بهترین ظروف برای آشپزی از نظر طب سنتی و اسلامی

بهترین ظروف برای آشپزی چیست؟ این پرسشی هست که ذهن بسیاری را درگیر کرده است. از کارشناسان گرفته تا افرادی که برای سلامت خود اهمیت قائلند.

یکی از انتخابهای مهم از پخت و پز تا تناول غذا، ظرف است. از قدیم ظروف مختلف با اجناس گوناگون در زندگی بشر مطرح بوده. از ظروف سنگی و مسی گرفته تا آلومینیم و تفلون و پلاستیک.

تاثیرات ظروف نامناسب

متاسفانه امروزه انواع ظروف سرطان‌زا، جای ظروف پرخاصیت را گرفته است. ظروف تفلون، ظروف آلومینیومی و… این ظروف علاوه بر آن که باعث انواع مشکلات جسمی می‌شوند. به مرور قسمتی از بدنه‌ این ظروف وارد غذا و بدن ما شده و تأثیر بسیار بدی هم بر مواد غذایی که در آن طبخ می‌شوند می‌گذارد.

جالب است بدانید استفاده از ظروف نامناسب بر روحیات انسان نیز تأثیر بسیار دارد.

مثلاً ظروف آلومینیوم به دلیل سودای زیادی که در هنگام طبخ غذا وارد غذا می‌کند در طولانی مدت انسان را دچار وسواس و شک می‌کند.

سرعت در پخت و پز

این ظروف، بافت و ساختار غذا را تغییر می‌دهد. یکی از دلایل این تغییر، سرعت بالای داغ شدن این ظروف است. بافت و عناصر معدنی ماده‌ غذایی نمی‌توانند خود را با این سرعت بالا هماهنگ کنند. در نتیجه ساختار غذا که قرار است برای بدن فایده داشته باشد، به مرور تبدیل به سم می‌شود.

برای همین، گفته شده غذا باید در مدت طولانی طبخ شود. مثلاً مدت زمان پخت گوشت از حدود ۵ الی ۶ ساعت شروع می‌شود. ولی الان با ظروف جدید و سرعت در پخت دچار یک مکانیزم شیمیایی شده و غذا را کاملاً به پخت اصلی خود نمی‌رساند. برای مثال گوشتی که باید در حدود ۵ ساعت پخته شود، اگر در زودپز قرار دهیم در ۴۵ دقیقه آماده صرف می‌شود. ولی این غذا پخته نشده و فقط به دلیل فشار هوای زیاد دچار پراکندگی مولکول‌های غذا شده و آن را نرم می‌کند. این باعث می‌شود که غذای نرم وارد بدن شود ولی به خوبی هضم نشود و کار معده را سخت‌تر می‌کند که این سخت‌تر کردن کار معده موجب بسیاری از مشکلات برای بدن می‌شود.

آرامش در پخت و پز

«المعده بیت کل داء». حضرت علی (ع) می‌فرمایند معده خانه‌ی تمام بیماری‌هاست. حضرت در سفارش‌های خودشان به امام حسن (ع) یکی از کارهایی را که انسان را بی نیاز از پزشک می‌کند، جویدن خوب غذا بیان می‌کنند. این هم یک مقدمه برای خوب هضم شدن غذا در معده است و آسان کردن کار معده را در پیش رو دارد.

اگر غذا کاملاً پخته شود و به فرآیند اصلی خودش برسد طعم اصلی و بوی غذا به نهایت درجه‌ خود میرسد. در قدیم افراد غذا را در دیگ‌های مسی یا سنگی با شعله‌ بسیار ملایم برای طبخ آماده می‌کردند. گاهی شب تا صبح غذا روی اجاق در حال پختن بود. طعم و بوی غذا کاملاً با زمان حال متفاوت بود و برای صرف غذا یک اشتهای عجیب به انسان دست می‌داد. ولی الان افراد به دلیل اینکه غذاهایشان طعم ندارد مجبور می‌شوند از طعم دهنده و ادویه‌ های فراوان در غذا استفاده کنند. این هم گاهاً با بعضی از طبیعت‌ها موافق نمی‌باشد.

به دلیل اهمیت انتخاب ظرف، یک فصل جداگانه در کتاب “حقایقی درمورد وقایه (پیشگیری)1” به این مهم اختصاص داده شده و ظروف مختلف با توجه به سبک زندگی اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است.

بهترین ظروف برای آشپزی کدامند؟

از بهترین ظروف برای آشپزی، دیگ‌های سنگی می‌باشد که در چند روایت به آن اشاره شده است.

تميم بن عبد اللَّه قرشى به سند مذكور در متن از ابو الصّلت هروى نقل كرد:

وقتى كه علىّ بن موسى الرضا (ع) به سوى مأمون رهسپار شد در بين راه به قريه‌ حمراء كه رسيد. به آن جناب عرض شد: (هنگام) ظهر شده آيا نماز نمى‏خوانيد؟

حضرت از مركب فرود آمد و فرمود: آبى برايم بياوريد. گفتند: يا ابن رسول اللَّه آبى با ما نيست. حضرت با دست خويش زمين را بسود، آبى پديد آمد كه خود و اصحابش كه با او بودند بدان وضو ساختند. آثار آن آب اكنون و تا اين روزگار باقى است. چون به سناباد وارد شد تكيه به كوهى (كه امروزه از آن ديگ سنگى مي‌سازند) كرده و گفت:

• «اللّهم انفع به، و بارك فيما يجعل فيه و فيما ينحت منه»

خداوندا! اين كوه را آن طور قرار ده كه از آن نفع برند. و بركت ده آنچه در آن مي‌نهند و آنچه از آن مي‌سازند. سپس دستور داد كه براى حضرت از سنگ آن كوه چند ديگ ساختند. و مي‌فرمود: در ظرف ديگر براى من چيزى نپزيد مگر در همين ظرف‌هاى سنگى. (عيون أخبار الرضا عليه السلام.)

چرا دیگ سنگی؟

دیزی‌ های سنگی سالم‌ ترین ظروف از دیدگاه آداب اسلامی هستند.

سنگ به دلیل خارج کردن بار الکتریسیته در غذا و تخلیه‌ انرژی منفی آرامش دهنده است. لذا بهترین ظرف غذا ظرف سنگی است. در سفارشات اسلامی دیده می‌شود که زمانی که انسان عصبی می‌شود بار الکتریسیته در بدنش بیشتر جریان پیدا می‌کند. برای همین دستور داده شده که دست بر زمین بگذارند تا این بار از بدن تخلیه شود. سجده کردن و تسبیح تربت همراه داشتن و یا انگشتر عقیق یا فیروزه که همه‌ اینها از جنس خاک و سنگ است و همین بارهای منفی را از بدن خارج خواهد کرد. دیگ‌های سنگی و یا سفالی دقیقاً همین کار را با غذا می کنند و غذایی که تناول می‌شود آرامشی به انسان خواهد داد. ولی بالعکس غذاهای دیگر موجب استرس، وسواس و شک برای انسان می‌شود و انسان را عصبی خواهد کرد.

اینکه ظروف دیگر مثل مس، شیشه و … در چه جایگاهی هستند را در کتاب “حقایقی درمورد وقایه (پیشگیری)1” دنبال کنید.