انواع گوشت

انواع گوشت‌ در اسلام حکم‌ های متفاوتی دارند بعضی از آنها حرام و بعضی حلال هستند. در میان آنها بعضی مکروه و بعضی به دلیل خواص آن مستحب هم می‌باشند.

اما بحث ما بیشتر بر روی گوشت‌های حلال است که روایات خواصی برای آنها ذکر شده و بعضی از آنها را هم مورد نهی و ضرر قرار داده است.

در کتاب “حقایقی درمورد وقایه (پیشگیری)1” به طور مفصل درمورد انواع گوشت بحث شده. و در ادامه به صورت فهرست وار مختصری از انواع آن آورده شده.

درمورد آداب مصرف گوشت در نوشتار دیگری صحبت کردیم. در اینجا بیشتر درمورد انواع گوشت های حلال بحث خواهیم کرد.

گوشت گوسفند

امام کاظم علیه السلام فرمودند: اگر خداوند عزوجل چيزى را ارزشمندتر از ميش میدانست، آن را فِديه‌ی اسماعيل (ع) می ساخت.

از جمله چیزهایی که از گوسفند مورد استفاده است و در روایات از آن ذکر شده است کله‌ گوسفند است. در بعضی از کتب خواصی هم برای آن ذکر شده است.

• أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: ذَكَرْنَا الرُّءُوسَ مِنَ الشَّاةِ فَقَالَ الرَّأْسُ مَوْضِعُ الذَّكَاةِ وَ أَقْرَبُ مِنَ الْمَرْعَى‏ وَ أَبْعَدُ مِنَ الْأَذَى. (الكافي (ط – الإسلامية)، ج‏6)

امام صادق (ع) در زمانی که یادی از کله شد فرمودند: کله موضع تذکیه و نزدیک‌ترین موضع به چراگاه می‌باشد. و دور از نهی گاه یا محل بیماری است.

گوشت بز

درباره‌ی گوشت بز خواص زیادی در روایات بیان نشده است ولی اهم موارد موجود، در مورد فضل گوشت گوسفند بر بز می‌باشد. بهتر است در غیر ضرورت، انسان بیشتر از گوشت گوسفند استفاده کند تا بز.

گوشت گاو

• رسول اللّه (ص): عَلَيكُم بِأَلبه آن البَقَرِ و سُمنانِها و إيّاكُم و لُحومَها؛ فَإِنَّ ألبه آنها و سُمنانَها دَواءٌ و شِفاءٌ، و لُحومُها داءٌ. (المستدرك‌ على‌ الصحيحين، ج4)

پيامبر خدا (ص): بر شما باد شير و روغن گاو؛ امّا از گوشت آن، حذر كنيد؛ چرا كه شير و روغنش دارو و درمان، و گوشتش بيمارى است.

با وجود احادیثی در ذم گوشت گاو و بیان مضرات آن باز هم در روایاتی به گوشت گاو سفارش شده است که حکم درمان دارد و بیشتر در درمان برص استفاده می‌شود.

گوشت شتر

• رسول اللّه (ص): عَلَيكُم بِأَكلِ لُحومِ الإِبِلِ؛ فَإِنَّهُ لا يَأكُلُ لُحومَها إلّا كُلُّ مُؤمِنٍ مُخالِفٍ لِليَهودِ أعداءِ اللّهِ. (مكارم الأخلاق، ج 1)

بر شما باد به خوردن گوشت شتر. چرا که جز مؤمن، گوشت شتر نمى‏خورد و این کار مخالفت با یهود است که دشمن خدا هستند.

گوشت ماهی

در بحث گوشت باید اشاره‌ای هم به گوشت آبزیان بکنیم که جزو گوشت‌های مصرفی در اسلام بوده و الآن هم بسیار مورد سفارش می‌باشد. ولی این هم مثل بقیه‌ خوراکی‌ ها آداب خاص خودش را دارد که اگر به آن عمل نشود موجب بیماری خواهد شد.

• الإمام الكاظم (ع): عَلَيكُم بِالسَّمَكِ؛ فَإِنَّكَ إن أكَلتَهُ بِغَيرِ خُبزٍ أجزَأَكَ، و إن أكَلتَهُ بِخُبزٍ أمرَأَكَ. (الكافي، ج 6)

امام كاظم (ع): بر شما باد ماهى. اگر آن را بدون نان خوردى، بسنده ‏‌ات مى‏كند و اگر با نان خوردى، گوارايت می افتد.

زیاد ماهی نخورید!

• رسول اللّه (ص): أكلُ السَّمَكِ، يَذهَبُ بِالجَسَدِ. (الفردوس، ج 1)

پيامبر خدا (ص): (پيوسته‏) خوردن ماهى، بدن را از ميان مى‏برد.

افرادی که ماهی را در شب مصرف می‌کنند به دلیل اجتماع سردی ماهی و سردی در شب و تناول نکردن عسل و خرما بعد از آن دچار سکته در شب می‌شوند. البته جا دارد که بگوییم سردیجات در شب هر چه که باشد همین حکم را دارد. سردی ماهی چون بسیار زیاد است بیشتر موجب سکته می‌شود.

امام صادق علیه السلام: هر كس شب، ماهى بخورد و در پى آن، چند دانه خرما يا مقدارى عسل نخورد و بخوابد، تا صبح، رگِ فلج در او می ‏جنبد

گوشت مرغ

امروزه یکی از پرمصرف‌ ترین گوشت‌ها در بین مردم گوشت مرغ است. به جرات می‌توان گفت یکی از بیشترین عوامل بیماری‌ زا در بین مردم همین استفاده زیاد از مرغ می‌باشد.

برای منع مصرف گوشت مرغ دلایل بسیاری می‌آورند. از جمله تزریق هورمون‌های شیمیایی و یا هر دلیل دیگر که بر مضرات آن می‌ افزاید. ولی صحبت ما در این باب از مرغ‌های بومی و خانگی است که هیچ دستی در پرورش و تولید آن برده نشده است.

و الا هر دستی به غیر از دست الهی وارد بر تغذیه‌ انسانی شود و دخالتی در طبیعت الهی برد، فقط و فقط موجب بیماری‌ های بیشتر خواهد شد.

گوشت مرغ در روایات جایگاه خوبی ندارد و بهتر است از سبد غذایی خانواده‌ها حذف شود.

• امام على (ع): غاز، گاوميشِ پرندگان است و مرغ، خوك پرندگان است و كَبكَنجير، بوقلمون پرندگان است… (الكافي، ج 6)

افرادی که دغدغه‌ی رعایت امور اسلامی را دارند باید به این نکته توجه کنند که گاهی رعایت این امور باعث زیر پا گذاشتن امور اخلاقی برای ما نشود. مثلاً کسی که به مهمانی دعوت شده است و فرد تمام همتش را گذاشته تا برای میهمانان غذایی تهیه کند، اگر برای فرد مرغی آورد و استفاده نکردن از آن موجب اذیت و آزار و گاهی ناراحتی میزبان می‌شود و …

قابل ذکر است که گوشت خروس جزو این گوشت یعنی مرغ نیست و برای استفاده اشکالی ندارد.

گوشت های دیگر

گوشت های حلال انواع زیادی دارند. برای آگاهی از چگونگی مصرف آنها مثل گوشت گاو میش، شتر مرغ، بوقلمون، کبک و … به کتاب “حقایقی درمورد وقایه (پیشگیری)1” مراجعه نمایید

انتقال صفات اخلاقی از حیوانات به انسان

انواع گوشت خصلتی را به انسان انتقال می‌دهند. یعنی هر خصلتی که در هر نوع گوشتی وجود داشته باشد با استفاده از آن گوشت این صفت به فرد انتقال می‌یابد. برای مثال خوک صفت بی‌غیرتی را به فرد انتقال می‌دهد که درجه‌ی پایین‌تر آن را در مرغ مشاهده می‌کنیم. یا گوشت خروس غیرت و سحرخیزی (در روایت پنج خصلت برایش ذکر شده) را انتقال می‌دهد. در گوشت‌هایی که جایگزین مرغ شده‌ا ند نام بوقلمون زیاد به گوش می‌ خورد که صفت دورنگی و دورویی را به انسان انتقال می‌ دهد. برای همین اگر افراد می‌خواهند چیزی را جایگزین مرغ کنند بهتر است از پرندگانی همچون کبک و… که مفصلاً در کتاب آورده شده استفاده کنند که دچار صفات سوء نشوند.

ناگفته نماند که یکی از مهمترین تفاوت‌های سبک زندگی اسلامی و دیگر سبک‌ها از جمله سبک زندگی غربی و رایج در ملل اسلامی در همین موضوع است که اسلام در بحث خوراکی‌ ها فقط به جنبه‌ جسم توجه نمی‌کند بلکه روح و صفاتی که مربوط به اخلاقیات انسان هست را هم مورد توجه قرار داده است.