تل گیری (تُل گیری) چیست ؟

تل گیری (تُل گیری) چیست ؟ تل گیری (تُل گیری) یکی از اعمال یداوی بوده که در قدیم بسیار مرسوم بوده و درمان بسیاری از بیماریها بوده است که منشاء عفونت های گلو یا لوزه بوده است . عفونت های یا مانده غذا هایی که در لوزه های یا پشت حلق بماند باعث گندیدگی و عفونت می شود که اولین نشانه آن بد بویی دهان و تب های دو روز یکبار بوده یا گاهی تب دائم ایجاد می کرده است . تل گیری عملی یداوی بوده که این اضافه و مانده غذا را از داخل گلو خارج می کردند و تب و بد بویی دهان قطع می شده است تل اسم های مختلفی در کتب مختلف دارد مثل دونه ، قاروق ، بندی ، خارگلو و…..

تعریف تل گیری (تُل گیری) ؟

معنی تُل گیر کردن هر ماده ای که توسط دندان جویده نشود و وارد گلو شود و ایجاد ورم و عفونت کند اگر به وسیله انگشت یا گوش پاک کن یا فوت کردن داخل بینی خارج شود را تل گیری می نامند  .

عوامل ایجاد کننده تل

چه کسانی بیشتر دچار می شوند ؟

• تُل بیشتر در کودکان و افراد پیر به وجود می آید چون غذا درست جویده نمی شود و در این ناحیه تجمع پیدا کرده و ایجاد ورم و عفونت میکند .
• معمولاً کسانی که تند غذا می خورند یا در بین غذا آب می نوشند بیشتر مبتلا به این تُل و عفونت ها خواهند شد .
• دادن شیر به نوزاد به حالت خوابیده یا به وسیله سرنگ نیز ایجاد تول میکند .
• ماندن شیر در گلو یا نشستن دهان کودکان در شب می تواند ایجاد عفونت و متورم شدن لوزه ها یا همان تل شود .
• رطوبت زیاد باعث سرد شدن ناحیه گلو و باز شدن منافض لوزه شده و فضولات را بیشتر در خود جای می دهد .
• کسانی که از مایعات زیاد استفاده می کنند معمولاً عفونت های غلیظ شده در گلو زیاد دارند برای همین دائم دچار ورم لوزه و تخلیه نشدن فضولات در گلو خواهند شد .

علایم تُل

• ورم گلو و برجستگی آن هنگام لمس با دست
• قورت دادن آب دهان سخت میشود
• تب ناگهانی بدون دلیل در فرد به وجود می آید
• بی اشتهایی و عدم میل به غذا
• عفونت گلو و بوی بد بخار دهان زیاد دیده میشود.
• دندان ها به سرعت خراب می شود .
• آبریزش دهان در این افراد زیاد است چون نمی‌تواند آب دهان را کامل قورت بدهند.
• نفس کشیدن از بینی برایشان سخت و مرتب دهانشان باز است و از دهان نفس می‌کشند.
• عفونت چشم و خارش چشم در این افراد شایع است .
• خر خر کردن در خواب نیز از علائم دیگر وجود تُل است .معمولاً در این افراد زمانی که به ته حلق نگاه کنیم تاول های سفید مانند دیده می شود .

طریق خارج کردن تُل (تل گیری)

• در آوردن با گوش پاکن یا پنس به این صورت که دهان باز کنید اگر جسمی دیده شود آن را با کمک پنس یا گوش پاکن فشار دهید و بیرون بکشید .
• فوت کردن داخل بینی و خارج کردن آن به این صورت که با روغن زیر گلو را ماساژ دهید بعد با دهان در یکی از سوراخ های بینی فوت کرده تا فرد حالت تهوع براش ایجاد شده و تمام عفونت ها خارج میشود .
• فشار دادن ناحیه گلو و انداختن مواد حبس شده داخل گلو که با اسهال دفع شده و خارج میشود .
• مالش دادن با روغن بابونه یا روغن زیتون که با نمک اشباع شده برای تحلیل این غده ها و ورم ها بسیار نافع بوده البته با دست فرد دیگر اثرش بسیار بیشتر است .
• قرقره سرکه نمک و عسل روزی چندین بار به دلیل اینکه سرکه یک قبض شدید می دهد و نمک دفع عفونت می کند قبض باعث جمع شدن لوزه شده و عفونت ها را از آن خارج کرده و نمک باعث نابودی عفونت ها می شود حال تمام مواردی که باعث قبض می شود و جمع کننده های غدد و لوزه ها می باشند جایگزین تُل گیری می باشند .

جایگزین های تل گیری (تُل گیری)

همان طور که عرض شد می توان به جای تُل گیری از قابضاتی استفاده کرد که جمع کننده های لوزه هستند و با جمع شدن آنها دفع فضولات ماده در لوزه ها را خواهد کرد و به همین نحو تمام عفونت ها را از داخل آن خارج می کند .

• مواردی که در زیر آورده شده همانند سرکه و نمک قبض ایجاد کرده و جایگزین تُل گیری می باشند .
• قرقره آبغوره نمک و کمی عسل بسیار نافع بوده چون قبض داده لوزه جمع شده و فضولات خارج میشود.
• قرقره مرزنجوش آویشن و پونه نیز اثر فراوان دارد .
• پاشیدن پودر بلوط درون گلو و ماندن آن به مدّت نیم ساعت .
• پاشیدن زرچوبه داخل گلو .
• مزمزه کردن دارچین یا پاشیدن پودر آن درون گلو و ماندگاری آن .
• نکته قبل و بعد از این امور نباید آب یا مایعات یا غذا مصرف شود تا این مواد داخل گلو بماند و عمل قابضیت خود را انجام دهد .
• مزمزه کردن زنجبیل به همراه دارچین یا پاشیدن پودر آنها در گلو و ماندن آنها .
• از بهترین درمان ها که به نظر بنده مورد تایید احادیث هم می باشد قسط بحری یا همان ( قسط شیرین یا تلخ ) است که به صورت پودر در حلق پاشیده می شود و یا دود کرده و دود آن را به حلق برسانند که باعث قبض و جمع کنندگی شدید می شود و تمام عفونت ها را از گلو خارج کرده و در کمترین زمان ورم لوزه را کم خواهد کرد.

  قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ خَيْرُ مَا تَدَاوَيْتُمْ بِهِ الْحِجَامَةُ وَ الْقُسْطُ^[1] الْبَحْرِيُّ. مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏1، ص: 427 نبی مکرم اسلام می فرمایند : بهترین درمان حجامت و قسط بحری است نکته : بنا بر این حدیث شریف که حضرت بهترین درمان را بحث قسط و حجامت می دانند و یکی از شاخصه های درمان لوزه قسط می باشد می توان گفت در آن زمان هم تُل گیری وجود داشته است و حتی لوزه ها را در آن زمان می سوزانده اند ولی مورد تایید اهل بیت نبوده و جایگزین آن را قسط و حجامت فرموده اند . جالب است بدانید که حجامت چون کاهش رطوبت می کند باعث کم شدن رطوبت از غدد و لوزه ها خواهد شد و همین هم باعث خارج کردن اضافه غذا و فضولات از درون لوزه ها می گردد . داروی امام کاظم علیه السلام این دارو که در حدیث آن ترکیباتش آورده شده اگر در گلو پاشیده شود و در گلو بماند و تا نیم ساعت قبل و بعد از آن چیزی استفاده نشود تا در گلو بماند و اثر خود را بگذارد . قَالَ السَّرِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ السَّرِيِّ قَالَ: حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْأَرْمَنِيُّ قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سِنَانٍ عَنِ الرِّضَا ع قَالَ: سَمِعْتُ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ ع وَ قَدِ اشْتَكَى فَجَاءَهُ الْمُتَرَفِّعُونَ بِالْأَدْوِيَةِ يَعْنِي الْأَطِبَّاءَ فَجَعَلُوا يَصِفُونَ لَهُ الْعَجَائِبَ فَقَالَ أَيْنَ يَذْهَبُ بِكُمْ اقْتَصِرُوا عَلَى سَيِّدِ هَذِهِ الْأَدْوِيَةِ الْإِهْلِيلَجِ وَ الرَّازِيَانَجِ وَ السُّكَّرِ فِي اسْتِقْبَالِ الصَّيْفِ ثَلَاثَةَ أَشْهُرٍ فِي كُلِّ شَهْرِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ وَ فِي اسْتِقْبَالِ الشِّتَاءِ ثَلَاثَةَ أَشْهُرٍ كُلَّ شَهْرٍ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ وَ يُجْعَلُ مَوْضِعَ الرَّازِيَانَجِ مَصْطَكَى فَلَا يَمْرَضُ إِلَّا مَرَضَ الْمَوْت‏. طب الأئمة عليهم السلام، ص: 50 از امام رضا عليه السّلام كه موسى بن جعفر عليه السّلام بيمار شد و پزشكان آمدند بالينش و عجائبى برايش وصف كردند و شنيدم فرمود: بكجاها ميرويد؟ بر سيّد اين داروها اكتفاء كنيد كه هليله و رازيانه و شكر است، در سه ماه تابستان ماهى سه بار و در زمستان ماهى سه روز و هر روزى سه بار و بجاى رازيانه مصطكى باشد (کسی که از آن استفاده کند بیمار نمی شود مگر به مرض مرگ) این دارو درمان بسیاری از بیماری ها مخصوصا ورم لوزه ، سرما خوردگی ، عفونت های گلو یا همان تُل های ایجاد شده در لوزه ها می باشد . اگر کسی مایعات کم مصرف کند سریع با این موارد که گفته شد درمان خواهد شد و نیازی به عمل جراحی یا اعمال دیگر نخواهد داشت . [1] القسط بضم القاف و الطاء و سكون السين: عود يتبخر به و هو عقار من عقاقير البحر( لسان العرب ج 7 ص 379).