انسان و ماه

تناوب قمرى كه سومين ريتم اصلى حيات موجودات زنده است در طرح هاى تاريخ تولد انسان نيز ظاهر مى شود. رابطه ميان ماه و تولد (تولد انسان و ماه) آن چنان نزديك است كه در بعضى نقاط حتى ماه را «قابله بزرگ» مى نامند.

اثر ماه بر تولد

براى تحقيق در اين مورد دو نفر با نام يكسان دكتر Menaker اطلاعاتى درباره بيش از نيم ميليون تولدى كه در بيمارستان هاى نيويورك به وقوع پيوسته جمع آورى كرده اند.

اين تعداد عظيم مصاديق از نظر آمارى به طرز روشن و معنى دارى نشان مى دهد كه بيشتر تولدها در روزهايى انجام مى گيرد كه ماه رو به كوچك شدن مى گذارد و نقطه اوج تولدها درست بعد از بدر ماه كامل است و نقطه حضيض آن به هنگام هلال ماه جديد مى باشد.

مطالعات ديگرى در آلمان و كاليفرنيا بر روى تعداد كمترى از تاريخ هاى تولد، چنين رابطه اى را آشكار نكرد ولى بايد به خاطر سپرد كه تأثيرات قمرى در مكان هاى مختلف جغرافيايى متفاوت است. جزر و مدها در خليج  Fundy آب دريا را بيش از مقدار حيرت آور 15 متر بالا و پائين مى برد درصورتى كه اختلاف ميان جزر و مد دريا در Tahiti فقط چند سانتى متر است.

تاريخ هاى تولد در ميان ساكنان سواحل درياى شمال از آلمان نشان مى دهند كه زايش هاى بسيار زياد و غير منتظره اى درست در موقع مد دريا رخ مى دهد به بيانى ديگر هرگاه كه ماه از بالاى سر مى گذرد در تعداد تولدها افزايش ناگهانى ايجاد مى كند.

پديده مشابهى در كلن كه در همان عرض جغرافيايى قرار دارد اما از دريا بسيار دور است به  چشم مى خورد لذا خود جزر و مدهاى دريا نيست كه انقباض ماهيچه هاى رحم را كنترل مى كند بلكه اين ماه است كه هر دو را تحت تأثير قرار مى دهد.

تاريخ تولد در واقع مستقيما به تاريخ آبستنى بستگى دارد، كه آن نيز به نوبه خود به زمان قاعدگى وابسته است توجه داريم كه طول متوسط دوره زنانگى تقريبا با مدت زمان ميان دو بدر متوالى ماه برابر است. البته همه زنان دنيا در يك روز معين و در يك وضعيت معينى از ماه دچار قاعدگى نمى شوند اما مشكل مى توان قبول كرد كه تشابه اين دو فاصله زمانى كاملا تصادفى باشد.

شيميدان بزرگ سوئيسى  Svente arrheniuse تعداد 11807 دوره قاعدگى را ثبت نموده و كشف كرده است كه رابطه اى جزيى با گردش ماه دارند:

شروع خونريزى ها بيشتر در روزهايى است كه ماه در حال بزرگ شدن است و بيشترين تعداد آنها درست شب قبل از ماه جديد اتفاق مى افتد.

بررسى ديگرى كه اخيرا در آلمان روى 10000 قاعدگى صورت گرفته اوج نزديك به رؤيت هلال ماه جديد را نشان مى دهد. محققان ديگر چنين ارتباطى را به دست نياورده اند. اما امكان دارد كه اشتباهاتى در روش اندازه گيرى رخ داده باشد. معمولا شروع دوره قاعدگى را اولين روز خونريزى مى گيرند. اما اين فقط يك قرارداد ظاهرى است.

متلاشى شدن غشا پوشش رحم سه يا چهار روز طول مى كشد و در اين مدت خونريزى مداوما آشكار است درحالى كه لحظه تخمك گذارى واقعه زيست شناسى مهم‌ترى مى باشد و اگر در ارزيابى ها از اين لحظه  به عنوان شروع دوره قاعدگى استفاده شود ممكن است روابط نزديك ترى با ماه به دست آيد. تخمك حداكثر تا چهل و هشت ساعت زندگى مى كند و اگر اسپرمى به او نرسد و او را باردار نكند مى ميرد لذا آبستنى مى تواند در اين مدت كوتاه اتفاق افتد.

اوگن ژوناس در چكسلواكى كشف كرده كه زمان پيدايش تخمك به ماه مربوط است و توانايى يك زن بالغ براى آبستن شدن با آن صورتى از ماه كه در موقع تولد خود او ظاهر بوده هماهنگ مى باشد. او سرويس هاى خدماتى در چندين كشور اروپاى شرقى به راه انداخته است كه به هر زن مراجعه كننده، نمودارى براساس مشخصات قمرى خود مى دهد. اين نمودارها ثابت كرده اند كه به عنوان يك روش ضد حاملگى تا 98 درصد مؤثرند يعنى بدون داشتن هيچ اثر جانبى به اندازه قرص هاى ضد حاملگى مفيد مى باشد. البته اين نمودارها تمام روزهايى از زندگى اين زنان را نيز كه در آن روزها مى توانند آبستن شوند نشان مى دهد و در حال حاضر به همان اندازه كه براى جلوگيرى از حاملگى به كار مى روند براى آبستنى نيز به كار برده مى شوند.

ژوناس منتقدان بسيار زيادى در ميان متخصصين زنان و مامايى دارد اما در دفاع از او بايد گفت كه قاعدگى زنان به طور كلى آن چنان روند پيچيده اى است كه ما هنوز از بسيارى از مسائل آن سر در نمى آوريم.

قاعدگى زنان از اين نظر كه نابودى منظم بافت ها در بدن يك فرد سالم طبيعى است، پديده اى منحصربه فرد است George corner از دانشگاه پرينستون آن را “اختلال توضيح ناپذيرى در روند هماهنگ فعاليت رحمى مى خواند” شايد اين مهم زمانى در گذشته هاى دور به تأثيرات قمرى شديدا وابستگى داشته و متغير بودن طول دوره هاى قاعدگى در حال حاضر از 19 تا 37 روز تنها نشانه اى از كم شدن تدريجى اين وابستگى است.

دو دانشمند نيروى هوايى آمريكا نشان داده اند كه مى توان دوره قاعدگى را با يك ماه مصنوعى تحت تأثير قرار داد آنها 20 زن با قاعدگى نامنظم انتخاب كرده و قانعشان كردند كه چراغ اتاق خوابشان را در طول سه شب نزديكتر به پيدايش تخم روشن بگذارند همه زن ها درست 14 روز بعد دچار قاعدگى شدند. بنابراين شايد هنوز ماه نسبتا بر خونريزى قاعدگى اثر مى گذارد.

مطمئنا ارتباط نزديكى بين ماه و خونريزى بطور عمومى وجود دارد بنا به بعضى خرافات رايج، ماه همان طور كه جزر و مد دريا را اداره مى كند جريان خون را نيز كنترل مى كند در آن روزگاران كه حجامت يك نوع درمان طبى متداول بود معمولا اين كار وقتى انجام مى شد كه ماه از بدر به تربيع مى رفت زيرا اعتقاد بر اين بود كه وقتى نور فزونى مى يابد و مد شروع به بالا آمدن مى كند جارى نمودن خون خطرناك است اين خرافه ممكن است ريشه در واقعيت داشته باشد.

ادسون آندروز گزارش مى دهد كه در ارزيابى تعداد بيش از يك هزار بيمار خون ريز يعنى بيمارانى كه بر روى تخت جراحى به وسايل غير عادى رگ بندى احتياج پيدا كرده و يا به علت خونريزى به اتاق عمل بازگردانده شده اند 82% كل بحران هاى  خونى ما بين تربيع اول و تربيع ثانى اتفاق افتاده است و نقطه اوج پرمعنايى درست به هنگام بدر داشته اند.

دكتر اندروز گزارش خود را با اين سخن به پايان مى رساند: “اين آمار آن چنان قطعى و قانع كننده به نظر مى آيد كه ممكن است من همچون جادوگران قبايل، فقط در شب هاى تاريك عمل كنم و شب هاى مهتابى را براى سخن عشق باقى گذارم.”

شب هاى مهتابى خاصيتى دارند كه روى بعضى از مردم به صورت هاى عجيب اثر مى گذارند خود لغت (ماه زده) ارتباط مستقيمى را ميان ماه و ديوانگى القا مى كند. در زبان انگليسى و فرانسه به ديوانگان لوناتيك، “ماه زده” گفته مى شود.

در واقع پيش از اين ها، اين خرافه را آن چنان مسلم مى پنداشتند كه حتى يك بار در قانون نيز وارد نموده اند. 200 سال قبل قانون انگلستان تمايزى قايل بود ميان آنان كه ديوانه اند يعنى بيماران روانى قديمى و غير قابل علاج و آنها كه ماه زده (لوناتيك) بوده و لذا فقط اين گروه مستعد اختلال مشاعرى هستند كه از ماه پديد مى آيد. جناياتى كه توسط دسته دوم به هنگام بدر ماه انجام مى شد در دادگاه از تخفيف مجازات برخوردار مى گرديد.

مديران تيمارستان ها همواره از اثر ماه بر ساكنان ماه زده‌ی تيمارستان مى ترسيدند و در شب هايى كه ماه كامل بود از خروج كارمندان جلوگيرى مى كردند. در قرن هجدهم ميلادى بيماران را حتى در روز قبل از بدر كامل براى جلوگيرى از خشونت احتمالى آنان در شب كتك مى زدند. خوشبختانه اين گونه خشونت هاى رسمى ديگر غير قانونى اعلام شده اند اما قسمت هايى از اعتقادات كهن درباره ماه همچنان باقى است شايد هم حقيقتى در آنها نهفته باشد.

انستيتو آمريكايى اقليم شناسى گزارشى از اثرات بدر كامل بر رفتار انسان را منتشر كرده است كه در آن نوشته شده وقوع جناياتى با محرك قوى روانى مانند جنون آتش زدن (Arson) جنون دزدى(Kleptimania)، رانندگى وحشيانه و الكليسم منجر به آدمكشى همگى در شب هايى كه ماه كامل است به بيشترين حد خود مى رسند و ابرى بودن هوا تأثيرى در وقوعشان ندارد.

لئونارد راويتز عصب شناس و پزشك مشاور امراض روانى ارتباط فيزيولوژيك مستقيمى ميان ماه و انسان كشف كرده است كه مى تواند اين وابستگى ها و ارتباطات را توضيح دهد. او ساليان درازى به كار اندازه گيرى اختلافات پتانسيل الكتريكى ميان سر و سينه بيماران روانى مشغول بود. او از عابرينى كه به طور تصادفى انتخاب شده بودند نيز همين آزمايش را به عمل آورد و كشف كرد كه همه مردم داراى طرحى دوره اى هستند كه هر روز تغيير مى كند و بزرگترين مقدار اختلاف پتانسيل ميان سر و سينه، زمانى به وجود مى آيد كه ماه كامل است و به خصوص در مورد بيماران روانى اين اختلاف عميق تر مشاهده مى شود.

راويتز عقيده دارد كه چون ماه ميدان مغناطيسى زمين را دگرگون مى كند اين تغييرات بحران هاى روانى را در اشخاصى كه تعادل روانيشان از قبل تا حدودى متزلزل بوده است تشديد مى نمايد. (اما علاوه بر جنبه هاى مختلفى كه داريم از يك لحاظ ماشين هاى الكتريكى هستيم كه منابع انرژى درونى مان ممكن است توسط عوامل متناوب كيهانى مانند نيروهايى كه به وسيله ماه اعمال مى شود كه دست اندركار تشديد عدم تعادل ها و تعارض هاى موجود مى باشند تحريك شوند)

تحقيقات براى كشف روابط فيزيولوژيك احتمالى ديگر ميان انسان و ماه ادامه دارد. ادعا شده است كه مرگ هاى ناشى از سل ريوى بيشتر در طول هفت روز پيش از بدر اتفاق مى افتد و اين امر ممكن است بستگى داشته باشد به دوره قمرى موجود در مقدار PH خون. يك پزشك آلمانى همبستگى هايى ميان دوره هاى قمرى با ذات الريه، مقدار اسيد اوريك خون و حتى زمان مرگ را گزارش داده است.

ارتباط ماه و دوره قاعدگى در يك نگاه آمارى و آزمايشگاهى

در سال 1986 مقاله اى در مجله علمى  Acta obstet gneol scand به چاپ رسيد كه در آن يكى از محققان برجسته، مطالب بسيار جالبى را در رابطه با پديده دوره قاعدگى و روزهاى مختلف ماه بررسى نمود. در اين كار تحقيقاتى كه روى 826 داوطلب زن با سن هاى بين 16- 25 سال انجام گرفت نتايج به اين شرح بود:

در تعداد زيادى از افراد در روز اول ماه جديد دوره قاعدگى شروع شد اين دسته 3/28 درصد كل افراد را شامل مى شوند. درحالى كه در روزهاى ديگر ماه در 5/8 تا 6/12 درصد افراد قاعدگى اتفاق مى افتاد. اين اختلاف بسيار معنى دار مى باشد.

يافته هاى آزمايشگاهى به شرح زير مى باشند:

مقدار 6 هيدروكسى ملاتونين در ادرار سه داوطلب در حين دوره قاعدگى به اوج رسيده و كم كم كاهش مى يافت و در هنگام تخمك گذارى به كمترين مقدار خود مى رسيد. اختلاف 6- هيدروكسى ملاتونين در زمان پريود و تخمك گذارى بسيار معنى دار مى باشد. در دو داوطلب از اين سه نفر ميزان اين ماده در روز اول ماه بيشترين حد را داشت و در 3 تا 4 روز قبل از شب چهارده ماه كمترين حد خود را داشت.

جنون و ماه

در اكتبر 1980 دو دانشمند به نام هاى  Veleber Dm و Templer Di مقاله اى تحت عنوان جنون و ماه ارائه كردند اين مقاله در مجله علمى بين المللى و معتبر روانشناسى بالينى  Journal of cilinical به چاپ رسيد در اين مقاله نويسندگان تأكيد بر اين مطلب دارند كه اگر در مقاله اى در رابطه با جنون و ماه تحقيق شده است و ارتباطى يافت نشده است. اين مسأله مى تواند به متد غلط آن مقاله ربط داشته باشد اينان مى گويند كه تعداد بسيار زيادى از افراد داراى رفتارهاى غير طبيعى در زمان هاى شب اول، چهاردهم و نيمه دوم ماه مى باشند.

سرانجام، ادعاى اين دو دانشمند اين است كه اين نظريه عاميانه كه در روزهاى بخصوصى از ماه افراد از لحاظ روانى دچار اختلال رفتار مى شوند با واقعيت مطابقت كامل دارد.

نقش ماه كامل بر رفتار

در يك تحقيق كه توسط Hicks-caskey و همكارانش در سال 1991 در دانشگاه ايالتى تنسى غربى در شهر ژوهانسبورگ انجام شده است محققين بر روى خانم هاى با سن هاى مختلف اثر ماه را بررسى نموده اند. روزهايى كه به عنوان معيار انتخاب شده است عبارت است از:

الف) سه روز قبل از ماه كامل.

ب) سه روز بعد از ماه كامل.

ج) روز چهاردهم ماه .

اين تحقيق نشان مى دهد كه متوسط رفتار غيرطبيعى در افراد در روز چهاردهم ماه به طور بسيار معنى دارى بيشتر از متوسط روزهاى ديگر بوده است.

ارتباط تغييرات ماه و بيمارى هاى قلبى، عروقى منجر به مرگ

در سال 1990 محققى به نام  Sitar .J, 1437 فوت به علت بيمارى قلبى، عروقى را بررسى نموده است. نتايج به اين شرح مى باشد: تعداد اين مرگ ها در روزهاى مختلف ماه قمرى متفاوت بوده است دو نقطه اوج در اين مرگ ها در تربيع هاى ماه بوده است.

همچنين ارتباطى بين اين مرگ ها و دوره هاى خورشيدى نيز به چشم مى خورد كه اين ارتباط را محقق چنين تفسير مى نمايد:

علت پديده مرگ در اين دو فاز ماه يعنى تنها جاذبه ماه (جزر و مدهاى ناگهانى) نمى باشد و اثر تشعشعات خورشيدى نيز در اين پديده به چشم مى خورد.

تشعشعات خورشيدى باعث اختلالات در امواج مغناطيسى زمين در هنگام تربيع هاى ماه مى شود. وى نتيجه مى گيرد كه افزايش در مرگ  و ميرهاى قلبى را مى توان همراه با افزايش در فعاليت امواج مغناطيسى زمين دانست اين ارتباط كاملا مستقيم نمى باشد سپس نويسنده به بررسى پديده هاى ناسازگار ديگر با سيستم قلبى، عروقى مى پردازد كه در متن كامل مقاله عنوان شده است.

ماه و فعال شدن بعضى از عوامل بيمارى زا

بررسى در مطالب اينترنت باعث شد كه فرضيه اى جديد در مورد اثر ماه را پيدا نماييم در اين قسمت به اين فرضيه اشاره مى شود. نويسنده اشاره مى كند كه ماه شب چهارده باعث ايجاد حالت عدم تعادل روانى در بعضى از افراد مى شود.

اگر از بسيارى از كاركنان بيمارستان ها سؤال كنيد به شما خواهند گفت كه هيچ تمايلى ندارند در شب چهاردهم ماه در بيمارستان باشند زيرا بيشترين تصادفات و اتفاقات اورژانسى در شب چهاردهم ماه رخ مى دهد. و علت اين را بعضى جاذبه ماه مى دانند و مى گويند ماه كه قادر است آب اقيانوس ها را به سمت خود بكشد و باعث جزر و مدهاى قوى  شود، مى تواند بر اندام ها و غدد ما نيز اثر جاذبه اى داشته باشد و باعث تغيير رفتار انسان شود.

در شب چهارده ماه، جاذبه اى كه ماه بر بدن ما وارد مى نمايد باعث مى شود كه جاذبه مخالف وارد بر بدن يعنى نيروى جاذبه زمين خنثى گردد. در روز به علت غياب ماه فقط نيروى جاذبه زمين بر ما تأثير دارد اين اختلاف نيروى جاذبه بين روز و شب در شب چهارده ماه بيشتر مى شود. اين مى تواند دليلى بر رفتارهاى غير طبيعى انسان در شب چهارده ماه باشد.

يكى ديگر از دلايل تأثير ماه بر انسان اثر نور آن است از آنجا كه نورى كه از ماه مى آيد داراى طول موج هاى مختلفى مى باشد اين طول موج هاى مختلف مى تواند بر رفتار ما تأثيرگذار باشد.

سال هاى زيادى است كه مباحث عمده اى درباره روانشناسى رنگ ها عنوان شده است همان طور كه مى دانيد هركدام از رنگ ها داراى طول موجى خاص و همچنين تأثير ويژه اى بر بدن انسان مى باشد. مثلا رنگ قرمز هيجان آور و رنگ آبى آرامش بخش است پس نور ماه با طول موج هاى مختلف و شدت هاى متفاوت در شب هاى مختلف مى تواند تأثيرات گوناگونى بر انسان داشته باشد.

از طرف ديگر ممكن است نور ماه باعث فعال سازى بعضى از عوامل بيمارى زاى داخل بدن انسان شود. اين عوامل بيمارى زا مى تواند شامل: مخمرها، كرم ها، انگل هاى پروتوزوئرى، ويروس ها و باكترى ها باشد. همچنين نيروى جاذبه‌ی ماه نيز مى تواند باعث فعال سازى اين عوامل بيمارى زا شود. فعاليت اين پاتوژن ها باعث مى شود موادى را به  داخل بدن ترشح نمايد كه اين مواد مى تواند در بعضى مواقع به صورت سمّى باشد.

از طرفى اين سؤال پيش مى آيد كه چرا ماه بر بعضى از مردم تأثير بيشترى دارد؟ احتمال دارد دليل اين مسأله اختلاف تعداد پاتوژن ها در افراد مختلف باشد نويسنده اعتقاد دارد كه محتمل ترين پاتوژنى كه در پديده شب چهارده ماه دخالت دارد يك نوع مخمر در روده ها از گونه كانديدا مى باشد.

كانديدا آلبيكانز مخمرى است كه به ميزان بسيار كمى در روده افراد سالم نيز وجود دارد. در هنگامى كه باكترى هاى مفيد بدن توسط آنتى بيوتيك ها با خوردن مواد غذايى بخصوصى از بين مى روند. كانديدا آلبيكانز شروع به رشد در روده مى نمايد. در هنگامى كه ميزان كانديدا در روده ها خيلى زياد شود وارد خون شده و در بدن پخش مى شوند. به علت اينكه به جاى تمركز كانديدا در روده ها در تمام سيستم هاى بدن كانديدا را مشاهده مى نماييم به اين حالت  Systemic candida مى گويند. در اين حالت به علت وجود سموم در كبد، فرد مساعد، دچار آلرژى مى شود.

بعضى از مواد غذايى باعث رشد بيشتر كانديدا و بعضى از آن ها باعث از بين رفتن كانديدا مى شود. از اين تحقيق نويسنده نتيجه مى گيرد كه متناسب با روزهاى مختلف ماه افراد بايد رژيم غذايى متفاوتى داشته باشند، يعنى در روزهايى كه نزديك به روز چهاردهم ماه مى باشد و كانديدا در حال فعال شدن است بايد غذاهايى را كه ضد آن مى باشند مصرف نمود. نويسنده، ليست غذايى متنوعى را متناسب با روزهاى مختلف ماه ذكر كرده است.