صحیح حمام رفتن

یک روز در میان و نهی از هر روز به حمام رفتن

در راستای دلایلی که در مورد زیاد شدن حرارت در حمام و گاهی ضرر رسیدن از این حرارت زیاد در شرایطی که آداب کلی آن رعایت نشود در بالا عرض شد، باید گفت که اگر کسی هر روز به حمام رود و بر این کار مداومت کند، ازدیاد حرارت در بدن باز هم مشکل ایجاد می کند و از آن رو که بدن فرصت جبران این حرارت های زیاد را ندارد، موجب آب شدن کلیه و گوشت های بدن می شود و به همین نسبت برای فرد لاغری ایجاد می کند. البته این برای افرادی که رطوبت زیاد در بدن دارند و از شحم و چربی زیاد رنج می برند در مدّت کوتاه برای درمان اشکال ندارد. ولی مداوت بر آن در مدّت طولانی بدن را دچار بیماری خواهد کرد.

قَالَ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ ع‏ الْحَمَّامُ يَوْمٌ وَ يَوْمٌ لَا يُكْثِرُ اللَّحْمَ وَ إِدْمَانُهُ كُلَّ يَوْمٍ يُذِيبُ شَحْمَ الْكُلْيَتَيْن‏[1].

موسى بن جعفر علیه السّلام فرمود: يك روز در ميان به حمام رفتن بر گوشت بدن مى‏ افزايد و هر روز حمام رفتن پيه كليه ‏ها را آب مى‏ كند[2].

قَالَ الصَّادِقُ ع ثَلَاثَةٌ يُسْمِنَّ وَ ثَلَاثَةٌ يَهْزِلْنَ فَأَمَّا الَّتِي يُسْمِنَّ فَإِدْمَانُ الْحَمَّامِ وَ شَمُّ الرَّائِحَةِ الطَّيِّبَةِ وَ لُبْسُ الثِّيَابِ اللَّيِّنَةِ وَ أَمَّا الَّتِي يَهْزِلْنَ فَإِدْمَانُ أَكْلِ الْبَيْضِ وَ السَّمَكِ وَ الضِّلْعِ  يَعْنِي بِإِدْمَانِ الْحَمَّامِ أَنَّهُ يَوْمٌ وَ يَوْمٌ لَا فَإِنَّهُ إِنْ دَخَلَ كُلَّ يَوْمٍ نَقَصَ مِنْ لَحْمِهِ‏[3].

الضلع: امتلاء البطن شبعا أو ريا حتّى يضلع أضلاعه.

حضرت صادق علیه السّلام فرمود: سه چيز چاق مى‏كند و سه چيز لاغر. اما چاق‏كننده ‏ها:

حمام مداوم، بوئيدن بوى خوش، و پوشيدن لباس نرم. و اما لاغركننده‏ ها: مداومت بر خوردن ماهى و تخم مرغ و امتلاء و نفخ معده. و مراد از حمام مداوم در اينجا يك روز در ميان است ولى حمام هر روز از گوشت مى‏كاهد[4].

عَنْ سُلَيْمَانَ الْجَعْفَرِيِّ قَالَ: مَرِضْتُ حَتَّى ذَهَبَ لَحْمِي فَدَخَلْتُ عَلَى الرِّضَا ص فَقَالَ أَ يَسُرُّكَ أَنْ يَعُودَ إِلَيْكَ لَحْمُكَ قُلْتُ بَلَى قَالَ الْزَمِ الْحَمَّامَ غِبّاً[5] فَإِنَّهُ يَعُودُ إِلَيْكَ لَحْمُكَ وَ إِيَّاكَ أَنْ تُدْمِنَهُ فَإِنَّ إِدْمَانَهُ يُورِثُ السِّلَّ.[6]

سلیمان جعفری می گوید: مریض شدم، تا جایی که گوشت بدنم آب شده بود. به خدمت امام رضا علیه السّلام شرفیاب شدم. حضرت فرمودند: دوست داری گوشت بدنت باز گردد؟ عرض کردم بله. فرمودند: یک روز در میان حمام برو که گوشت بدنت باز گردد. ولی به این کار مبادرت مجوی و زیاد به حمام نرو، چراکه باعث بیماری سل خواهد شد.

البته باید عرض شود منظور حمام هایی که از گرمای بسیار بالایی برخوردار هستند، نه این حمام هایی که امروزه در خانه ها وجود دارد و تنها کار شست و شو را انجام می دهد. که این ها نه تنها حرارت ایجاد نمی کند، بلکه موجب سرما و بهم ریختن حرارت در بدن هم خواهد شد.

[1] مكارم الأخلاق ؛ ؛ ص53

[2] ترجمه مكارم الاخلاق، ج‏1، ص: 102

[3] مكارم الأخلاق ؛ ؛ ص54

[4] ترجمه مكارم الاخلاق، ج‏1، ص: 104

[5] یک روز درمیان

[6] الكافي (ط – الإسلامية)، ج‏6، ص: 497

[7] طب الإمام الرضا (عليه السلام) المعروف بالرسالة الذهبية، ص: 189