: ج ۶، ص ۴۹۰، ح ۲)

  •  عطسه زیاد

به نقل از ابوبصیر، از امام صادق «علیه السلام»: فراوانی عطسه شخص را از پنج چیز ایمن می سازد که نخستین آن ها جذام است؛ دوم، باد های بدخیمی که در سر و صورت جای می گیرد؛ سوم، مایه ایمنی از جای گرفتن آب در چشم می شود؛ چهارم، از سختی حفره های بینی مصونیت می دهد؛ و پنجم، آنکه از بیرون آمدن مو از چشم ایمنی می دهد.

فرمود: اگر دوست داشتی که عطسه ات کم شود، با روغن مرزنجوش انفیه کن.

پرسیدم: چه مقدار؟

فرمود: به اندازه یک دانگ.

راوی گوید: این کار را پنج روز انجام دادم و (عرضه ام) از میان رفت. (مکارم الاخلاق: ج ۲، ص ۱۶۵)

از این حدیث می توان دریافت برای مرضی مانند جذام، مغز و اعصاب و بادهای بدن و رطوبت های اضافی سر و صرورت نیز باید اصلاح و تخلیه شوند.

  •  تربت مدینه

امام صادق «علیه السلام» فرموده اند: تربت مدینه جذام را دور می کند. (بحار الانوار: ج ۶۲، ص ۲۱۲)

  •  نزدیکی با زن حایض ممنوع

پیامبر خدا «صلی الله علیه»: هر کس با زنش نزدیکی کند درحالی که زنش حایض است، اگر فرزندی از آنان به دنیا بیاید جذام یا برص بگیرد جز خودش را سرزنش نکند.

  •  سخن گفتن با جذامی

با جزامی سخن بگو اما بین تو و او به اندازه دو پرتاب تیر فاصله باشد. (کنز العمال: ج ۱۰، ص ۵۴)

از جذامی فرار کن مانند فرار از شیر. (ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه – ج ۴، ص ۳۵۷)

جذام و خوره

  •  لباس تنگ جذام و عفونت می آورد

گشادی گریبان و روییدن مو در بینی موجب ایمنی از جذام است. (کافی: ج ۶، ص ۴۷۹)

لباس تنگ موجب کاهش رسیدن خون و اکسیژن و مواد مفید عضو می شود. و از طرفی مانع تخلیه مواد زاید و عفونی شده و در نتیجه زمینه ساز امراض عفونی مانند جذام است.

  •  شلغم

کسی نیست جز آنکه رگی از جذام دارد، با شلغم رگ جذام را ذوب کنید.

شلغم رگ جذام را می سوزاند. (طب الائمه: ص ۵)

  •  تره

مداومت از خوردن تره، از جذام ایمن می کند. (کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی؛ ج ۶، ص ۳۶۵)

البته شب ها از خوردن تره نهی شده. پس روزها آن را مصرف کنید. تره بسیار خون ساز، صاف کننده خون و طحال بوده و مزاج گرمی دارد، پس سودا، بلغم و عفونت را نیز کم می کند.

  •  چغندر

چغندر در برابر جذام ایمنی می دهد. (مکارم الاخلاق؛ ج ۱، ص ۳۹۲)

چغندر رگ جذام را به کلی از بین می برد. (کافی؛ ج ۶، ص ۳۶۹)

  •  اسفند

چهل صبح خوردن یک مثقال اسفند جذام را از بین می برد. (بحار الانوار؛ ج ۶۲، ص ۲۳۵)

مَنْ شَرِبَ  الْحَرْمَلَ  أَرْبَعِينَ صَبَاحاً كُلَّ يَوْمٍ مِثْقَالًا لَاسْتَنَارَ الْحِكْمَةُ فِي قَلْبِهِ وَ عُوفِيَ مِنِ اثْنَيْنِ وَ سَبْعِينَ دَاءً أَهْوَنُهُ الْجُذَامُ، یعنی کسی که چهل روز، هر روز یک مثقال اسپند بخورد حکمت از قلب او روشن می شود و از هفتاد و دو بیماری که ساده ترین آن ها جذام است عافیت می یابد. (بحارالانوار، مجلسی، ج59، ص235)

هر مثقال برابر چهار گرم و شش دهم است. شاید شامل برگ اسپند نیز بشود. خود اسپند (تخم اسپند) سمی است. نباید آن را آسیاب کرد، بلکه باید کف مال شود تا سم روی آن بریزد. اسفند باید خشک خورده شود در روایت با لفظ «شرب» آمده است.

  •  کوتاه کردن موها

گرفتن سیبیل و ناخن در جمعه ها مایه ایمنی از جذام است. (کافی؛ ج ۳، ص ۴۱۸)

  •  تریاق

آیا نمی دانی که عقرب برای درد مثانه و پروستات و شب ادراری مفید است؟ آیا نمی دانی که بهترین تریاق از گوشت مار درست می شود؟ آیا نمی دانی گوشت مار اگر با زاج خورده شود برای جذام مفید است؟ (الاحتجاج علی أهل اللجاج (للطبرسی)؛ ج ۲، ص ۳۴۲ / بحارالانوار (ط – بیروت)؛ ج ۱۰، ص ۱۷۳)

  • روزه گرفتن ماه رجب

در روایت آمده است:

مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ أَرْبَعَةَ أَيَّامٍ  عُوفِيَ مِنَ الْبَلَايَا كُلِّهَا مِنَ الْجُنُونِ وَ الْجُذَامِ وَ الْبَرَص، یعنی کسی که چهار روز از ماه رجب را روزه بگیرد از تمام بلاها که از آن ها جنون و جذام و پیسی است، عافیت می یابد. (فضائل الاشهر الثلاث، شیخ صدوق، ص25)

  • بو کردن گل نرگس

در روایت آمده است:

شَمُّوا النَّرْجِسَ  وَ لَوْ فِي الْيَوْمِ مَرَّةً وَ لَوْ فِي الْأُسْبُوعِ مَرَّةً وَ لَوْ فِي الشَّهْرِ مَرَّةً وَ لَوْ فِي السَّنَةِ مَرَّةً وَ لَوْ فِي الدَّهْرِ مَرَّةً فَإِنَّ فِي الْقَلْبِ حَبَّةً مِنَ الْجُنُونِ وَ الْجُذَامِ وَ الْبَرَصِ وَ شَمُّهُ يَقْلَعُهَا، یعنی گل نرجس را بو کنید ولو در روز یا در هفته یا در ماه یا در سال و یا در طول زندگی یک بار باشد زیرا در قلب دانه ای از جنون و جذام و برص است که بو کردن نرجس آن را می کند. (طب النبی، مستغفری، ص32)

شاید مراد از قلب، بسته ژنتیکی انسان است. و ممکن است منظور از دانه، همان ژن باشد. اگر گل خشک شده هم بو دارد کافی است.

  • گوشت گاو

در روایت آمده است:

مَنْ  أَكَلَ  مَرَقاً بِلَحْمِ بَقَرٍ أَذْهَبَ اللَّهُ تَعَالَى عَنْهُ الْبَرَصَ وَ الْجُذَام، کسی که خورشتی با گوشت گاو بخورد خداوند از او برص و جذام را می برد. (طب الائمه، ابن سابور الزیات)

گوشت گاو عوارض دارد و نهی شده است ولی درمان هم هست. درمانی است که عوارضی هم دارد.

مقالات مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *