جای زخم

زخم ها به دلایل زیادی ممکن است روی پوست ایجاد شوند و برخی از آن ها ماندگاری بالایی دارند و گاهی برای همیشه باقی می مانند. به دلیل مشکلات روحی و اختلال استرس بعد از حادثه و ایجاد جای زخم خصوصا اگر در چهره باشد اهمیت زیادی پیدا می کند.

علت جای زخم:

وقتی جای زخم ایجاد می شود بدن راه خروجی پیدا می کند و فضولات و رطوبت ها را به محل زخم می برد تا دفع شوند اگر خون سرد باشد و یا از سردی غالبی برخوردار باشد به دلیل انجمادی که در سطح پوست و جای زخم ایجاد می شود خون قبل از دفع کامل فضولات و رطوبت ها از جای زخم قطع شده و در جای زخم ماندگار می شود و به گوشت تبدیل می شود .
این علت در تمام اموری که از جانب پوست تحریک ایجاد می کند صادق است مثل بریدگی ها ، سوختگی ها ، ضربه ای محکم به سطح پوست ، خراش ها ، جوش هایی که به سطح پوست ایجاد می شود و … چون بدن با کوچکترین تحریکی وظیفه دارد فضولات را به همان ناحیه بفرستد تا بتواند از آن راه خارجش کند ولی اگر حجم آن زیاد باشد توان خروج از آن قسمت تحریک شده را ندارد و تبدیل به گوشت اضافی در جای تحریک شده می شود .

یک کار ساده برای اینکه فضولات را به راه دیگر انتقال دهیم این است که حجامت در هر فصل انجام دهیم تا فضولات اضافی راه خروج را از جای حجامت پیدا کند و آنها را از طریق حجامت دفع کند و دیگر در زخم ها و تحریک ها به سطح بدن نریزد .

یک علت دیگر هم به قوی بودن سیستم ایمنی بر میگردد که در جای زخم، به واکنش بدن در حین ترمیم بافت زخم بستگی دارد و بعد از بهبود زخم به وجود می آید البته این هم به مورد اول مربوط می شود و سیستم ایمنی که فضولات را شناخته و به محل تحریک می برد اگر فضولات کم باشد از محل زخم خارج شده و به گوشت تبدیلش نخواهد کرد  .
پوست اولین خط دفاعی بدن در برابر آسیب ها ست . زمانی که لایه میانی پوست آسیب می ‌بیند، بدن به طور طبیعی شروع به ترمیم بافت آسیب دیده و تولید کلاژن (نوعی پروتئین طبیعی در بدن) به جای سلول‌های عادی پوست می‌کند و بعد از بهبودی زخم، باعث ایجاد جای زخم (اسکار) روی پوست می‌شود. که ساختار و حالت بافت جای زخم جدید از بافت اطراف آن متفاوت است، اسکارها معمولاً رنگ متفاوت دارند و دارای غدد چربی یا پیازهای مو نیستند به همین دلیل در محل جای زخم، مو رشد نمی کند

عوامل موثر در تشکیل جای زخم:

• شدت و جهت زخم و نحوه ترمیم : هر چه زخم عمیق تر ، مدت درمان طولانی تر و جای زخم بیشتر است . شدت جای زخم ایجاد شده به فاکتورهای زیادی مثل اندازه و عمق زخم، خون‌رسانی به ناحیه مورد نظر و ضخامت و طبیعت فرد بستگی دارد.
• نوع زخم و علت ایجاد زخم : ناشی از بیماری های پوستی، واکسن، بریدگی، سوختگی، جراحی
• نوع پوست : که به مزاج ، تغذیه و سن و جنس فرد بستگی دارد و بر چگونگی جای زخم تاثیر دارد
• محل زخم : در مناطقی که پوست نازک تر و حساس تر است یا سفت تر و ضخیم تر است ، جای زخم متفاوت است
• مراقبت از زخم تا زمان بهبودی آن

انواع جای زخم :

1. برجسته (هیپرتروفیک) : برجستگی فقط در ناحیه زخم است و قرمز رنگ است
2. فرو رفته (آتروفیک) : یا مسطح و گرد و نازک است معمولا بعد از جوش ها و آبله مرغان ایجاد می شود
3. گوشت اضافه (کلوئید) : بیشتر از ناحیه زخم است و گوشتی و برجسته و همراه با خارش است و تیره تر از پوست است
4. انقباضی ( کنتراکچر) : زمانی ایجاد می شود که مقدار زیادی از بافت از بین رفته و پوست سفت و براق می شود و باعث اختلال در حرکت عضلات و عصب می شود، مثل: سوختگی ها

عوامل ایجاد جای زخم :

• بریدگی که لایه زیرین پوست و گوشت آسیب می بیند و سوختگی که اگر به بافت چربی و گوشت و استخوان و عصبها آسیب برسد (سوختگی درجه 3) باعث ایجاد جای زخم می شود.
• جراحی ، سزارین و جای بخیه : که در قسمت بخیه ایجاد می شود و مسطح و کم رنگ است
• حجامت کردن نادرست که به خاطر عمیق زدن تیغ و تیغ زدن نادرست باعث اسیب به لایه های زیرین پوست و در نتیجه ایجاد جای زخم می شود
• بیماریهای پوستی مثل خوره سالک اگزما پسوریازیسم که در موارد حاد و درمان نادرست به زخم تبدیل می شوند
• بیماریهای داخلی مثل دیابت که در اثر تشدید بیماری و مصرف داروهای شیمیایی دچار عفونت و زخم می شود
• مصرف برخی داروهای شیمیایی که باعث بروز حساسیت ها و مشکلات پوستی و در برخی موارد ایجاد زخم و ماندگاری آن می شود.
• خالکوبی.
• تغذیه نامناسب و یا استفاده از نوشیدنی های الکلی: الکل ، گلبول های سفید خون را که باکتری ها را دفع می کند در بدن کاهش می دهد.

پیشگیری قبل از ایجاد جای زخم:

تغذیه باید مناسب باشد و از در هم خوری و زیاده خوری جلوگیری کرد و غذا ها خوب جویده شود تا معده عملکرد خوبی داشته باشد و دچار سردی و ضعف نشود و به تبع آن بقیه اعضا فعالیت درستی داشته باشند

کم کردن آب و مایعات و حذف غذاهای کارخانه ای و غلیظ تا بدن دچار غلظت خون نشود و جریان خون به خوبی صورت گیرد و مواد مغذی به کل بدن و سطح پوست به خوبی صورت گیرد و در زمان آسیب ، خونرسانی و مواد مغذی به آن ناحیه به خوبی انجام شود و روند بهبودی سریع تر شود و بتواند فضولات را به خوبی از ناحیه زخم خارج کند .

بستن فانسخه و دفع مناسب ادرار تا مثانه و کلیه فعالیت درستی داشته باشند و فضولات و رطوبت ها به خوبی دفع شوند و در بدن باقی نمانند که باعث جذب در بقیه اعضای بدن شوند تا در زمانی که بدن دچار زخم و جراحت شد، رطوبت و فضولات به سمت ناحیه آسیب دیده سرازیر نشوند و اختلال در روند بهبود زخم ایجاد نشود.

حجامت عام در هر فصل تا فضولات به خوبی از بدن خارج شده و در ایجاد زخم توان خروج مقدار اضافی آن را داشته باشد  و حتی حجامت باعث رقت خون شده و غلظت ها را دفع می کند تا خون غلیظ باعث ماندگاری در جای زخم نشود .

پیشگیری در زمان ایجاد جای زخم:

وقتی زخم ایجاد می شود اگر درمان زخم درست باشد و رعایت غذایی به خوبی انجام شود ، خون رسانی بهتر می شود و زخم سریع ‌تر بهبود می یابد و جای زخم کمتر می شود.

در زخم و خونریزی ها بهترین درمان استفاده از خاکستر نی : حضرت زهرا(س) حصیری از نی را سوزاند و خاکستر آن را روی زخم پیامبر(ص) که در صورت ایشان توسط شمشیر ایجاد شده بود قرار داد و فورا خونریزی قطع شد و در تاریخ حتی یک مورد هم اشاره نشده است که جای شمشیر و زخمی در صورت پیامبر (ص) بوده است .

برای قطع خونریزی و بهبود سریع تر زخم استفاده از عسل و سوخته پوست کدو یا بادام. عسل باعث جلوگیری از عفونت و قطع خونریزی و کلاژن سازی بهتر و تسریع در بهبود زخم می شود.

اگر زخم عمیق باشد: عسل با سیاه‌دانه آسیاب شده

ضماد پیاز نرگس کوبیده با سرکه و عسل خارج کننده چرک و التیام دهنده زخمهای عمیق

استفاده از پودر زرچوبه روی زخم و بریدگی و التهابات، روند التیام زخم را سریع تر می کند

ضماد بابونه خاصیت ضد التهابی و بهبود دهنده زخم است

گزنه برای زخم های دیابت موثر است

روغن شترمرغ درمان زخم‌ها ، بریدگیها و خراشیدگی‌های پوست و سوختگی است

برای زخم های عفونی : نمک و عسل یا استفاده از دارچین

پودر حنا روی زخم های سوختگی باعث التیام می شود  و از تاول زدن جلوگیری می کند

ژل آلوئه ورا در زخم های سوختگی به دلیل داشتن رطوبت برای بهبود زخم مناسب است

در  سوختگی ها: دال عدس یا عدس قرمز یا همان عدس بدون پوست و گلاب و سرکه برای خود سوختگی است

ضماد برگ بارهنگ  پاک کننده چرک زخم است  و زخم را جمع می کند

تمیز نگه داشتن زخم با عسل و  استفاده از دود اسفند و سیاه دانه یا دود چوب انار در محل زخم

دستکاری نکردن زخم چون باعث تحریک فضولات به این قسمت می شود و اختلال در ترمیم بافت زخم می شود

درمان زخم با خوراکی ها برای بهبود سریع تر زخم:

• عدم استفاده از بتادین که باعث خورندگی و تاخیر در بهبود زخم می شود و حتی چون از الکل و سرد کننده ها استفاده شده است باعث سرد شدن موضع زخم خواهد شد و ماندگاری فضولات در آن ناحیه را به دنبال خواهد داشت .

• استفاده هر روز از سیاه دانه و عسل و خوردن مکرر نمک باعث بهبود سریع تر تب (در صورت داشتن عفونت )عفونت و زخم می شود
• خوردن سمنو و گداخته سویق ها و خون ساز ها در طول دوره درمان زخم ها که باعث قوت بدن می شود و بهبودی سریع تر می شود
• خوراک نخود آب با روغن زیتون یک وعده در شبانه روز
• در خونریی های شدید گاها افراد دچار افت فشارخون می شوند ،که عسل به تنهایی یا به همراه مقداری زعفران مفید است
• خوردن آناناس برای بهبود زخم ها مفید است
• خوردن جوشانده بابونه در طول دوره بهبود زخم ها

درمان جای زخم:

خوردن سویق سنجد که باعث تولید پوست و گوشت می شود

• بهترین درمان زخم ها و جای زخم عسل است ، دارای ترکیباتی است که بازسازی بافت را تحریک کرده و به رفع جای زخم کمک می کند.
• جامع امام رضا با عسل
• ژل رویال
• مالیدن نمک مداوم و مالیدن سرکه عنصلی همین خاصیت را دارد و به دلیل خورانندگی باعث صاف شدن جای زخم خواهد شد .نکته : دارو های مالشی را فرد نباید با دست خودش به جای زخم بمالد چون یک تحریک بیشتری ایجاد کرده و بهبودی حاصل نمی شود بلکه باید به دست فرد دیگری باشد .

   

• استفاده از نمک و روغن زیتون است، که باید زخم را با آنها پر کرد.

   

• ژل آلوئه ورا برای جای زخم و جای بخیه روزانه استفاده شود به صورت مالشی و خوراکی

   

• زرچوبه برای زخم و خونریزی و جای زخم

   

• پودر هسته خرما روی جای زخم

   

• ماساژ مرتب روغن گل سرخ به همراه سرکه انگور طبیعی برای جای سوختگی ها و بریدگی ها

   

• ماساژ با روغن بادام شیرین یا روغن نارگیل یا روغن بنفشه یا بابونه

   

• اسفرزه در سرکه طبیعی زخم سالک

   

• استفاده هر روز از مخلوط پدر عدس ، سرکه ، گلاب برای سوختگی های عمیق

استخوان، از بین بردن اثر زخم :

استخوان خاصیت اکالیت دارد و اگر مانده باشد و پودر شود و به طور مداوم جای زخم های ماده شده بمالند خورانندگی گوشت های اضافی می آورد و سطح پوست را کاملا صاف خواهد کرد

درمان و رفع جای بخیه (اسکار) :

• ­جوشانده صاف شده مرزنجوش مخلوط با عسل مرغوب پانسمان روی زخم
• موم زنبورعسل در روغن زرد گاوی حل شود با عسل مرغوب مخلوط شود با پارچه تنظیف پانسمان شود هر 12 ساعت تعویض شود.
• پودر خشک گل سرخ مناسب برای التیام زخم‌ و باعث رویاندن گوشت در زخم‌های عمقی می‌شود.
• ماساژ موضع با جوشانده چای سبز
• استعمال موضعی هر روز شیر گاو طبیعی برای رفع جای زخم  و بخیه مفید است
• زیتون، برگ زیتون، روغن زیتون روی جای زخم چندین بار در روز استفاده شود
• استفاده از سرکه سیب به تنهایی یا سرکه و عسل خصوصا برای جای جوش
• برای رفع گوشت اضافی روی پوست ، مخلوط رب انار با عسل هر روز
• محل سوخته دود ماچ الاغ گرفته شود برای زخم دیابتی هم موثر است
• جوشانده کندر یا روغن کندر رفع جای زخم و بخیه و بازسازی پوست موثر است
• مخلوط نوره و زرچوبه برای جای زخم ها و حتی خال های گوشتی بسیار مفید است به صورت نقطه ای روی جایی که گوشت اضافه آورده گذاشته شود تا کامل آن را خورده و از بین ببرد گاهی استفاده از آن باعث زخم شدن محل خواهد شد که حتما قبل از استفاده از این دارو حجامت عام انجام شود تا با زخم شدن باعث ایجاد گوشت اضافه دیگری نشود و در ترمیم این زخم بتواند کار خود را به خوبی انجام دهد
• بيدمشك : براى زدودن كلف و خال و جاى‏ زخم‏ و آماس سخت و گندمه خوب است
• ضماد ترب با عسل را جهت از بين بردن آثار كبودى زير چشم و آثار ضربه و جاى‏ زخم‏ و كمك و مك سودمند است
• مرزنجوش به تنهایی یا مخلوط با عسل : پخته آن را ضماد كنيد. جاى‏ زخم‏ و جاى سالك كه روى پوست مانده است را از بين مى‏برد
• بابونه كبير : ماليدن گرد آن براى تقويت طبقات چشم و جلوگيرى از كاهش ديد چشم و ترميم جاى‏ زخم‏ و رفع آب سفيد در چشم مفيد است.
• چوب گل سرخ : آن براى التيام دادن زخم‏ها، برطرف كردن جاى‏ زخم‏، داء الحيه يا خشونت و فلسى شدن پوست‏Ichtyosis simplex ، خطوط ايجاد شده روى شكم در اثر زايمان، ترك‏خوردگى و شقاق، رفع چروك صورت، هم‏چنين به صورت ماساژ و حمام براى استحكام بخشيدن به بافتها، تقويت پوستهاى ضعيف و شكننده و رفع چروكيدگى استفاده مى‏شود
• به منظور تقويت بافتها و پوست از مخلوط 5/ 0 ميلى‏ ليتر اسانس و 15 ميلى‏ ليتر روغن جوانه گندم و جهت رفع چروك صورت، نرمى و شفاف شدن پوست از فرمول زير مى‏توان استفاده نمود
• روغن جوانه گندم 80 ميلى ‏ليتر، روغن علف چاى 20 ميلى‏ ليتر، اسانس چوب سرخ 2 ميلى‏ ليتر و اسانس گل سرخ 5/ 0 ميلى ‏ليتر.