تاخیر در راه افتادن کودک (دیر راه افتادن)

آیا دیر راه افتادن بچه ها یک اختلال است؟

چه زمانی یک بچه باید راه بیافتد؟

شاید در  ذهن همگان اینگونه تصور شود که یک کودک نرمال در اولین سال زندگی خود بتواند بدون کمک دیگران بایستد وحتی راه برود… اگر در این زمان این اتفاق نیافتد وکودک نسبت به دیگر هم سن و سال هایش عقب باشد، آیا کودک دچار اختلال تأخیر درراه افتادن شده؟

دیدگاه طب سنتی، اسلامی

کودکان اگر مهارت راه رفتن تا سن هجده ماهگی را نداشته باشند، باید مهارت‌های تکاملی دیگر مانند زود به حرف آمدن و زبان باز کردن ویا توانایی حرکتی دیگر مانند چهاردست وپا رفتن و ایستادن به تنهایی و… را درآنها بررسی کرد.

چراکه بسیار مشاهده شده که کودکانی که زودتر زبان باز می‌کنند دیرتر به راه می افتند زیرا حرارت از موضع سر به زانو ها رفته و چون کودکان با طبیعت های متفاوتی به دنیا می آیند، مراحل تکامل جسمی آنها با هم متفاوت است.

و به عکس اگر کودکان زودتر راه بیافتند، دیرتر زبان باز می کنند. به همین جهت هیچگاه فرزندانتان را با دیگر کودکان مقایسه نکنید چون این حرارت نسبت به طبیعت های متفاوت کودکان متغیر است.

اگر قبل از سفت شدن عضلات (زودهنگام)، والدین به کودک فشار بیاورند تا کودک راه برود، چون عضلات بدن او محکم نبوده باعث تغییر حالت در استخوان‌ها شده و حتی پا به شکل پرانتزی شدن می رود. و نیز به دلیل ضعیف بودن و شل بودن لگن باعث تغییر در ستون فقرات کودک می‌شود.

هرچه ماهیچه های پای کودک قوی‌ تر باشد به تدریج راه رفتن را بهتر یاد می گیرد. عواملی مانند روغن مالی نوزاد، قنداق کردن، تغذیه مناسب نوزاد و همچنین تغذیه با شیر مادر، در تقویت عضلات کودک بسیار موثر می باشد.

جالب است مادرانی که نوزاد آنها از شیر آنها استفاده می کند و رطوبت زیاد در مادر وجود داشته و آن را به نوزاد خود انتقال داده است باعث سستی در عضلات پا شده و دیر به راه می افتند، ولی اگر مادر از رطوبت کمتری برخوردار باشد، یا مایعات کمتری مصرف کند، یا به وسیله ورزش و تحرکات زیاد عرق بیشتر دفع کند، و این رطوبت به شیر او کمتر برسد، فرزندانشان پاهای بسیار قوی دارند و قوت عجیبی در عضلات آنها مشاهده می شود.

نکته: شیر مادر باید قوت کافی را داشته باشد تا بتواند در راه رفتن به موقع کودک موثر باشد. با کم مصرف کردن مایعات و سردیجات و مصرف غذاهای مقوی مانند گداخته، روغن زرد گاوی، خرما و… شیر مقوی می‌شود، و حتی اگر مادر هر روز سمنو یا سویق گندم و جو را خشک با خرما مصرف کند فرزندش بسیار زود به راه می افتاد.

نکته: سویق ها را اگر خوب الک کنید، می توانید از بدو تولد به نوزاد بخورانید. به همین اندازه که انگشت مادر با آب دهان خودش کمی تر شود و درون سویق گندم یا جو زده و در دهان نوزاد بگذارد تا با مکیدن انگشت سویق را بنوشد بسیار در قوت این نوزاد اثر می گذارد و حتی قد آن ها را هم بلند خواهد کرد.

عواملی که باعث دیر راه افتادن کودک می‌شود

کودکان نارس که زودتر از موعد به دنیا آمده اند نسبت به دیگر هم سن و سال های خود در راه رفتن تاخیر دارند.

گاه مشکلات مغزی (نرسیدن اکسیژن به مغز)، یا ضعف عصبی در اندام های کودک باعث اختلال در راه رفتن کودک می‌شود. بنابراین باید دیگر مراحل تکامل جسمی کودک مانند سفت شدن ساختار گردن و بالا نگه داشتن سر و یا غلتیدن و نشستن را مورد بررسی قرار داد. همچنین میزان انعطاف پذیری مفاصل، قدرت عضلاتی و دامنه حرکتی کودک و وضعیت قرارگیری ستون فقرات را نیز مورد ارزیابی قرار داد.

معمولا کودکانی که دیر راه می افتند به دلیل این است که ادرار آن ها به طور کامل تخلیه نمی شود. در قدیم کودکان را زود از پوشک می گرفتند و آنها را سرپا نگه می داشتند تا ادرار کنند، با این کار تخلیه ادرار بهتر صورت می گرفت و ساق و ران های بسیار قوی تری داشتند، نسبت به بچه های امروز. نوزادانی که حبس ادرار دارند و دیر تر ادرار می کنند ساق و ران ضعیفی خواهند داشت، چون این رطوبت در پاها ریزش کرده و باعث سستی عضلات آنها خواهد شد.

از روز چهلم بچه ها را روزی دو تا سه بار سر پا بگیرید تا رطوبت کامل از مثانه آنها خارج شود و زودتر به راه رفتن بیافتند.

عوامل کمک کننده در راه رفتن به موقع کودک

• مالش روغن زیتون هر روز به ماهیچه ها و ران ها و ساق های کودک. هرچه بیشتر مالش دهند رطوبت بیشتری خارج خواهد کرد و قوت بیشتری به آن می دهد.
• چهاردست و پا رفتن کودک مقدمه ای برای راه رفتن می باشد، بنابراین اگر کودکی چهار دست و پا نرفته نباید به او فشار آورد.
• حجامت کودک چون سبب دفع رطوبت از او می شود، می‌تواند موثر باشد، مخصوصاً حجامت نقره که در روایت هم به رطوبت و حرارت در سر اشاره کرده و هم جسد یعنی جسم کودک. به همین دلیل حجامت نقره از چهار ماهگی برای تقویت آنها بسیار موثر است.
• دادن عسل به نوزاد از بدو تولد در استخوان بندی ورشد بسیار مفید است.
• مصرف سویق سنجد در برنامه غذایی کودک از چهل روزگی، حتی اگر مادر هم بخورد تاثیر بسیاری برای کودک خواهد داشت.
• عصاره گوشت گوسفند و بلدرچين، خرما، نخود آب، بادام، انجیر، و… در برنامه غذای مادر و نوزاد قرار گیرد.
• نسخه مجرب برای تقویت زانو و مفاصل کودک: ماساژ هر روزه مفاصل بخصوص زانو با ترکیب آب قلوه گوسفند (کباب شده) با پودر نبات.
• اگر در غذای نوزاد شکر نی شکر استفاده شود برای تقویت زانو های نوزاد بسیار مفید است.
• نوزاد را حتما قنداق کنید، تا هم با فشاری که برای باز کردن قنداق به پا می آورد و هم از جانب گرم نگه داشتن پا ها باعث تقویت بیشتر شود.