وزوز گوش ( سوت زدن گوش ، صدای گوش )

یکی از مشکلات آزار دهنده که ممکن است در هر سنی ایجاد شود وزوز گوش یا صدای گوش است که عملکرد طبیعی زندگی شخص را مختل کرده و باعث استرس و اضطراب وی خواهد شد.برای شناخت بهتر علت ایجاد وزوز گوش در ابتدا مختصری به ساختار گوش و نحوه شنیدن صدا در گوش می پردازیم :

گوش از سه بخش اصلی تشکیل شده است :

1. گوش خارجی که شامل لاله و مجرای گوش میباشد.
2. گوش میانی که شامل سه استخوان چکشی ، سندانی و رکابی است و توسط پرده صماخ از گوش خارجی جدا میشود.
3. گوش داخلی که شامل حلزون گوش که صدا را شناسایی میکند و مجاری نیم دایره ای که برای حفظ تعادل و هماهنگی بین حرکات سر و چشم است ، میباشد.

قسمتی از مجرای گوش خارجی ، گوش میانی و داخلی داخل استخوان گیجگاهی واقع در جمجمه قرار گرفته اند.
سه استخوان کوچک گوش میانی یعنی استخوانهای چکشی، سندانی و رکابی ، پرده ی صماخ را به دریچه ای بیضی شکل متصل میکنند که این دریچه ورودی گوش داخلی است که مملو از مایع میباشد .

 چگونه صداها را می شنویم و تشخیص میدهیم ؟

گوش انسان قادر است از صدای وزوز یک حشره تا صدای غرش یک هواپیمای جنگی را شناسایی و فرکانس دریافتی را به مغز ارسال کند که این عمل را توسط تکانه های عصبی که با لرزش امواج صدا ایجاد میشوند ، انجام میدهد ؛ بدین صورت که با رسیدن امواج صدا به گوش و هدایت آنها توسط لاله گوش از طریق مجرای گوش به پرده گوش یا پرده صماخ میرسند و باعث لرزش آن میشوند.
بعد از لرزش پرده گوش ، استخوانهای پشت پرده حرکت میکنند و این لرزش به حلزون گوش و مایع و سلولهای درون آن نیز منتقل میشود.
لرزش سلولها و مایع موجود در حلزون گوش ، تکانه های عصبی ایجاد میکند که توسط عصب گوش به مراکز شنوایی در مغز ارسال می شود و مغز این پیامها را تحلیل و تفسیر کرده و از دایره اطلاعات خود به شما می گوید که چه صدایی را شنیده اید و این صدا از کجا می آید.
گوش های انسان همچنین به حفظ تعادل و درست ایستادن بدن کمک می کنند که این عمل توسط مجاری نیم دایره ای موجود در گوش درونی انجام میشود

وزوز گوش یا صدای گوش :

وزوز گوش صدایی است كه در گوش يا سر شنيده مي شود که خود گوش ، مسئول ايجاد آن نيست اما مناطقي در مغز وجود دارند که مسئول ايجاد وزوز گوش هستند  وزوز گوش میتواند شامل صداهای مختلفی مانند : صدای زنگ ، غرش ، صدای کلیک ،صدای خش خش یا وزوز باشد که برای هر فرد متفاوت است و می تواند به طور مداوم یا در بعضی از شرایط مانند استرس زیاد و فشار عصبی و… شنیده شود

وزوز گوش در دو گروه کلی دسته بندی میشوند :

• وزوز سابجکتیو:

در این نوع از وزوز گوش، تنها فرد بیمار می تواند آن را بشنود.

اکثر وزوزهای گوش از این نوع می باشند که از علت های ایجاد آن ، می توان به اختلال در گوش خارجی، میانی و گوش داخلی، درگیری اعصاب شنوایی یا مسیرهای شنوایی به علت کم شنوایی یا پیر گوشی و… اشاره کرد.

• وزوز آبجکتیو:

در این نوع وزوز گوش ، علاوه بر شنیدن صدای وزوز توسط بیمار، با نزدیک شدن به گوش بیمار، صدای وزوز برای دیگران نیز قابل شنیدن است.

تعداد کمی از افراد از این نوع وزوز گوش رنج می برند که عوامل ایجاد آن با وزوز سابجکتیو متفاوت است و شامل مشکلات شدید عروقی ، انقباض ماهیچه های گوش میانی  می باشد.

علت ایجاد وزوز گوش:

۱ ) کم شنوایی یکی از مهمترین عامل ایجاد وزوز گوش می باشد. کم شنوایی می تواند به علت افزایش سن، مصرف دارو، ضربه شدید به سر، قرار گرفتن در معرض صدای بلند به مدت طولانی ، عفونت شدید گوش و… ایجاد شود.

 ۲ ) قرار گرفتن در معرض صدای بلند نظیر صداهای زیاد مربوط به شغل ، صدای انفجار، استفاده مداوم از هندزفری با صدای بلند ، می تواند با آسیب به سلول های مویی در حلزون گوش  و ایجاد کم شنوایی ، موجب ابتلا به وزوز گوش شود.

برای پیشگیری از ابتلا به این عارضه در افرادی که در محیط های پرسروصدا مشغول به کارهستند ، استفاده از هدفون و محافظ های گوش ، توصیه می شود.

۳ ) عادت های ناسالم غذایی مانند مصرف فست فود ،سوسیس و کالباس ، انواع نانهای ساندویچی و فانتزی که درست جویده نمی شوند ، مصرف مایعات بین غذا و غذاهایی که موجب ایجاد قولنج می شوند مانند تخم مرغ و ماهی با ایجاد بخارات در دستگاه گوارش موجب ایجاد یا تشدید وزوز گوش خواهند شد

۴ ) کم خونی، آلرژی، فشار خون بالا، مشکلات قلبی عروقی، دیابت، مشکلات تیروئیدی ، مشکلات کلیه و کبد و میگرن نیز می تواند منجر به ایجاد وزوز گوش شوند

۵ ) اختلال در گوش داخلی و افزایش مایع حلزون گوش که میتواند موجب سرگیجه و کم شنوایی و وزوز گوش شود

۶  ) انسداد کانال گوش به علت جرم گوش، عفونت گوش و… می تواند در ایجاد وزوز گوش نقش داشته باشند.

۷ ) مصرف بعضی از  داروها مانند  آسپرین، بعضی از آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد تورم ، داروهای بیهوشی و داروهای ضدافسردگی در ایجاد وزوز گوش نقش دارند.

۸ ) مشکلات گردنی یا مفصل فک مانند افزایش فاصله بین مهره ها یا فشرده شدن آنها ، جابجایی مفصل فک و … که باعث ایجاد فشار به عصبها خواهد شد

۹ ) ضربه شدید به سر یا گردن

علت وزوز گوش چپ معمولا به مشکل سیستم قلبی یا رگ های گردن یا فشار خون بالا بر می گردد.

«همچنین در راننده ها وزوز گوش چپ به علت باز بودن شیشه سمت چپ بسیار شایع است زیرا  فشار هوا وارد شده به مرور زمان، باعث آسیب به شنوایی و حلزون گوش می شود»

علت ایجاد وزوز گوش از دیدگاه طب سنتی

ایجاد وزوز یا صدای گوش ، گاهی از بادهایی است که در مغز در نزدیکی گوش جمع شده است و گاهی از بخاراتی است که به طرف مغز بالا رفته و به علت بسته بودن راههای خروجی و سرد بودن مغز از طریق عطسه یا آبریزش بینی دفع نشده است و تجمع آنها در سر موجب ایجاد وزوز گوش میشود.

علت اصلی ایجاد این بخارات هضم ناقص مواد غذایی در دستگاه گوارش است که با افزایش حرارت کبد و ماندگار شدن بیشتر غذا در معده و روده ها ، موجب تولید بخار و ارتفاع گرفتن آنها تا سر میباشد

از عوامل دیگر ایجاد بخارات و حبس آنها در سر میتوان به مصرف زیاد مایعات مخصوصا آب سرد و به صورت ایستاده در شب که موجب سرد شدن معده و هضم ناقص غذا خواهد شد و همچنین کامل دفع نشدن ادرار و خون در عادت ماهیانه به علت افتادگی لگن و رحم و مثانه  و یبوست اشاره نمود

همچنین ریه ها مانند یک اسفنج تمام رطوبتهای ناحیه قفسه سینه را به خود جذب کرده و با حرارت خود آنها را نضج میدهند ( میپزند ) و سپس به صورت خلط دفع میکنند ؛ که اگر بدن نتواند آن را دفع  کند ، خلط داخل ریه میماند و با افزایش حرارت سفت تر شده و بخار ناشی از آن تا مغز ارتفاع میگرد

حال در این زمان ، اگر مغز سرد باشد نمیتواند بخاراتی که از جانب معده یا ریه یا ناشی از دفع ناقص خون در ایام قاعدگی که به سمت سر می آید را دفع کند و در صورت راه پیدا کردن به گوش موجب ایجاد وزوز گوش خواهد شد

ولی اگر این بخارات با گذشت زمان ، در سر تبدیل به خلط و عفونت شده باشند وزوز گوش با سنگینی سر همراه خواهد بود.

علت دیگری که در مورد ابتلا به وزوز گوش کمتر مورد توجه قرار گرفته تاثیر عوامل ماورایی و جن و شیطان بر فرد است که در افرادیکه مغز بسیار سرد و مرطوبی دارند مشاهده میشود که در مقاله ای جداگانه مفصلا به آن پرداخته خواهد شد.

روند ایجاد وزوز گوش چگونه است ؟

• مغز از تعداد زیادی سلول به نام نورون تشکیل شده است كه هر كدام وظيفه خاص خود را دارند.
• هرعاملي كه موجب كم شنوايي شود مي تواند بر روي انتقال صدا از حلزون گوش به مغز اثر بگذارد.
• اختلال در عملکرد سلولهای مغزی ناحیه شنوایی به علت كاهش شنوايي مي تواند سبب فعاليت خود به خودي عصب هاي مغزي شود که اين اختلال سبب میشود عصبها دائما و صورت نامنظم تحریک شوند که نتیجه اين فعاليت نامنظم و بيش از حد ، ايجاد وزوز گوش است.
• با افزایش سن تا حدود ۶۰ سالگی، شنوایی شروع به ضعیف شدن یا بدتر شدن می کند. به این نوع از کم شنوایی، پیرگوشی گفته می شود که می تواند با وزوز گوش همراه باشد.
• در این حالت به مرور زمان ، با ضعیف شدن سیستم شنوایی و عصبی ، فرد صدا را می شنود اما درک نمی کند.
• در صورت عدم درمان وزوز گوش ، مغز با افزایش فعالیت خود سعی در بهبود درک شنوایی دارد که با افزایش فعالیت مغز مشکلات دیگری نظیر وزوز گوش برای فرد ایجاد می شود.
  

تدابیر درمانی و پیشگیری از بروز وزوز یا صدای گوش :

• برای پیشگیری از جمع نشدن بخارات و غلبه نکردن سردی بر مغز،یکی از بهترین راه های درمانی و پیشگیری گرم نگه داشتن سر، با گذاشتن کلاه میباشد که چه زیباست در قدیم الایام آقایان همیشه کلاه بر سر داشته و خانم ها هم حتی در محیط خانه روسری بر سر داشتند و این امر باعث میشد که گرمای مغز درحد طبیعی حفظ شود و در دفع فضولات و نضج بخشیدن به بخارات کمک قابل توجهی به مغز میکند، رعایت این امر در درمان وزوز گوش نیز بسیار موثر خواهد بود.
• در صورتی که وزوز گوش با سنگینی سر همراه باشد ،نشان دهنده عفونت در ناحیه ی سر است  که برای درمان آن اول باید عفونت درمان شود.
• برای درمان عفونت رعایت یکسری از نکات ضروری است و بدون رعایت آنها ، حتی با انجام تدابیر دارویی و درمانی هم فرد بیمار درمان نمی شود .
• مهمترین نکته برای درمان عفونت قطع مصرف آب در مدت درمان است زیرا همانطور که میدانید در علم مزاج شناسی ، آب با طبع سرد وتر هم ماده ایجاد عفونت است و هم موجب ادامه پیدا کردن بیماری و عدم بهبودی خواهد شد.
• شاهدی که برای اثبات این مطلب وجود دارد ، قطع آبریزش بینی در زمان سرماخوردگی با مصرف زیاد آب و مایعات به خصوص آب خنک میباشد که شاید در نگاه اول مطلوب به نظر برسد اما در واقع به علت حبس رطوبتهای زائد در مغز و سر زمینه ساز ابتلا به بیماریهای خطرناک تری مانند سکته ، فراموشی و فلج را در پی خواهد داشت.
• چکاندن روغن بنفشه پایه ی کنجد داخل بینی در حالت سجده و بالا رفتن آن تا سینوس ها و بعد استفاده از انفیه که با ایجاد آبریزش بینی و عطسه ، موجب تخلیه عفونتها و رطوبتهای زائد سر خواهد شد و در درمان وزوز گوش موثر خواهد بود.
• روغن مالی پیشانی و ملاج سرباروغن سیاهدانه
•  روغن مالی پشت گوش با روغن سیاه دانه و گذاشتن سر روی کیسه نمک طبیعی داغ
• زالو گذاشتن پشت گوش بعد از حداقل 10 شب روغن مالی پشت گوش و ملاج سر
• انجام فصد قیفال و یا حجامت سر البته بعد از نضج دادن به این فضولات که این فصد یا حجامت علاوه بر دفع بخارات از ناحیه ی سر باعث خروج عفونت های خونی و حتی خونرسانی بیشتر به سمت سر میشود.
• مصرف هاضوم ( پودر آویشن و زنیان و سیاهدانه آسیاب شده به مقدار مساوی ) یک قاشق مرباخوری با نمک دریا بعد از غذا که علاوه بر کمک به هضم غذا از ایجاد بخارات اضافه ، قولنج و یبوست نیز پیشگیری خواهد کرد.
• مصرف کدو تنبل یا سویق کدو که در دفع قولنج و پیشگیری از ایجاد بخارات ناشی از عدم هضم غذا بسیار موثر است.
• گذاشتن حنا کف پا که  بخاطر صفرابر بودن حنا (کاهش حرارت ) باعث شده بخارات به سمت پایین حرکت کند و در نهایت صدای گوش قطع گردد.
• حجامت ساقین : یکی از اصول درمانی در باب دفع  فضولات عوض کردن خروجی برای کاهش درد است و به همین جهت خروج خون از ناحیه ساق علاوه بر دفع فضولات باعث تغییر محل حرارت شده و صدای گوش قطع می گردد.
• چکاندن قطره ی جامع مرزنجوش داخل بینی یا مصرف خوراکی آن ، استنشاق آب نمک دریا در طول شبانه روز، مصرف سیاه دانه آسیاب شده و عسل ، استشمام دود اسفند و کندر یا دود عنبر نسارا نیز برای دفع عفونت ها و بخارات بسیار موثر میباشد.
• یکی از بهترین راه کار های درمان و پیشگیری از وزوز گوش که مربوط به عوامل ماورایی است چکاندن سرکه و سداب داخل بینی است که به همراه هم باید جوشانده شود و شب سه قطره داخل بینی چکانده شود باید توجه داشت که سوزش عجیبی در سر ایجاد کرده و بخارات غلیظ که در سر ماده را از حالت حبس در می آورد و راه خروجش را باز می کند شاید بتوان گفت اگر فرد تمام راه هایی را که انجام داده و نتوانسته این سوت را درمان کند این تیر آخر برایش بسیار اثر دارد و قطعی درمان خواهد شد اگر تحمل داشته باشد و سوزش آن را بتواند بپذیرد .