صرع و تشنج؛ شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در هنگام افت فشار خون یا کاهش قند خون یا تحت فشار روحی شدید، به صورت ناگهانی احساس ضعف و تاری دید داشته باشید و زمین بیفتید.
در این حالت به علت کاهش فشار خون، خون یا اکسیژن کافی به سلولهای مغزی نمیرسد یا در صورت افت قند خون، گلوکز (که سوخت اصلی سلولهای مغزی است) به مغز نمیرسد در نتیجه حالت غش در فرد ایجاد میشود که این حالت مدت کوتاهی از چند ثانیه تا چند دقیقه بیشتر طول نمیکشد.
گاهی قبل از غش کردن احساس سبکی سر، سرگیجه، ضعف یا حالت تهوع بروز میکند و فرد حس میکند که صدای محیط به تدریج کم میشود و همه جا را سیاه یا سفید میبیند.
تفاوت صرع و تشنج و غش کردن چیست؟
در حالت طبیعی، تخلیه بارهای الکتریکی سلولهای مغزی به صورت هماهنگ رخ میدهد اما وقتی که تخلیه بارهای الکتریکی از جانب مغز با بینظمی و عدم هماهنگی صورت بگیرد، منجر به بروز تشنج میشود.
تفاوت صرع و تشنج این است که صرع یک بیماری و اختلال است که تشنج یکی از علائم آن است. اما ممکن است تشنج به دلایل دیگر نظیر اختلال عملکرد و نارسایی کلیه، مننژیت، مسمومیت بارداری یا ضربه به سر هم اتفاق بیفتد.
در واقع بیماری صرع، مجموعهای از اختلالات عصبی مزمن یا بلند مدت است که با تشنج مشخص میشود. این تشنج ها ممکن است بسیار خفیف و تقریباً غیرقابل شناسایی، یا برعکس طولانی مدت و با لرزش شدید همراه باشد. در صرع، تشنج ها به صورت مکرر اتفاق میافتد.
اما علت غش کردن، همانطور که ذکر شد کاهش خونرسانی یا اکسیژن رسانی به مغز یا کاهش قند خون میباشد بنابراین ضعف قلب در پمپاژ خون، احساس درد، استرس و فشارهای روحی، سبب غش کردن افراد میشود.
به هنگام غش کردن خونرسانی به پوست کم میشود و فرد رنگ پریده به نظر میآید. در این حالت میزان تعریق بدن افزایش مییابد(تا رطوبتی که مانع از رسیدن خون و اکسیژن به مغز میشود را خارج کند)، همه چیز در مقابل دید او تیره میشود و بعد به طور ناگهانی زمانی که ایستاده، نشسته یا قصد بلند شدن سریع را دارد، دچار حالت غش و از حال رفتگی خواهد شد.
تفاوت دیگر صرع و غش در علائم آنها است.
کسی که در معرض غش کردن قرار دارد، علائم مشخصی مانند تار شدن بینایی، گشاد شدن مردمک،گیجی و سرگیجه، سخت شدن تنفس، حالت تهوع و استفراغ، ضعف پاها و کم شدن قدرت نبض دارد؛ اما کسی که تشنج میکند علائم واضح دیگری مانند حرکات غیر ارادی و شدید، کبود شدن لب و قفل شدن دهان و گاز گرفتن زبان و لب دارد.
انواع تشنج
رایجترین نوع تشنج، تشنجهای ناشی از بیماری صرع، هستند اما اختلالات دیگری نیز میتوانند باعث تشنج شوند؛ از جمله:
- نارسایی کلیه.
- مننژیت (التهاب پردههای مغز).
- انتشار مسمومیت در خون (توکسمی).
- بارداری.
- صدمات سر.
- ترک ناگهانی برخی از داروها مثل دیازپام.
دیدگاه طب جدید درمورد تشنج
از منظر طب جدید علل مختلفی میتواند باعث بروز تشنج شود که بر از آنها عبارتند از:
- تشنج صرعی، علت تشنج اختلالات الکتریکی هستند که در مغز اتفاق میافتند.
- تشنج غیرصرعی، تشنجهای غیر صرعی، آن دسته از حملات هستند که با اختلالات الکتریکی در مغز همراه نیستند. پزشکان بر این باورند که تشنجهای غیر صرعی در اصل نوعی بیماری روانی هستند.
- علل دیگری مثل تب، واکنشهای دارویی، میگرن و … را نیز از علل تشنج میدانند.
علت تشنج در طب سنتی و اسلامی
علت اصلی تشنج، تجمع بخارات در سر و دفع نشدن آن است. پس هر عاملی که در ایجاد بخارات و بالارفتن آن در سر نقش داشته باشد، میتواند عامل ایجاد تشنج یا صرع شود.
علاوه بر موارد ذکر شده، افزایش سردی و رطوبت مغز و ضعف قلب (که علت آن از ضعف معده است) نیز در ایجاد تشنج و صرع و به خصوص غش تاثیر دارد.
از عواملی که باعث ایجاد بخارات و بالا رفتن آنها تا مغز شود میتوان موارد زیر را نام برد:
- ضعف هضم غذا در معده و روده و ماندگاری زیاد آن در روده که باعث ایجاد یبوست و نفخ نیز خواهد شد.
- مصرف زیاد مایعات که با ایجاد حرارت غیر غریزی یا غیر طبیعی در بدن برای دفع آن، موجب تولید زیاد بخارات نیز میشود.
- حبس قاعدگی یا کاهش خونریزی و دفع نشدن کامل خون که یکی از مهمترین دلائل غش و تشنج و صرع است، زیرا بدن با دفع خون از طریق رحم، رطوبت و فضولات را دفع کرده بنابراین حرارت نیز کاهش پیدا میکند، ولی اگر دفع خون به خوبی انجام نشود یا به طور کامل قطع شود، این فضولات و رطوبتهای زائد در رحم انباشته شده و با افزایش حرارت بدن (توسط سیستم مدبره)، میسوزد و بخارات ناشی از آن تا سر بالا میرود که موجب بروز علائم غش یا تشنج خواهد شد (این مشکل بسیار مهم به عنوان اختناق رحم شناخته میشود و علائم شایع و فراوانی دارد که در مقالهای جداگانه ذکر خواهد شد.)
- افتادگی لگن که باعث افتادگی ناف و تخلیه ناقص ادرار خواهد شد. بنابراین بخارات ناشی از باقی مانده ادرار دفع نشده، علاوه بر قولنج کلیه، موجب مشکلات مغزی مانند تشنج نیز خواهد شد. علاوه بر آن، افتادگی لگن نیز موجب حبس خون قاعدگی یا دفع ناقص آن نیز میشود.
- عواملی هم از جانب جن و شیطان است که باعث صرع و تشنج خواهد شد. که تمام موارد در باب رعایت ورودیها و مواردی که باعث ضربه زدن از جانب آن میشود را باید رعایت کرد که در مقالههای مربوط به جن و شیطان و فیلم بارگذاری شده در سایت بیان شده است.
- گاهی افتادن ناف و به اصطلاح هول که در ناف ایجاد میشود باعث صرع و تشنج میشود که به دفع نشدن رطوبت کامل برمیگردد. افتادگی ناف سبب فشار به مثانه شده و نمیگذارد مثانه کامل تخلیه شود و باعث برگشت رطوبت به بدن و بالا رفتن حرارت برای دفع این رطوبت شده و بخارات آن به سر و در آخر منجر به صرع خواهد شد.
درمان تشنج و صرع در طب سنتی و اسلامی
- اولین و موثرترین اقدامی که برای این بیماران میتوان انجام داد چکاندن چند قطره سرکه سداب داخل بینی فرد است، که با ایجاد سوزش باعث باز شدن راه تنفس و ایجاد عطسه و خروج بخارات مغزی خواهد شد.
- چکاندن روغن بنفشه پایه کنجد داخل بینی هرشب و پس از ۱۰ الی ۱۵ دقیقه استفاده از انفیه که با ایجاد عطسه موجب خروج بخارات مغزی میشود.
- انجام فصد اکحل دست راست یا انجام حجامت سر برای تخلیه فضولات انباشته شده در سر.
- روغن مالی ملاج بچهها با روغن بادام شیرین، حرارت غیر غریزی را از سر دور میکند و مانع از تشنج میشود.
- بستن حنا به سر نیز بخارات را از سر دور میکند.
- انجام حجامت ساقین، که باعث پایین آمدن خون و حرارت به سمت ساق شده و بخارات را از رحم و مثانه دفع میکند، یا انجام فصد صافن که با توجه به شرایط فرد و صلاح دید طبیب میتوان انجام داد. (به خصوص در موردی که حبس قاعدگی موجب تشنج و غش میشود بسیار موثر است)
- پرهیز از مصرف آنتی بیوتیک، آنتی هیستامین و انواع روشهای پایین آورنده تب که بدون دفع عفونت و فقط با کاهش دمای بدن یا سرد کردن مزاج، تب را کاهش میدهد. مانند مصرف هندوانه و لیمو که در طب سنتی هم به اشتباه به مصرف آن توصیه شده است. این داروها و روشها موجب حبس و غلیظ شدن عفونت و رطوبت در بدن میشوند و درنتیجه حرارت بدن به صورت مداوم افزایش مییابد که در نهایت باعث ایجاد تشنج به خصوص در کودکان خواهد شد. برای رفع این نوع تشنج حمام بسیار گرم همراه با تعریق زیاد و مداومت در مصرف سیاهدانه آسیاب شده با عسل توصیه میشود.