سنگ کیسه صفرا (gallstone)

💢💢بهتراست ابتداباکارکیسه صفراوفایده ی وجودصفرا دربدن آشنا شویم وبعد درمورد سنگ کیسه صفرا و درمان هایش صحبت کنیم.

👈👈در کتاب فردوس الحکمة نوشته ی مرحوم طبری (رضوان الله تعالی علیه) به خاصیتی مهم برای کیسه صفرا اشاره شده است. در این کتاب آمده که کیسه صفرا محل تماس معده وکبد است وازآنجا که مزاج بسیارگرمی دارد باعث گرم نگه داشتن هردو(معده وکبد) می شود و نقش آفرینی اساسی درانجام هضم دراین دوعضو دارد. بنابراین برخلاف گفته ی طب مدرن ، وجود کیسه صفرا برای بدن ضروری است و برداشتن آن منجر به اختلال هضم در معده وکبد می شود.

❌❌موید این حرف آنجاست که افرادی که کیسه صفرایشان را خارج میکنند ، همیشه دچارگرگرفتگی وحرارت هستند زیرا کبد صفرا را درکل بدن می ریزد چون جایگاهی برای ریزش آن ندارد.

بعد از عمل هم نفخ، سنگینی، آروغ، عدم تحمل غذاهای چرب و سنگین بر آنها عارض شده‌ و به علاوه این افراد همیشه با مشکلات گوارشی دست و پنجه نرم میکنند.

👈👈صفرا درکبد تشکیل شده ودر کیسه صفرا که یک کیسه کوچک درزیرکبد است و از سویی مجرایی به کبد و ازسویی دیگریک‌ مجرای مشترک بالوزالمعده به روده ی باریک دارد، ذخیره می شود وفایده ی آن برای بدن کمک به روده ی کوچک و معده برای هضم غذا و چربی هاست.

متاسفانه نحوه ی زندگی مدرن و تغییرسبک زندگی اسلامی باعث خیلی از بیماریها ازجمله سنگ کیسه صفرا شده است.

✅اصل مشکلات کبدی ازآب خوردن زیاد است.

زمانی که برخلاف آموزه های اسلامی  آب بیشترازنیازبدن استفاده شود، باعث بالارفتن حرارت کبد برای گرم کردن سردی حاصل از مصرف زیاد مایعات می شود.

استفاده ی بی رویه ازمایعات و مخصوصا نوشیدنی های خیلی سرد وهمراه یخ باعث فراخواندن صفرا به جداره ها ورسوب و انسداد درهمین ناحیه وایجاد خلط لزج و شبه سنگ در جداره های کیسه صفرا می شود ، که ابتدا اندازه ی دانه ی خاکشیر است و رفته رفته تا اندازه ی یک آلو بزرگ می شود ومجاری خروجی کبد را تنگ میکند ومانع خروج صفرا برای کمک به هضم می شود.

✅نحوه ی طبخ غذاها با انواع دستگاه های سریع پزکه هضم اولیه را که در داخل قابلمه صورت میگیرد مختل میکند و به جای مغز پخت کردن غذا وآماده سازی آن برای بدن وهضم های بعدی، فقط ذرات آن را متلاشی کرده وهضم سنگین تروگوارش سخت تری به همراه می آورد و باعث بالارفتن حرارت کبد و ترشح زیادترازحد معمول مایع صفرا و ایجاد سنگهای صفرایی می شود.

✅غذاهای فست فودیِ نرم وخمیری وتشکیل شده ازآرد بدونِ سبوس که نیازی به جویدن ندارد و قدرت هضم رابه شدت می کاهد و حرارت کبد را بالا برده و باعث ایجاد سنگ های صفرایی میشود.

✅پرخوری و بدخوری که باعث جذب غذاهای نپخته وبالا بردن زمان هضم و پرکاری کیسه صفرا و به طبع کبد خواهد شد ‌و از عوامل مهم درایجاد سنگ های کیسه صفرا هستند.

💢💢سنگهای کیسه صفراازچه جنسی هستند و چگونه به وجود می آیند؟؟

✅یکسری از سنگهای کیسه صفرا ازنوع کلسیمی بوده که حرارت زیاد موجب بوجود آمدن آنها می شود‌.

✅یکسری ازسنگها ازنوع کلسترولی هستند. گاهی میزان بالای کلسترول (چربی) درصفرا باعث سفت شدن آن وایجاد سنگهایی می شود البته این چربی ها با حرارت ملایم رقیق شده و به راحتی دفع می شوند ولی زمانی که سردی مایعات در معده آنها را سرد کند باعث غلیظ شدن این چربی ها و رسوب آنها خواهد شد و در آخر سنگ صفرا را ایجاد می کند.

بعضی ازاین سنگها درکیسه صفرا می مانند ومشکلی به وجود نمی آورند اما بعضی ازسنگها وارد مجاری صفراوی می شوند و باعث بروز التهاب شدید و درد می شوند.

✅گاهی هم صفرا درکیسه ی خود ماندگارمی شود و به اصطلاح غلیظ می شود وکم کم به علت سرد شدن در نقاطی ازصفرا خشک شده وتبدیل به قطعات جامدی شده که همان سنگهای کیسه صفرا هستند.

❌نکته: اگر سنگ ازکیسه صفرا خارج شد و یک طرف آن تخت و صاف باشد ، نشانه ی وجود سنگ های دیگری درکیسه ی صفرا است.

❌اکثر سنگ های کیسه صفرا سبز رنگ هستند.

💢💢علائم سنگ کیسه صفرا:

اکثراوقات سنگ صفرا هیچ علامتی ندارد ولی گاهی درد ناگهانی با جابجا شدن سنگ ؛ درزیردنده ی آخرسمت راست قفسه سینه ایجاد می شود. ،چنانچه سنگ ها در مجاری صفرا سدّه ایجاد کند و مانع خروج مایع صفرا و ریزش آن به روده ها شود در این هنگام است که درد عارض می شود ، که معمولا با تهوع واستفراغ همراه است و۲۴ساعت به طول می انجامد.

اگر درد بعد از غذا خوردن در سمت راست ایجاد شود نشان از وجود این سنگ ها می باشد که جلو خروج مایع صفرا را در کیسه صفرا گرفته و معده که به کمک صفرا نیاز پیدا کرده نمی تواند صفرا جذب کند برای همین باید این افراد غذا ها را خوب بجوند و از هاضوم استفاده کنند تا درد آن شدید نشود و معده برای هضم نیازی به صفرا پیدا نکند تا درمان صورت پذیرد .

-به علت التهاب کیسه صفرا ، آروغ زدن و نفخ زیاد هم می تواند ازعلائم سنگ کیسه صفرا باشد.

-گاهی زردشدن صورت وچشم ها نشانه ی ایجاد سنگ صفراست.

انسداد مجاری صفراوی توسط سنگ صفرا مانع از ورود مایع صفرا به روده و معده می شود و ماده ی فعال درصفرا(بیلی روبین) درخون تجمع میکنند و رنگ پوست وچشم به زردی می زند.

-گاهی تهوع و استفراغ ازعلائم آن است.

-گاهی اظهار داغی و گرمای شدید درکبد و سرد شدن اندام تحتانی بدن ، نشان دهنده ی تشکیل سنگ صفرا است.

-گاهی به علت سنگ صفرا درد در پشت بین دوکتف ایجاد می شود که به دلیل عدم هضم کامل غذا در معده می باشد و چون صفرا نتوانسته ترشح کند هضم سخت خواهد شد.

-بعضی مواقع هم درد درشانه ی راست ایجاد می شود که این علت هم به معده بر میگردد و با هاضوم بر طرف خواهد شد تا درمان سنگ کیسه صفرا صورت پذیرد.

💢💢 علل تشکیل سنگ کیسه صفرا:

۱-خوردن آب زیاد ، استفاده ی زیاد ازآب‌ باعث ایجاد سردی می شود. همین که بدن سرد شد ، کار کبد برای گرم کردن معده شروع می شود. هرچقدر که حرارت کبد بالاتر برود ، احساس عطش و تشنگی بیشتری دربدن به وجود می آید و باز آب بیشتری مصرف می شود واین چرخه تا زمان خرابی و نابودی کبد از ازدیاد حرارت ادامه پیدا خواهد کرد. هرچقدرکه کبد بیشتر فعالیت کند ، مایع صفرای بیشتری در کیسه صفرا سرریزشده و این ازدیاد باعث غلظت و تولید سنگ می شود.

۲-خوب نجویدن غذا ، نجویدن غذا باعث سنگینی و سختی هضم شده و هرچقدرهضم سخت تر باشد فعالیت کبد افزایش می یابد و همین امرباعث ایجاد سنگ در دراز مدت می شود.

۳-رژیم های سخت و یا کاهش وزن سریع که باعث کم شدن تخلیه صفرا از کیسه ی خود می شود و همین کاهش تخلیه باعث لزج شدن ومربایی شدن ماده صفرا درکیسه ی صفراشده و تولید سنگ می کند.

۴-  غلظت مایع صفرا ، این به این معنی است که صفرا از همان اول که وارد کیسه صفرا می شود غلظت بالایی دارد وهمین امر احتمال تشکیل سنگ را افزایش می دهد.

۵-چاقی که با افزایش کلسترول درصفرا باعث ایجاد سنگ می شود.

۶- کم کارشدن کیسه صفرا (کاهش میزان تخلیه ی صفرا).

کیسه صفرا با حرکت های انقباضی وهر بار برای کمک به هضم مقداری صفرا را به روده می ریزد . حالا اگر به هر دلیلی این تخلیه با تاخیر صورت بگیرد، صفرای درون کیسه صفرا ماندگار شده غلظت پیدا کرده و احتمال تشکیل سنگ را بسیار زیاد میکند.

۷-بیماری های روده کوچک یا برداشتن آن باعمل جراحی که باعث کم کاری کیسه صفرا و تشکیل سنگ می شود.

۸-یبوست که باعث کم کاری کبد می شود و هم ایجاد سنگ صفرا می کند .

۹-مصرف کنندگان قرصهای ضد بارداری که باعث بالارفتن حرارت بدن میشود.

💢💢عوارض سنگ های کیسه صفرا:

۱-التهاب کیسه صفرا: وجود سنگ و انباشته شدن آنها درکیسه صفرا می تواند باعث التهاب درکیسه صفرا گردد.

۲-انسداد مجاری صفراوی مشترک: سنگها می توانند مجاری مشترک کیسه صفرا با کبد یا روده کوچک و معده را مسدود کرده و باعث عفونت و درد شوند.

۳-انسداد پانکراس: مجرای پانکراس با مجرای صفراوی مرتبط است، اگر وجود سنگ صفرا باعث گرفتگی مجرای پانکراس وعدم رسیدن آنزیم هایی که ازاین مجرا برای هضم ترشح می شوند بشود ، بدن دچارالتهاب پانکراتیک و شکم درد شدید می شود بعضا این عامل باعث بالا رفتن قند و دیابت هم می شود .

۴-سرطان کیسه صفرا: سابقه ی طولانی مدت سنگهای صفراوی ، خطر ابتلا به سرطان کیسه صفرا را افزایش می دهد ، هر چند که بسیار نادر است.

✅✅پیشگیری از سنگ کیسه صفرا و رعایت تدابیرغذایی:

-کم کردن مصرف مایعات.

-ترک مصرف آب سرد و نوشیدنی ها همراه یخ.

-پرهیز از شبها ایستاده آب خوردن که باعث خرابی کبد و ایجاد سنگ کیسه صفرا می شود و بهتر است در روز ایستاده آب نوشیده شود .

-خوب جویدن غذا حتی الامکان غذا به همراه نان خشک مصرف شود بهتر است و کمک به خوب جویدن غذا می کند چون غذا هایی مثل برنج و نان نرم جویدن زیاد نیاز ندارد و باعث سرد شدن معده و سنگ کیسه صفرا می شود .

-آب خوردن بعد ازغذا که به هضم غذا بسیارکمک میکند.

نکته: البته بعد ازغذاهای چرب و شیرین باید با فاصله آب خورد و آب خیلی سرد مصرف نکرد.

-پرهیزازاستفاده از وسایلی مانند زود پز وهواپز و… در طبخ غذا.

-پرهیزازمصرف لبنیات به طور کل چون شدیدا معده را سرد کرده و فشار به کبد و صفرا می آورد.

-پرهیز از مصرف غذاهای دیرهضم وخمیری مثل ماکارونی ، لازانیا ، انواع نان های باگت و بدونِ سبوس و….

– درمان ضعف هضم با خوردن هاضوم (ترکیب زنیان ، سیاهدانه و آویشن )

-خوردن نمک قبل و بعد ازغذا.

-درمان یبوست.

💢💢درمان سنگ کیسه صفرا

نکته : باید توجه داشت سنگ صفرا تا زمانی که تحلیل نرود امکان خروج از مجاری صفرا را ندارد به دلیل اینکه مجاری صفرا بسیار باریک هستند و افراد تا زمانی که مصرف مایعات را بسیار کم نکنند تا حرارت سنگ را به تحلیل ببرد و با سردیجات که از جنس مایعات باشد آن را سرد کنند غلیظ تر خواهد شد و امکان تحلیل و درمان آن نخواهد بود .

✅درمان های یداوی:

۱-انجام فصد اکحل دست راست به منظور پایین آوردن حرارت کبد بسیارعالی است‌.

۲-انجام حجامت عام بعد از فصد با فاصله 21 روز .

۳-ماساژ ناحیه کیسه صفرا به سمت شکم (پایین) می توانددردفع راحت ترسنگ کیسه صفراموثرباشد.

۴-استفراغ عمدی که باعث ازبین رفتن سنگ کیسه صفرامی شود.

✅درمان خوراکی:

۱-منع مصرف مایعات برای کاهش حرارت کبد.

۲-خوب جویدن غذا برای بالابردن هضم وکمک به دفع سنگ صفرا.

۳-استفاده ازسرکه انگبین(سکنجبین).

۴-استفاده ازشربت سرکه شیره دو لیوان صبح و دولیوان شب برای درمان سنگ صفرا بسیارنافع است.

❌نکته: سرکه خاصیت نفوذ پذیری و بازکننده گی سُدد دارد (سدّه بازمیکند). سرکه  بجزاینکه ضد صفرا است، سنگ شکن هم هست و به همین دلیل استفاده ازخوراکی هایی که سرکه دارد باعث متلاشی شدن سنگهای صفرایی می شود.

۵-جامع + آب سنا (سناحتما باید ۱۱ دقیقه جوشیده شود، منظور دَم کرده ی آن نیست) به مدت۱۴روزصبح ناشتا یک لیوان خورده شود.

نکته: استفاده ازسنا به طورمداوم سنگهای صفراوی را آب میکند  و ضرری هم برای جداره روده نخواهد داشت .

۶-خوردن آب سیب ترش + روغن بادام شیرین.

۷-پیازدرشت رنده شده + ۴ قاشق روغن زیتون، ده دقیقه پخته شود و پس از شام به صورت گَرم مصرف شود. (داغ داغ خورده شود)

۸-برگ کلفت وخشک توت سیاه را با ۳ برابرآن آب بپزند (جوش کم بخورد) شب به شب قبل ازخواب ، دوساعت بعد از پیاز و روغن زیتون خورده شود.

۹-خوردن انجیرخشک ، عناب ، مویز، آلو برقانی ، آلو بخارا ، زرشک ، تخم کاسنی ، برگ چغندرو…….

۱۰- سی عدد هسته خرما شکسته شود ، جوشانده شده و خورده شود.

۱۱-جامع امام رضا علیه سلام  + ۲ گرم سقمونیا.

12- صبح ناشتا یک قاشق غذا خوری رب انار با نصف قاشق زرچوبه مخلوط شود و به همراه یک عدد خرما مصرف شود تا یک ساعت بعد از آن هسته خرما باید مکیده شود و آب آن بلعیده شود .