شکاف لب و کام (لب شکری)

در این مقاله می خواهیم به تفصیل درباره شکاف کام و لب (کام شکاف دار و یا بیماری شکاف کام) که در بین عموم نیز به لب شکری شناخته می شود صحبت کنیم.

شکاف کام و لب، که در اصطلاح عامه تحت عنوان لب شکری شناخته می شود، نوعی ترک یا دو نیم شدگی در لب  یا سقف دهان است. این شکاف از بدو تولد وجود دارد، زیرا در طول رشد و نمو جنین درون رحم مادر، بخش هایی از چهره صورت کودک به یکدیگر متصل نشده است. شکاف کام و لب شایع ترین نقص مادرزادی در سراسر دنیاست و از هر 700 نوزاد یک نوزاد را تحت تأثیر قرار می دهد.

هنگامی که شکاف در لب وجود دارد، این دهانه می تواند کوچک یا بزرگ باشد که لب و بینی فوقانی را به هم وصل کند. شکاف کام وقتی رخ می دهد که سقف دهان در طی رشد اولیه کودک در داخل رحم به درستی بسته نشود. کام از دو بخش تشکیل شده است، که هر یک از آنها قابل شکاف شدن است، کام سخت و کام نرم. کام سخت یک قسمت استخوانی در قسمت جلوی پشت بام دهان شماست. کام نرم در قسمت پشت دهان قرار دارد و از بافت نرم تشکیل شده است.

انواع مختلف شکاف لب و کام

به طور کلی سه نوع شکاف وجود دارد:

1. فقط لب شکاف دارد.
2. فقط کام شکاف دارد.
3. هم لب و هم کام دارای شکاف است.

شکاف لب ممکن است خیلی خفیف باشد و فقط به صورت یک فرورفتگی در لب بالا باشد و یا ممکن است خیلی عمیق باشد و از لب شروع شده و تا سوراخ بینی ادامه یابد و تا کام سخت و حتی تا کام نرم کشیده شود. شکاف لب می تواند یک طرفه یا دو طرفه باشد.

معمولاً شکاف موجود در لب بالایی و کام دهان بلافاصله بعد از تولد قابل تشخیص است. این نقص مادرزادی معمولاً به این اشکال ظاهر می شود:

• یک شکاف در لب و سقف دهان که می تواند یک یا دو طرف صورت را تحت تاثیر قرار دهد.
• شکاف لب تنها به شکل یک شکاف کوچک در این قسمت دیده می شود یا به سمت لثه بالایی و سقف دهان در قسمت زیرین بینی ادامه خواهد داشت.
• یک شکاف در سقف دهان که تغییری در ظاهر ایجاد نمی کند.
• لب شکری یک طرفه: ۹ مورد از ۱۰ مورد لب شکری یک طرفه می باشد. همچنین این عارضه در سمت چب دو برابر دیده می شود. عارضه لب شکری به معنای نرسیدن یک سوی کام لب به سمت وسط می باشد.
• لب شکری دو طرفه: زمانی که کام چپ و راست به سمت وسط کام نمی رسند، لب شکری دو طرفه ایجاد می شود. این عارضه در یک دهم از مبتلایان دیده می شود و در دوران رشد جنین به وقوع می پیوندد.

علائم شکاف کام و لب

در بیشتر موارد، شکاف در لب که مشخصه شکاف است، قابل توجه ترین علامت نقص است. ممکن است شیر هنگام تغذیه از بینی کودک شما خارج شود زیرا سد بین دهان و بینی غیر طبیعی است. همچنین برای کودکانی که شکاف دارند می توانند از نظر دندانپزشکی دچار مشکل شوند، مانند از دست رفتن دندان یا داشتن دندان های اضافی.

شکاف کام همچنین می تواند باعث عفونت های مکرر گوش میانی و مشکلات لوله های اوستاکی کودک شود. این لوله ها به تخلیه مایعات از گوش کمک می کنند و وظیفه دارند اطمینان حاصل کنند که مقدار فشار در هر دو طرف پرده گوش برابر است. اگر کودک با عفونت گوش مشکل دارد و لوله های استیشی آنها به درستی تخلیه نمی شود، ممکن است کم شنوایی ایجاد شود.

همچنین ممکن است کودک با گفتار نیز مشکل داشته باشد. این مورد در موارد شکاف کام بیش از موارد شکاف لب است. مشکلات گفتاری ناشی از شکاف معمولاً با کیفیت بینی در صدا مشخص می شود.

عوارض شکاف لب و کام (کام شکاف دار)

نوزاد مبتلا به شکاف لب و کام، از بدو تولد خود با مشکلات فراوانی دست به گریبان شده که در صورت عدم دریافت مراقبت های درست و به موقع، تا پایان عمر خود رهائی از آن مشکلات نخواهد داشت. ما در اینجا لیستی از عوارض شکاف کام و لب را ذکر کرده ایم:

• مشکل مکیدن شیر و تغذیه.
• مشکلات گفتاری.
• ایجاد عفونت های مکرر گوش و کم شنوایی.
• رشد نامنظم دندان ها.

دیدگاه طب جدید

علت شکاف کام و لب در طب جدید مشخص نیست.

شکاف می تواند به عنوان یک نقص هنگام تولد جدا شده یا به عنوان بخشی از یک سندرم ژنتیکی بزرگتر مانند سندرم ون در وود یا سندرم ولوکاردیواسکی رخ دهد، که هر دو اختلال ناهنجاری ژنتیکی هستند.

علل بیماری از دیدگاه طب جدید

• عوامل محیطی.
• عوامل روانی هیجانی.
• وراثت.
• بیماری های عفونی مادر.
• اختلال هورمونال (دیابت، هیپوتیروئیدیسم و درمان با داروهای کورتونی).
• داروها (داروهای آرام بخش، ضد صرع، ضد تشنج).
• کمبود ویتامین هایی نظیر ویتامین B6،A، اسیدفولیک و ریبوفلاوین

تشخیص شکاف کام و لب ممکن است در حالی که کودک با استفاده از سونوگرافی هنوز در رحم است. سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصویری از کودک شما در داخل شکم استفاده می کند.

دیدگاه طب سنتی، اسلامی

علت اصلی لب شکری شدن در طب سنتی و اسلامی. این متن را با دقّت بخوانید!!!

تمام مشکلات جسمی و روحی و حتی نواقص تولد از رعایت نکردن آداب و سبک زندگی غلط پدر و مادر نشات می گیرد و ربطی به ژنتیک ندارد. اگر پدر و مادر یک سری نکات ساده را رعایت کنند مشکلات بدو تولد برای نوزاد آنها پیش نخواهد آمد.

مشکل لب شکری شدن یکی از مواردی است که از رعایت نکردن یک سری از آداب در هنگام انعقاد نطفه یا قبل از آن ایجاد می شود.

در کتب گوناگون مستحبات و مکروهات زیادی بیان شده. که رعایت بعضی بسیار مشکل است. مثلا بیان شده که سخن گفتن زن و شوهر هنگام آمیزش باعث لال شدن یا نگاه کردن باعث کور شدن فرزند می شود. یا در مورد زمان نزدیکی، زمان های زیادی منع شده است.

این روایات در صدد بیان این مطلب است که در هنگام انزال و انعقاد نطفه [توجه داشته باشید در زمان انعقاد نطفه، نه صرف صحبت زن و شوهر برای آماده شدن برای نزدیکی] نباید زن و شوهر با یکدیگر سخن بگویند، که در غیر این صورت اگر فرزند آنها معیوب به دنیا آمد خودشان مقصر می باشند. ولی این دسته از روایات به این معنا نیست که هر که این کار را کرد، صد در صد فرزندش کور و یا لال می گردد، بلکه روایات نوعی هشدار باش است و می فرماید که در این کار اقتضا و زمینه برای کور و لال شدن هست، و لذا این کار به صورت قطعی و تخلف ناپذیر سبب کور و یا لال شدن فرزند نمی شود، بلکه این مورد، یکی از عوامل آن است. اگر بقیه علت ها هم بیایند، کوری و لالی حاصل می شود و گرنه این اتفاق نمی افتد.

بنابراین در این روایات، صحبت و تکلّم در زمان نزدیکی و جماع، و یا نگاه کردن علّت کامل برای لال و کور شدن فرزند قرار داده نشده، بلکه به عنوان یک عاملی است که در صورت فراهم بودن همه شرایط، اقتضای لال و کور شدن فرزند را دارد. همان طور که ممکن است به وسیله تکلم و یا نگاه، فرزند لال و یا کور بشود، ممکن است به سبب فراهم نبودن همه شرایط لازم، فرزند لال و کور نباشد و سالم به دنیا بیاید. اگر می بینیم خیلی از افراد در هنگام نزدیکی صحبت می کنند، ولی فرزند آنها لال و یا کور نمی شود، منافاتی با این روایات ندارند. ممکن است به سبب این باشد که همه شرایط لازم برای تاثیر تکلم زوجین در لال و یا کور شدن فرزند وجود نداشته است.

از طرفی ممکن است انعقاد نطفه در زمانی شکل گرفته باشد که زوجین در حال صحبت نبوده اند و یا صحبت شان آن قدر زیاد نبوده که این تاثیر را در فرزند بگذارد.

نکته: چیزی که در زمان صحبت باعث انسداد می شود و اعصاب را تحریک می کند عصبانیت یا حرف های غیر عادی است. برای مثال حرف زدن زن و مرد از لحاظ عشق بازی و محرکات جنسی جزو ملزومات رابطه خوب می باشد ولی اگر صصبت از دنیا و یا غیبت یا حرفی باشد که منجر به انزجار هر دو فرد شود، سوزانندگی و علت ایجاد سودا می شود همین سودا در این هنگام راه خروج می خواهد و به سمت عضوی می رود که در حالت تحریک است. عصبانیت ایجاد سودا کرده و هر دو فرد در حال حرف زدن هستند، این فضولات که از جانب عصبانیت ایجاد شده به سمت زبان خواهد ریخت تا دفع کند. حال در این هنگام، بدن از همه اعضاء قسمتی را استخراج می کند که در طب سنتی به آن ریح گفته می شود و موجب تحریک منی شده و برای خروج آن، هر قسمتی از بدن سهمی را از جانب خود خواهد فرستاد. زمانی که فضولات در زبان پدر و مادر ریخته شده یک انسداد ایجاد کرده و سهمی از آن به جانب ماده منی یا همان اسپرم و ریح خارج شده از زن و مرد نمی رود و باعث لال شدن بچه خواهد شد.

در مورد نگاه به فرج زن چون گاهی باعث مکدر شدن حال مرد می شود و این علت را در چشم ایجاد کرده و باعث کور شدن می شود.

همه این موارد را برای این گفتم که بدانید اگر پدر و مادر سودای غلیظ شده از جنس جذام در بدن داشته باشند و به لب شکری شدن بچه فکر کنند باعث این علّت خواهد شد.

خوره یا همان جذام یک علت اصلی است برای اینکه لب شکری شدن را به آن نسبت دهیم، چون اموری که در این مورد است به جذام شباهت دارد، (هر چند جذام انواعی دارد و گاهی بعضی از نوع آنها مسری هم می باشند) ولی این نوع آن به صورت لب شکری شدن ایجاد شده و شکاف آن در کام ایجاد می شود.

جذام هم معمولاٌ از بینی شروع می شود و جالب است که در روایت دفع زکام از بینی را عامل دفع جذام می داند و یکی از پیشگیری های مهم آن می باشد که جذام را از راه بینی دفع کند.

در روایات گفته شده رگ جذام در تمام بدن ها وجود دارد ولی تحریک آن باعث بروز جذام می شود. این رگ یا همان علت ایجاد شدن شکاف کام در همه افراد است ولی آن پدر و مادری که به هر نحوی باعث تحریک آن شده اند، برای مثال قبل از ازدواج دختر و پسر را از این موضوع ترسانده اند که اگر شما با هم نبست فامیلی داشته باشید باعث ایجاد این مشکل می شود، این ترس خود عامل تحریک کننده است. خوردن بعضی از مغلضات که حبس فضولات می کند مثل کورتون ها، مثل شراب، مواد صنعتی مثل شیشه، گل، هروئین و قرص های روان گردان یا دارو های اعصاب و… می تواند عامل تحریک باشد، یا فردی که در زمان آبریزش بینی یا زکام دارو هایی مصرف کرده که این فضولات را در بدن حبس کرده و اجازه خروج به آنها نداده است. همین ها باعث حبس و بروز آن در هنگام انعقاد نطفه خواهد شد و مشکل شکاف کام را برای فرد ایجاد خواهد کرد.

البته باید توجه کرد که علاوه بر این با توجه به این که صدقه رفع بلا می کند، با صدقه دادن و دعا بسیاری از آثار سوء بر طرف می شود، چون صدقه یک اطمینان خاطر به فرد می دهد و آرامش بسیار به زن و مرد داده است. برای همین برای انعقاد نطفه حتما جلو چشم همسرتان یک صدقه زیاد بدهید تا از لحاظ اعصاب و روان آرامش داشته و دچار بیماری برای جنین او نشود.

لذا انسان می تواند با صدقه و دعا جلوی بسیاری از پیشامدهای ناگوار را در صورتی که زوجین، از روی غفلت بعضی از امور را رعایت نکردند، بگیرد و عمل کردن به همه دستورات مستحب نیز لازم نیست. عمده مسایل مهم که باید رعایت شود و مورد تاکید است این است که:

• موقع انعقاد نطفه شب اول یا وسط و یا آخر ماه قمری نباشد.
• ایام قمر در عقرب نباشد (که در ماه 3 روز است، به تقویم نجومی مراجعه نمایید).
• همبستر شدن رو به قبله و یا پشت به قبله نباشد.
• موقع آمیزش تکلم و نگاه به عورت، نباشد.

در بقیه امور درصورتی که برایتان مقدور بود انجام دهید، مثلا با وضو بودن و دعا خواندن در تعالیم اسلامی برای انعقاد نطفه آداب ویژه ای بیان شده و در احادیث رسیده از معصومین علیهم السلام به رعایت مواردی در زمان انعقاد نطفه اشاره شده است که مسلمان آگاه و معتقد به عصمت و علم لدنی ائمه علیهم السلام با رعایت آنها می تواند قدمی موثر در داشتن فرزندان سالم و صالح بردارد.

استاد صمدی آملی در کتاب شرح مراتب طهارت جلد 2 در این مورد می گویند: «خلق خوی والدین، تمامی احوال انها در اوقات و نیات آنها، بلکه احوال نفس اوقات در حال انعقاد نطفه و غذای مادر در زمان حمل چون دیگر اوصاف روانی و جسمانی او همه در مزاج طفل تاثیری بسزا دارند و حق سبحانه از مجرای وجود خود والدین نفخ روح می کند و روح از این مجاری رنگ می گیرد چون آب آسمان از وادی ها.»

سفارش پیامبر اکرم صلی الله علیه به امام علی علیه السلام فرمودند:

ای علی! در هنگام جماع سخن مگو مبادا که فرزند گنگ و لال گردد و به عورت زن (در حین جماع) نگاه نکن که سبب نابینایی فرزند شود و با شهوت زن دیگری در خاطرت با زنت جماع مکن که فرزند مخنث آید و ایستاده با زنت جماع مکن که از کار خران است و اگر فرزندی آید در فراش کمیز میزنده (یعنی دچار شب ادراری) شود.

اول و میانه و آخر ماه مجامعت مکن که دیوانگی و خوره و گیجی به سوی فرزند شتابند. بعد از ظهر جماع مکن که اگر فرزندی آورد قیچ (لوچ و دوبین) شود و شیطان به لوچ بودن انسان شاد است.

کسی که با زن خود در بستر جنب است قرآن نخواند می ترسم آتشی از آسمان فرود آید و هر دو را بسوزاند. جماع مکن جز آن که خودت دستمالی داشته باشی و زنت نیز پارچه ایی دیگر که با یک پارچه خود را پاک مکنید که شهوت بر شهوت افتد و مایه دشمنی بین شما می شود و شما را به جدایی و طلاق می کشاند.

در شب عید فطر جماع مکن که اگر فرزندی آید بسیار شرور گردد. در شب عید اضحی (قربان) جماع مکن که فرزند شش انگشت یا چهار انگشت آید. زیر درخت باردار جماع مکن که فرزند جلاد و آدمکش و کدخدا آید.

در مقابل آفتاب و نور آن جماع مکن مگر آن که هر دو با روپوش باشند که اگر فرزندی آید دائما در سختی و فقر باشد تا بمیرد.

میان اذان و اقامه جماع مکن که اگر فرزندی آید خونخوار گردد.

اگر زنت باردار شد بی وضو با او جماع مکن که فرزند کوردل و بخیل آید.

در نیمه شعبان جماع مکن که فرزند شوم و با خال چهره آید.

دو روز به آخر ماه مانده با زنت جماع مکن که فرزندی گمرک چی و کمک کننده ظالم آید و جمعی از مردم بدست او هلاک شوند.

بر سر پشت بامها جماع مکن مگر آن که فرزند منافق و ریاکار و بدعت گذار آید.

چون سفر داری در شب آن جماع مکن که فرزند ولخرج آید. رسول خدا این آیه را خواند: (سوره اسراء/30) به راستی مبذرین برادران شیاطین باشند. چون در سفر رفتی تا سه شب جماع مکن که فرزند کمک کننده ظالم و ستمگر بر علیه تو شود.

در ساعت اول شب با زنت جماع مکن که اگر فرزندی آید بسا باشد که جادوگر و دنیاطلب درآید.

عوامل نارسایی جنین (مثل شکاف کام) از نظر طب اسلامی سنتی

1. به علت مصرف داروهای مسکن با سردی شدید در نطفه از طرف مرد یا زن باعث غلبه شدید سودا (مثل کورتن خوردن) و در نتیجه انسداد و عدم خون رسانی به اعضای جنین!
2. غلبه ترس بر روحیه والدین، مثلاً اینکه پدر و مادر از اینکه دختر خاله و پسر خاله هستند یک موقع فرزندشان مشکل پیدا کنند، خود این ترس باعث ضربه به فرزنذ می شود.
3. علت دیگر می تواند، یک عامل بلغم در خون مادر باشد که باعث اکالیت (خورندگی) در جنین شود، و خون رسانی به بعضی اعضا انجام نشود و با عضو ناقص به دنیا بیاد!
4. شرایط روحی استرس و شوک های عصبی در ایام بارداری باعث انسداد و عدم خون رسانی می شود.
5. عدم تخلیه مناسب ادرار توسط مادر سبب برگشت ادرار به جریان خون و ضربه به جنین می شود!

تدابیر پیشگیری از بیماریها و نقص عضو جنین از نظر طب اسلامی سنتی

1. در حالت کلی اسلام عزیز یک بسته کامل تدابیر فرزندآوری را بیان نموده است تا ان شاءالله یک فرزند سالم و صالح به دنیا بیاید! توضیح اینکه دین مبین اسلام یک حصار محافظتی برای انعقاد نطفه مخصوص پدر و مادر کشیده است که هیچگونه ترس، استرس، فشار روی والدین نباشد (مثلاً پوشیده باشند، مخفی باشد، کلام اضافه، نگاه به اعضای خاص نباشد حتی دور از بچه نوزاد باشد و همچنین فکرشان را کنترل کنند) و همچنین دستورالعمل های اخلاقی و تغذیه ای فرموده است تا فرزند بدون نقص به دنیا بیاد!
2. به دلیل اینکه در موقع انعقاد نطفه به قول امروز یه اسکن کامل از تمامی وجود پدر و مادر انجام می شود و در منی و تخمک پدر و مادر ذخیره می شود و انعقاد نطفه انجام می شود! با توجه به روایات می توان نتیجه گرفت که هر عضوی از والدین به خطا برود روی اعضای متناظر جنین تاثیر منفی می گذارد!مثلاً نگاه خطا سودایی ایجاد می کند و در چشم فرزند اثر می گذارد!یا کلام اضافه (غیر از ذکر خدا یا کلام محبت آمیز و عاشقانه) باعث می شود مغز درگیر شود! و یک خلأ در نطفه ایجاد می شود. به عبارت دیگر اینکه انسدادی ایجاد شده و در عضو اثر می گذارد!
3. مشکلات مثانه و استرس که به حبس ادرار ختم می شود باعث برگشت ادرار به خون مادر شده و به هر جا ریزش کند خورندگی می آورد!
4. حبس ادرار و سودا (استرس و فشار عصبی) در کنار هم باعث ضربه به فرزنذ می شود! یک نمونه آسیب در موضوع شکاف کام و لب شکری اینست که سودا اول باعث شکاف شده و اضافه آن تبدیل به دندان مازاد می شود برای همین جنین های متولد شده با دندان اضافه و مخفی هستند!
5. مادران جنین لب شکری ورم بارداری داشته اند!

پیشگیری از لب شکری

• سیاه دانه می دهیم تا خروجی ادرار مادر زیاد شود!
• فصد باعث خروجی سودا از بدن نوزاد می شود تا از پیشروی آن گرفته شود و چه بسا باعث ترمیم نقص شکاف کام و لب شود!
• شلغم رگ جذام را می برد!
• کاری کنیم که تمرکز در قسمت کام و لب به جای دیگه برود تا بدتر نشود!
• عمل جراحی هم باعث کم شدن تحریک می شود زیرا وقتی بی حسی می زنند آن قسمت سرد شده انسداد ایجاد می شود!

درمان شکاف کام و لب

لطفا ذیل این مقاله نظرتان را بنویسید (نظر موافق یا مخالف). انشاءالله در مقاله آینده درمان شکاف کام را هم مطرح خواهم کرد.