بی خوابی

خواب جز آداب اسلامی است و رعایت آداب آن در سلامت جسم و روان اثر فراوان دارد و حتی در زیبایی و شادابی پوست نیز بسیار موثر است. تمام کسانی که خواب مناسبی ندارند به تیرگی و کدری پوست دچار میشوند و حتی بر خلق و خوی آنها نیز تاثیر منفی می‌گذارد .

خواب یک مکانیسم طبیعی بدن برای اعتدال مزاج و کاهش حرارت است . مزاج خواب سرد است و کسانی که خواب مناسب نداشته باشند حرارت آنها بالا رفته و در مدت زمان طولانی این افزایش حرارت ، خون را می‌سوزاند و به سودا تبدیل خواهد کرد به همین دلیل  خلق و خوی بدی پیدا خواهند کرد .

همچنین حرارت زیاد باعث ضعف و تحلیل عضلات و ماهیچه های بدن می شود بنابراین خواب میتواند با کاهش حرارت موجب استقامت و تقویت بدن شود همانطور که  امام رضا (ع) در رساله ذهبیه میفرماید :بدان که خواب بر دماغ (مغز)مسلط میشود و بدن را نیرو و استقامت می‌بخشد .

خواب همچنین در هضم غذا نیز موثر است زیرا بدن را در حالت آرامش قرار می دهد تا بتواند سیستم مدبره بدن را متوجه معده کند و هضم غذا به خوبی انجام شود

علت بی خوابی

بیخوابی علت های فراوان دارد اولین علت آن مربوط به مشغول بودن ذهن و فکر انسان می‌باشد در این مورد روایتی آمده است که ابن الکوا  از حضرت علی (ع)پرسید :سخت ترین آفریده های خداوند چیست ؟ علی (ع) فرمود ۱۰ چیز است :کوه های بلند و استوار و بعد از آن آهن که از کوه سخت تر است و با آن کوه را میکنند و بعد آتشی که آهن را ذوب میکند و آب که آتش را خاموش می کند و ابرهایی که میان آسمان و زمین به فرمان خداوند حامل آب هستند و باد که ابرها را به حرکت در می آورد و انسان که بر باد غلبه می یابد و خود را با دست های خود از آن حفظ می‌کند و جلو باد می ایستد و در باد راه می رود و از انسان سخت تر مستی است که بر انسان چیره می شود و خواب که مستی را مغلوب میکند. از خواب سخت تر اندوه است که خواب را از چشم انسان میگیرد پس سخت ترین آفریده های پروردگار تو اندوه و غم است .

🔰گرسنگی نیز باعث بیخوابی می شود بخصوص در میانسالی .خوردن شام در زمانی که نزدیک به خواب است باعث بهتر خوابیدن برای افراد میانسال می شود البته اگر معده غذا را کامل هضم کند ؛ ولی اگر معده غذا را درست هضم نکند ، شام خوردن نه تنها موجب خواب راحت نمیشود که برعکس عمل کرده و فرد به راحتی نمی‌تواند بخواند و دچار بیخوابی می شود .

امام صادق (ع)به مفضل می فرماید :شام برای افرادی خوب است که عمری از آنها گذشته باشد و به سن میانسالی رسیده باشند و شب نگذرانده باشند مگر اینکه در شکمش غذای تازه باشد .

🔰علت دیگر  هماهنگ نبودن جسم و مغز برای انسان است  که باعث بیخوابی می شود ؛ ‌اگر جسم خسته نباشد و مغز خسته باشد مثل افرادی که زیاد مطالعه کرده اند ولی تحرک بدنی ندارند یا به عکس ، افرادی که بدن خسته دارند ولی از مغز خود کار نکشیده باشند مثل فردی که کارگری می کند  ولی کار ذهنی مانند مطالعه انجام نمیدهد ، باعث بیخوابی در شب میشود که با مطالعه چند صفحه کتاب قبل از خواب به راحتی میتواند بخوابد.

🔰علت دیگر بی خوابی خشکی مغز است که اگر در تابستان بیشتر میشود میتواند علت خشکی از غلبه صفرا باشد و اگر در  پاییز شدت می یابد از غلبه سودا است.  مصرف سرکه انگبین و کاهو قبل از خواب، درمان خشکی مغز ناشی از غلبه صفرا است .استفاده از بابونه، بادرنجبویه و افتیمون به صورت جداگانه برای خشکی ناشی از غلبه سودا مفید است .

🔰علت دیگر بی خوابی ، غلبه صفرا است که باعث ایجاد کم خونی نیز می شود و برای برطرف کردن این مورد از خوراکی هایی که صفرا را کاهش میدهند مانند آلوی تازه، تخم خرفه، کدو و کاهو باید استفاده کرد .

البته یکی از مهمترین علت های غلبه صفرا ، مصرف مایعات فراوان است که با کاهش مقدار مصرف آن میشود این مشکل را حل کرد .

در این مورد روایتی از امام رضا (ع) نقل شده که میفرمایند:به بیماران خود برگ چغندر بدهید زیرا در برگ چغندر شفا است و بیماری همراه ندارد و خواب را آرام می‌کند ولی ریشه  چغندر را نباید بخورید همانا بیماری را تحریک می‌کند .

و در روایتی دیگر از پیامبر اکرم (ص)که میفرمایند : کاهو بخورید چرا که خواب می آورد و غذا را هضم میکند .

علت دیگر کم خوابی ، بیداری زیاد و حرکت و فعالیت زیاد در طول روز است  که باعث تحلیل رفتن قوت و کاهش انرژی فرد و ایجاد خستگی میشود  که درمان آن ماساژ آرام و ریلکسی ؛روغن مالی بدن با روغن بنفشه یا زیتون ؛راه رفتن روی پادری سنگی یا ریگ و انجام نرمش های کششی می باشد.

درمان بی خوابی

🔰اگر علت بی خوابی از  فعالیتهای زیاد مغزی باشد ؛ جویدن آرام بادام درختی تا کاملا با بزاق مخلوط و بهتر جذب شود بسیار موثر است.

🔰همچنین عطر زدن زیر بینی طبق مزاج هر فرد مثلا عطر نرگس ، یاس و … یا اسپری کردن گلاب به دست و صورت و بالشت و مصرف دمنوش بهار نارنج و بیدمشک نیز موثر میباشد.

🔰علت دیگر بیخوابی که در کودکان ایجاد میشود استفاده از مواد غذایی کارخانه ای و ادویه های گرم و مصرف سیر و پیاز است که باعث افزایش بی‌قراری و بیخوابی میشود که در مان آن ترک این مواد و انجام حجامت عام و مصرف شربت کدو با نیشکر یا شکر سرخ صبح ناشتا است .

🔰یکی از بهترین روش‌های درمانی برای مشکل بی‌خوابی، دعا است.

چرا که در طب امروزی برای درمان بی‌خوابی از قرص‌های خواب‌آور استفاده می‌شود، که بعد از مدتی خاصیت خود را از دست می‌دهد و باعث سستی و غلبه بلغم و سردی در بدن نیز می‌شود.

یکی از دعاهای معروف، دعای حضرت زهرا(س) است که پیامبر(ص)به ایشان آموختند؛

در روایت آمده است که حضرت زهرا(س) از بی‌خوابی به پیامبر(ص) شکایت کردند و پیامبر(ص) فرمودند: ای دخترم این را بگو :

«يَا مُشْبِعَ الْبُطُونِ الْجَائِعَةِ وَ يَا كَاسِيَ الْجُنُوبِ الْعَارِيَةِ وَ يَا مُسَكِّنَ الْعُرُوقِ الضَّارِبَةِ وَ يَا مُنَوِّمَ الْعُيُونِ السَّاهِرَةِ سَكِّنْ عُرُوقِيَ الضَّارِبَةَ وَ أْذٙنْ لِعَيْنِي نَوْماً عَاجِلًا»

«ای سیرکننده شکم‌های گرسنه، ای پوشاننده‌ تن‌های برهنه، ای تسکین دهنده رگ‌های زننده، ای خواب کننده چشمان بی‌خواب، رگ‌های زننده‌ام را تسکین بده و به چشمانم اجازه بده زود بخوابد.»

این دعا برای رفع  بی‌خوابی  بسیار موثر است و تجربه شده است که پس از خواندن آن، چند دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد و فرد به خواب آرامی فرو می‌رود.

نکته قابل ذکر در مورد بی خوابی:

۱- داشتن اعتقاد به دعا درمانی برای اثرگذاری این روش بسیار لازم است.

۲- در ابتدا ممکن است بیمار تا بخواهد به این مسأله عادت کند، چند شبی زمان ببرد، اما به تدریج و با ممارست اثر فوری و عالی این دعا را در خواهد یافت.